Tổng thống Mỹ Joe Biden "răn đe" các mạng xã hội trong đó có Facebook

Hôm 1/3 vừa qua trong thông điệp liên bang, Ông Joe Biden cho biết rằng những người dân Mỹ trong đó phần lớn là giới trẻ hiện đang phải trải qua một cuộc khủng hoảng sức khoẻ tinh thần mà mạng xã hội là nguyên nhân đầu tiên. Tổng thống Mỹ cho biết, ông khẳng định sẽ bắt các nền tảng mạng xã hội này sẽ phải chịu trách nhiệm về những thử nghiệm trên trẻ em nhằm mục đích sinh lời.

Theo trang tin tức Vox cho biết mặc dù vị Tổng thống Mỹ này không đề cập tới bất cứ đối tượng cụ thể nào nhưng mọi người đều biết ông đang nhắm thẳng tới tập đoàn Meta - công ty mẹ của loạt ứng dụng đình đám như Facebook, Instagram và WhatsApp.

Nguồn cơn dẫn tới các cáo buộc Facebook

Cũng trong buổi này, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng quyền riêng tư của trẻ em đã đến lúc phải được bảo vệ, ông yêu cầu các công ty công nghệ nên ngừng những hành động và những quảng cáo nhắm vào trả em, ngừng thu thập dữ liệu cá nhân về trẻ em của chúng ta.

Đồng thời ông Biden cũng đã mời đến một vị khách đặc biệt đó là Frances Haugen - cực nhân viên Facebook, chính bà là người đã công khai vạch trần Facebook trước giới truyền thông và cả Quốc hội Mỹ. Vào tháng 8/2021, Bà đã bắt dầu cuộc chiến với Facebook với những cáo buộc cho rằng ứng dụng Instagram gây trầm cảm và lo âu ở nhiều cô gái vị thành niên. Bà chia sẻ loạt những thông tin cho báo chí về mọi hành vị nghiên cứu nội bộ của Facebook, nhiều lần công ty đã cố vì lợi nhuận mà lờ đi sự an toàn của người dùng.

Vào ngày 3/10, bà đã quyết định xuất hiện trước công chúng trong chương trình 60 Minutes của đài CBS. Sau đó hai ngày, bà đã quyết định đứng trước Thượng viện Mỹ, tố cáo lên sự hời hợt của công ty cũ trong hành động kiểm duyệt nội dung độc hại đối với trẻ em, vào thời điểm cơ quan lập pháp này đang chuẩn bị chỉnh sửa đạo luật bảo vệ trẻ em trên không gian mạng sau hơn 20 năm qua.

Bà chỉ trích Facebook trước Thượng viện Mỹ cho rằng họ đã tạo ra một hệ thống phô trương, khuyếch đại sự chia rẽ, chủ nghĩa cựa đoan và phân cực trên toàn cầu. Bằng cách đánh đổi sự an toàn của người dùng, Facebook đã trở thành công ty trị giá một nghìn tỷ USD, họ đánh đổi cả sự an toàn của trẻ em, điều mà không một ai có thể chấp nhận được.

Theo WSJ, bà đã chia sẻ rất nhiều tài liệu, được biết kết quả của cuộc điều tra vừa qua gồm nhiều phần, cho thấy Facebook vẫn luôn biết rõ mọi vấn đề có trong ứng dụng của mình như những tác hại của thông tin sai lệch, tác hại của Instagram đối với các cô gái trẻ, ngoài ra còn có quy tắc kiểm duyệt có phần thiên vị giới tinh hoa trên Facebook, hay những thuật toán thúc đẩy sự thù địch. Bên cạnh đó, những băng đảng ma tuý hay nhóm buôn người đều có thể sử dụng nền tảng này một cách công khai.

Mặc dù đây không phải là lần đầu khi một cực nhân viên Facebook tố cáo công ty cũ nhưng điều đặc biệt đó là bà từng là nhân viên quản lý những sản phẩm dùng thuật toán của Facebook và làm việc tại bộ phận chống tin giả của nền tảng này.

Ngay sau khi chương trình 60 Minutes của đài CBS lên sóng, phát ngôn viên của Facebook đã ngay lập tức đính chính và bác bỏ mọi cáo buộc của bà Frances Haugen, bà cho rằng những cáo buộc cho rằng Facebook khuyến khích và làm ngơ trước những nội dung xấu là điều sai sự thật. Đại diện Facebook này còn chia sẻ rằng mỗi ngày, các nhóm làm việc trong công ty phải cân bằng giữa việc bảo vệ tự do ngôn luận và thể hiện bản thân của hàng tỷ người dùng ứng dụng với việc giữ và bảo vệ nền tảng này một cách an toàn và tích cực. Họ cho biết rằng vẫn luôn cải tiến khả năng xử lý việc lan truyền những thông tin sai sự thật và những nội dung độc hại.

