Tồn kho toàn ngành thép sụt giảm mạnh trong quý 2 sau một quý tăng nhẹ

Nhịp Sống Thị Trường thông tin, tồn kho của toàn ngành thép sau một quý tăng nhẹ đã quay đầu sụt giảm khá mạnh trong quý vừa qua. Theo ước tính, tổng lượng tồn kho của các doanh nghiệp thép trên sàn chứng khoán có giá trị khoảng 61.000 tỷ đồng thời điểm cuối quý 2/2023, so với cuối quý 1 đã giảm 7.000 tỷ đồng.

Con số này tương đương với giá trị tồn kho của toàn ngành ở thời điểm cuối quý 1/2021. Đồng thời, đây cũng là mức thấp nhất trong vòng 9 quý vừa qua. Tổng giá trị hàng tồn kho của các doanh nghiệp thép so với mức đỉnh của một năm trước đã giảm khoảng 50.000 tỷ đồng. 

Dễ dàng thấy được, đa phần các doanh nghiệp ngành thép trong quý 2/2023 đang xả kho khá mạnh. Trong quý này, 2 doanh nghiệp có lượng tồn kho giảm mạnh nhất là Hòa Phát (HPG) và Thép Nam Kim (NKG), giá trị lần lượt được ghi nhận là 2.300 tỷ và 1.250 tỷ đồng. Những doanh nghiệp khác so với cuối quý đầu năm nay cũng ghi nhận giá trị hàng tồn kho lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Tính tại thời điểm ngày 30/6/2023, giá trị tồn kho của Hòa Phát chiếm hơn một nửa lượng tồn kho của toàn ngành. Cụ thể, giá trị là 32.000 tỷ đồng và đã trích lập dự phòng giảm giá 259 tỷ đồng. Được biết, đây chính là giá trị hàng tồn kho thấp nhất tại thời điểm cuối quý của ông lớn ngành thép kể từ quý 1/2021. Theo ngay phía sau Hòa Phát là Hoa Sen Group, Thép Nam Kim, VNSteel, Thép Tiến Lên, Tisco, Thép SMC…

Giá thép có xu hướng giảm

Tồn kho ngành thép giảm mạnh trong bối cảnh giá thép trên thế giới có xu hướng giảm mạnh, thậm chí chạm đáy 3 năm vào cuối tháng 5 vừa qua. Tháng 6/2023, dù giá thép đã hồi phục nhưng giá thép thanh vằn tại Trung Quốc nếu tính chung trong quý 2 đã giảm hơn 10%. 

Thông tin từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho thấy, nhu cầu thép yếu ở hầu hết các khu vực trên thế giới cùng tâm lý tiêu cực đã ít nhiều tác động đến giá bán của thép thành phẩm. Đặc biệt, việc các doanh nghiệp thép Trung Quốc đang tìm cách đẩy mạnh xuất khẩu bằng cách đẩy nhanh tốc độ giảm giá để cạnh tranh càng củng cố xu hướng giảm giá thép trên toàn cầu.

Đối với thị trường trong nước, giá của một số loại thép trong thời gian qua cũng liên tiếp sụt giảm. Cụ thể, giá thép D10 CB300 của Hòa Phát đã trải qua 15 lần điều chỉnh giảm liên tiếp, mức giảm lên đến gần 2 triệu đồng/tấn. Xu hướng giảm của giá thép đã phần nào phản ánh nhu cầu tiêu thụ trong nước suy yếu, chủ yếu là do thị trường bất động sản vẫn còn ảm đạm.

Cũng theo VSA, nhu cầu tiêu thụ thép trong nước suy yếu đã khiến các nhà máy liên tục cạnh tranh, ngày càng điều chỉnh giá bán giảm xuống. Ngoài ra, thị trường bất động sản vẫn chưa khởi sắc, các dự án triển khai chưa nhiều nên nhu cầu sử dụng thép cũng không cao. 

Lợi nhuận các doanh nghiệp ngành thép bị phân hóa

Xu hướng giá thép giảm khiến bức tranh lợi nhuận của ngành thép trong quý 2/2023 càng thêm ảm đạm. Nhiều doanh nghiệp trong ngành đã ghi nhận lỗ nặng, điển hình như VNSteel, Thép SMC, Pomina,… Dù có lãi nhưng lợi nhuận quý 3 trong niên độ tài chính 2022-23 (quý 2/2023) của Hoa Sen Group đã giảm mạnh 95% so với cùng kỳ năm trước, so với quý liền trước cũng thấp hơn 94%. Hòa Phát và Thép Nam Kim dù báo lãi cao hơn quý trước nhưng so sánh với cùng kỳ năm 2022 vẫn giảm lần lượt 64% và 38%.

Trước đó, theo nhận định của nhiều lãnh đạo doanh nghiệp, ngành thép đã trải qua cơn bĩ cực. Nhiều bên còn rục rịch mở lại lò cao, nâng cao năng suất để đón đầu sự phục hồi. Thông tin từ KBSV cho thấy, Hòa Phát đã cho hoạt động trở lại 6/7 lò luyện thép, trong đó có 3 lò BOF tại Hải Dương, 3 lò BOF tại Dung Quất cùng với 1 lò EAF tại Hưng Yên; công suất hoạt động ước đạt 85% tổng công suất thiết kế. Theo KBSV, Hòa Phát sẽ mở lại lò cao cuối cùng ở Dung Quất trong quý 3 năm nay, khi thị trường thép dần hồi phục.

Thực tế lại không được thuận lợi như kỳ vọng của các doanh nghiệp. Nhu cầu tiêu thụ thép trong nước vẫn còn rất yếu. Sản lượng bán những sản phẩm thép (bao gồm thép xây dựng, thép cuộn cán nóng cùng với phôi thép) của “ông lớn” Hòa Phát trong tháng 6 là 540.000 tấn, so với cùng kỳ năm trước đã giảm 4%. Sản lượng bán thép này dù là mức cao nhất kể từ đầu năm nhưng vẫn thấp hơn so với tháng 12 năm ngoái. 

Phía BVSC cho biết, tiêu thụ nội địa vẫn ở mức thấp vì bất động sản vẫn gặp nhiều khó khăn; điều này khiến nhu cầu xây dựng và tiêu thụ thép suy giảm. Đối với thép tiêu thụ nội địa, có đến gần 80% là thép xây dựng và HRC, còn lại là tôn mạ cùng với ống thép. Theo công ty chứng khoán này dự báo, tiêu thụ thép xây dựng nội địa trong năm nay sẽ giảm 8% so với năm trước và đạt 7,7 triệu tấn.

Thị trường xuất khẩu cũng chưa quá khả quan. Chiếm 80% sản lượng thép xuất khẩu là tôn mạ và HRC, còn lại là ống thép và thép xây dựng. BVSC dự báo, tiêu thụ thép ở các nước phát triển sẽ giảm mạnh, kéo theo sản lượng thép xuất khẩu của Việt Nam giảm theo. Phải đến giai đoạn 2023-2024, nhu cầu tiêu thụ thép mới dần hồi phục, giúp biên lợi nhuận của doanh nghiệp trong ngành được cải thiện. Tuy nhiên, mức hồi phục sẽ không quá lớn.