Thu hút lượng đầu tư “khủng”, các công ty vũ trụ Trung Quốc sắp chiếm lĩnh thị trường trăm tỷ đô
Vào tháng 12 năm ngoái, chính vụ phóng tên lửa thương mại CERES-1 Y2 đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng của các công ty vũ trụ tư nhân tại Trung Quốc. Thời điểm này cũng là lần thứ 2 nhà phát triển tên lửa Galactic Energy - công ty hàng không vũ trụ có trụ sở tại Bắc Kinh, đưa vệ tinh đi vào quỹ đạo.
Sau những thành công vang dội liên tiếp, Galactic Energy trở thành công ty mở màn thực hiện thương mại hóa các vụ phóng tên lửa. Điều này mang đến một tín hiệu tốt về sứ mệnh phóng vệ tinh thương mại của Trung Quốc trong thời gian sắp tới.
Nhờ chính sách, vốn và công nghệ hỗ trợ, ngành hàng không vũ trụ thương mại của Trung Quốc đã có bước tiến lớn trong suốt 7 năm qua. Theo ước tính, nó nhiều khả năng sẽ trở thành thị trường tỷ đô năm 2025.
Ưu đãi từ các chính sách của quốc gia
Bước sang năm 2021, Trung Quốc đã chính thức cho phép nguồn vốn xã hội tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng hàng không dân dụng được 7 năm. Ngoài ra, nhiều kế hoạch cấp tỉnh còn kêu gọi không ngừng xây dựng các bãi phóng hàng không quốc tế.
Trước đây, Trung Quốc đã thi hành hàng loạt chính sách tăng cường mua tàu vũ trụ, cải thiện cơ sở hạ tầng tương ứng. Đồng thời, gia tăng kết hợp quân sự - dân sự nhằm hỗ trợ ngành công nghiệp hàng không vũ trụ thương mại phát triển về dài hạn.
Kết quả là, ngành hàng không vũ trụ thương mại của Trung Quốc đã có sự tăng trưởng vượt bậc với quy mô thị trường tăng từ 376,4 tỷ nhân dân tệ (59,09 tỷ USD) lên 1,02 nghìn tỷ nhân dân tệ (160,13 tỷ USD) trong giai đoạn từ năm 2015 - 2020. Theo ước tính, quy mô ngành này của Trung Quốc có thể đạt 210 tỷ USD vào năm 2025. Trong khi đó, năm 2020, nền kinh tế vũ trụ toàn cầu có doanh thu 371 tỷ USD với 74% từ dịch vụ vệ tinh, thiết bị mặt đất và công nghiệp sản xuất.
Tính cạnh tranh ngày càng khắc nghiệt
Vào năm 2020, có tới 1.283 vệ tinh mới được phóng lên quỹ đạo, con số từ tháng 1 đến tháng 9 năm ngoái là 1.178. Trong đó, 835 vệ tinh là của Mỹ. Hiện nay, Trung Quốc có 431 vệ tinh trong không gian, gồm cả sở hữu thương mại và quốc doanh. Như vậy, đất nước tỷ dân đứng thứ 2 về tổng sở hữu vệ sinh của một quốc gia.
Ở một mặt khác, cuộc đua về mạng vệ tinh đang trở nên khắc nghiệt hơn khi mà kết hoạch xây dựng Internet vệ tinh của Starlink của SpaceX, Kuiper và OneWeb của Amazon đang không ngừng tăng lên.
Sau khi SpaceX của tỷ phú Elon Musk đã phóng hàng loạt vệ tinh vào quỹ đạo, Trung Quốc ngay lập tức có động thái trình hồ sơ xây dựng 2 chùm vệ tinh quỹ đạo tầm thấp với tổng cộng 12.922 vệ tinh vào tháng 9/2020. Vào tháng 8 năm ngoái, RSW - 2 vệ tinh thử nghiệm công nghệ liên lạc "hợp nhất” đã vào quỹ đạo như một bước khởi đầu của kế hoạch xây dựng lại.
Tập đoàn Mạng vệ tinh Trung Quốc (thành lập tháng 4/2021) được bổ nhiệm là đơn vị phụ trách chính. Hoạt động độc lập với 2 cơ quan hàng không vũ trụ lớn nhất của Trung Quốc, công ty này đem đến sự khích lệ vô cùng lớn cho các công ty vũ trụ thuộc tư nhân.
Một tương lai rộng mở phía trước
Chuyên gia nhận định lĩnh vực không gian vũ trụ tư nhân ở Trung Quốc đang gặp những khó khăn nhất định vì địa điểm phóng vệ tinh còn hạn chế. Bên cạnh đó, nguồn vốn đầu tư cũng là một điểm khó khăn khiến kế hoạch phóng tên lửa đang phải đối diện.
CEO và người sáng lập của công ty hàng không vũ trụ Galactic Energy, Liu Baiqi, cho biết sự thành công của công nghiệp hóa tên lửa thương mại tại Trung Quốc dường như phụ thuộc rất nhiều vào khả năng phóng tên lửa liên tục và ổn định lâu dài, quy mô sản xuất tên lửa lớn cùng với mức chi phí tối ưu.
Galactic Energy cũng đang tiến hành đẩy mạnh các công cuộc nghiên cứu và phát triển tàu sân bay hạng nặng có thể tái sử dụng. Qua đó, họ sẽ bắt đầu tiến hành chuyến bay đầu tiên vào cuối năm nay hoặc sang đầu năm 2023.
Theo thống kê 5 năm từ năm 2015 đến năm 2020, đã xuất hiện hơn 10 công ty tên lửa tư nhân đi vào hoạt động trên khắp Trung Quốc. Vào một vài năm gần đây, các công ty khởi nghiệp về không gian vũ trụ của Trung Quốc đã thu hút một lượng vốn đầu tư kỷ lục.
Vào tháng trước, công ty Space Pioneer đã công bố họ nhận được "nguồn tài trợ chiến lược lớn". Nhờ đó, họ có thể hiện thực hóa kế hoạch phóng tàu vũ trụ lên quỹ đạo trong năm nay của mình.
Đặc biệt là con số 200 triệu USD mà Galactic Energy nhận được vào tháng 1 vừa qua. Khoản đầu tư này nổi bật lên trên tất cả những con số đầu tư kỷ lục trước đó ở Trung Quốc. Galactic Energy cho biết họ sẽ dùng số tiền trên cho các vụ phóng tên lửa sắp tới trong tương lai không xa.
Một công ty khác là Deep Blue Aerospace cũng nhận được khoản đầu tư gần 32 triệu USD vào giữa tháng 1. Trong khi đó, công ty Orienspace mới được thành lập năm 2020 cũng đã gọi vốn thành công với số tiền trị giá 47 triệu USD. Trong tháng trước, Jiuzhou Yunjian - nhà sản xuất động cơ tên lửa có thể tái sử dụng đã nhận được ít nhất 15,7 triệu USD tiền tài trợ mới từ nhiều nhà đầu tư khác nhau. Những con số này cho thấy các công ty vũ trụ Trung Quốc đang thu hút vốn đầu tư cực khủng.
Đây đều là những cơ hội rất lớn để các công ty vũ trụ tư nhân có bước chuyển mình trong lĩnh vực này. Nhờ nguồn tài trợ đầu tư khổng lồ, họ sẽ tiếp tục cạnh tranh, chạy đua chiếm lĩnh thị trường tỷ đô.
Các chuyên gia trong ngành khẳng định đây sẽ là những tín hiệu tích cực cho các công ty vũ trụ tư nhân nói riêng và ngành không gian vũ trụ nói chung ở Trung Quốc.