Sức khoẻ tinh thần giảm xuống khi mạng xã hội lên ngôi

Từ lâu, những nhà nghiên cứu quan sát được tại Mỹ và châu Âu cho biết rằng cột mốc bùng nổ của mạng xã hội trùng với khoảng thời gian sức khoẻ tinh thần của giới trẻ suy thoái.

Theo thống kê của cơ quan nhà nước Mỹ cho biết rằng từ năm 2010 tới năm 2019, tỷ lệ trầm cảm và cô đơn tăng cao trên khắp toàn cầu, tỷ lệ tự tử và nhập viện vì tự làm tổn hại cơ thể bản thân cũng tăng gấp 3 lần ở độ tuổi 10 - 14 tại Mỹ. Một nghiên cứu ở Anh cho biết năm 2018 cũng có tình trạng tương tự, cứ 4 em trên 15 tuổi thì có 1 em dùng mạng xã hội trên 5 tiếng một ngày. Thời gian sử dụng mạng xã hội nhiều như vậy cũng khiến tỷ lệ trầm cảm gia tăng nhanh chóng so với nhóm chỉ sử dụng 1 tiếng 1 ngày.

Các nhà khoa học đã cảnh báo về tác hại của mạng xã hội có thể là nguyên nhân dẫn tới cuộc khủng hoảng nhưng nhà sáng lập Facebook - Mark Zuckerberg đã bác bỏ điều đó trong cuộc điều trần trước Quốc hội Hoa Kỳ vào tháng 3 năm ngoái và cho rằng họ không nghĩ những nghiên cứu trên đưa ra được kết luận đó.

Nhưng tuyên bố trên lại khá mâu thuẫn với những gì mà Facebook đang bị đối mặt. Tạp chí phố Wall tháng trước đã công bố 209 trang trong số 6 tài liệu được cung cấp bởi Frances Haugen cho rằng nền tảng mạng xã hội này gây hại cho lứa tuổi trẻ vị thành niên của Mỹ, họ cần phải thay đổi chính sách như giới hạn thời gian hoặc độ tuổi được dùng mạng xã hội nhằm giảm thiểu bớt những tác hại.

Facebook được cho là đã cố tình che giấu đi những điều bất lợi cho mình và tiếp tục hoạt động kinh doanh như thường lệ. Dường như khiến mọi người so sánh với Facebook với những công ty thuốc lá trong những thập niên 1950, những người đã cố phớt lờ và cố tình che giấu nhiều nghiên cứu chỉ ra tác hại của thuốc lá vì lợi nhuận bản thân.

Facebook sinh lời từ trẻ vị thành niên

Đứng trước làn sóng chỉ trích gay gắt, người sáng lập Facebook - Mark Zuckerberg cuối cùng đã phải đích thân lên tiếng phản hồi, về những vụ bê bối gần đây. Vào tuần trước, nhà sáng lập này đã gửi bức thư tới nhân viên của mình, Mark hạ thấp nhưng nguy hại và lo lắng về những tố giác mà nhân viên cũ đã đưa ra và anh còn phản bác lại những cáo buộc của cô với lý lẽ rằng nghiên cứu của Facebook đã bị hầu hết mọi người hiểu sai.

MarkZuckerberg chia sẻ thêm trong bức thư gửi nhân viên của mình rằng ví dụ họ có tài liệu và thông tin nói về những tác động của họ đến giới trẻ, họ sẽ cố gắng có cái nhìn toàn cảnh nhất và cam kết sẽ cố gắng thực hiện thêm thật nhiều nghiên cứu và sẽ sớm công khai nhiều hơn về chủ đề này.

Phó Chủ tịch phụ trách vấn đề bảo mật và tin cậy của Facebook - Neil Potts cho rằng họ đã nhận ra vấn đề và cố gắng nghiên cứu chuyên sâu hơn nhằm thu hẹp lại khoảng cách.

Nhưng trong cuộc điều trần mới đây trước Quốc hội Mỹ tuần trước, các nhà làm luật đã cáo buộc Facebook rằng họ chỉ tập trung vào lợi nhuận mà bất chấp sức khoẻ tinh thần cũng như lợi ích và sự an toàn của trẻ em.

Trong một tài liệu rò rỉ được tiết lộ trên phố Wall, cho biết Facebook đã thiết lập một nhóm riêng biệt nhằm nghiên cứu về trẻ vị thành niên và lợi nhuận mà họ có thể thu được khi khai thác nhóm đối tượng này, trẻ em độ tuổi 10 -12 là những đối tượng có giá trị khai thác cao nhưng chưa có cơ hội. Một số tài liệu còn cho biết rằng trẻ em từ 6 tuổi đã có thể truy cập Internet và họ sẽ sớm có một Facebook được thiết kế riêng cho trẻ em.

Mặc dù chưa có Facebook Kids nhưng chúng ta đã có Messenger Kids và được biết sẽ sớm có Instagram Kids cho nhóm trẻ em dưới 13 tuổi. Tuy nhiên tuần trước công ty đã thông báo tạm dừng dự án trên có vẻ là do làn sóng chỉ trích quá lớn từ sau vụ bê bối trên bị rò rỉ.

Người điều hành Instagram - Adam Mosseri nói rằng họ sẽ cố gắng tiếp thu mọi ý kiến từ phía những người dùng, từ những phụ huynh và cả những chuyên gia nhằm phát triển nền tảng tốt và an toàn nhất cho các thanh thiếu niên và trẻ nhỏ. Nhưng không ai có thể chắc chắn rằng Instagram có thể tuân thủ và sửa đổi được bao nhiêu, được biết trong cuộc khảo sát trên Facebook đối với những người dùng phổ thông cho rằng vấn nạn trở ngại lớn nhất là họ quá nghiện Instagram. Theo tài liệu cho rằng, thanh thiếu niên ước rằng họ có thể dùng ít đi, dành ít thời gian cho Instagram hơn nhưng đó là điều không thể.

Một phần ba số thanh thiếu niên tham gia vào nghiên cứu này cho biết Instagram nên có những thông báo hiển thị nhằm nhắc nhở người dùng nên nghỉ ngơi vì đã sử dụng ứng dụng quá lâu, khuyến khích người dùng nên thoát ra để nghỉ ngơi.

Cho tới hiện tại, không hề có tính năng nhắc nhở người dùng đã trực tuyến quá lâu, và có thể trong tương lai cũng sẽ không có do Facebook và Instagram được xây dựng theo mô hình tối ưu hoá, cố gắng giữ chân người dùng lâu nhất nhằm tăng thêm cơ hội hiển thị quảng cáo.

Những "răn đe" đối với các gã khổng lồ công nghệ

Trước tình hình Tổng thống Mỹ Joe Biden mới đây đã đề cập đến mạng xã hội trong thông điệp liên bang, có thể thấy rằng chính quyền của ông Biden đang muốn quản lý chặt chẽ hơn ngành công nghệ. Theo cuộc khảo sát xảy ra gần đây cho thấy có tới 70% người Mỹ nghĩ rằng các ông lớn công nghệ hiện đang nắm nhiều quyền lực, 56% người muốn chính quyền can thiệp hơn nhằm đưa ra những quy định trong lĩnh vực này.

Được biết, ông Joe Biden đã bổ nhiệm nhiều nhân vật có những quan điểm cứng rắn với các ông lớn công nghệ vào những vị trí quan trọng như Tim Wu - trợ lý về chính sách Công nghệ và Cạnh tranh. Lina Khan - Chủ tịch Uỷ ban thương mại Liên bang Mỹ (FTC).

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công khai ý định rằng ông sẽ hạn chế sức mạnh và quyền lực của nhóm Big Tech này trong bài phát biểu hôm 1/3 vừa qua bằng việc tập trung vào việc bảo vệ quyền lợi và sự an toàn của trẻ em, trước tác động của mạng xã hội, điều này khiến ông có thể nhận được sự ủng hộ của các chính trị gia thuộc cả hai đảng Cộng hoà và Dân chủ.

Jim Steyer - Giám đốc điều hành Common Sense Media - một tổ chức phi lợi nhuận khuyến khích sử dụng công nghệ an toàn cho trẻ em, cho biết rằng đây là lần đầu tiên ông Joe Biden đưa ra một tuyên bố chính sách lớn liên quan tới các nền tảng xã hội, việc ông Joe Biden định hình vấn đề qua lăng kính của trẻ em, thanh thiếu niên và gia đình là một điều tuyệt vời.

Các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, Tiktok, Youtube và một số các ứng dụng khác vấp phải các chỉ trích vì các sản phảm mà họ đang tạo ra có khả năng gây nghiện, quảng bá những thông tin chưa được kiểm duyệt có thể gây hại và không chính xác, đồng thời còn tiềm ẩn nguy cơ dung túng những hành vi lạm dụng và quấy rối khác.

Nhằm giải quyết được vấn đề, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã kêu gọi Quốc hội Mỹ nên tăng cường bảo vệ quyền riêng tư của người dùng, nghiêm cấm những hành vi quảng cáo có chủ đích và thu thập các dữ liệu cá nhần về trẻ em, bắt buộc các công ty thiết kế sản phẩm ít gây nghiện hơn, và tài trợ thêm nhiều nghiên cứu hơn ở trong lĩnh vực này.