Thị trường chứng khoán Mỹ hiện nay còn suy thoái hơn bong bóng năm 2000, sẽ lao dốc 40% từ đỉnh

Theo Doanh Nghiệp Niêm Yết, bậc thầy bong bóng Jeremy Grantham đồng sáng lập công ty đầu tư GMO cho biết thời điểm hiện tại thị trường chứng khoán Mỹ đang rất giống với bong bóng công nghệ vào năm 2000, thậm chí tình hình thực tế còn tệ hơn nhiều. Theo dự đoán của Jeremy Grantham, thị trường Mỹ sẽ sớm rơi vào tình trạng suy thoái và thậm chí có thể rơi vào quỹ đạo khủng hoảng như trong giai đoạn thập niên 1970.

Nhà sáng lập 83 tuổi của công ty đầu tư GMO, ông Jeremy Grantham đã chứng kiến nhiều thăng trầm của chu kỳ chứng khoán, từ việc đu đỉnh bùng nổ và sau đó lại sụp đổ xuống đáy.  Từ thập niên 1980, Jeremy Grantham nổi tiếng trong việc dự đoán đúng cú sập lịch sử của bong bóng giá tài sản Nhật Bản, bong bóng công nghệ năm 2000 và bong bóng nhà đất năm 2008.

Trao đổi với phóng viên trong cuộc phỏng vấn với CNBC, Grantham dự đoán rằng chỉ số S&P 500 sẽ giảm ít nhất 40% từ đỉnh và thậm chí đà suy giảm này có thể sẽ kéo dài. Cụ thể, chỉ số S&P 500 giảm 19,9% từ đỉnh và Nasdaq mất 27%.

Thực tế cho thấy tổn thất còn lớn gấp đôi những con số này, mà xét trong trường hợp khả quan nhất. Còn nếu không may thì thiệt hại sẽ lớn gấp ba và có thể kéo dài vài năm như những gì đã diễn ra trong những năm 2000.

Theo tờ Business Insider theo những dự đoán của ông Gramham, khi chứng khoán Mỹ bị đẩy vào thị trường gấu vì COVID-19 hồi tháng 3/2020 thì chỉ số S&P 500 sẽ rớt xuống còn 2.880 điểm. Kết phiên 18/5, chỉ số S&P 500 giảm gần 17% so với đầu năm, xuống còn 3.923,68 điểm.

Do cú sốc chủ yếu đến từ cổ phiếu công nghệ, trước tình hình thực tế hiện nay, thị trường chứng khoán Mỹ hiện nay giống với bong bóng dot-com năm 2000. Có thể nói, bóng đen của vụ nổ bong bóng dotcom năm 2000 hiện lên đặc biệt lớn, khi nền kinh tế đang ở trong một kỷ nguyên tăng trưởng mạnh mẽ khác trong lĩnh vực công nghệ.

Thời điểm tháng 3 năm 2000, cách đây 22 năm, một trong những điều đó đã dừng lại. Bong bóng dotcom, đã được hình thành trong hơn ba năm, bong bóng từ từ bắt đầu nổ tung. Cổ phiếu trên sàn chứng khoán giảm giá, các công ty phá sản, nhiều nhà đầu tư vỡ nợ, và nền kinh tế Mỹ bắt đầu trượt dốc chậm chạp và kết thúc là suy thoái toàn diện.

Nguyên nhân chính của sự sụp đổ này là do cổ phiếu internet được định giá quá cao. Nhiều nhà đầu tư suy đoán rằng các công ty dot-com, ngay cả những công ty không có doanh thu, một ngày nào đó sẽ trở nên cực kỳ có lãi. Do đó, họ đổ tiền vào lĩnh vực này, đẩy giá trị của mọi công ty có tên "dot com" lên cao. Bong bóng thị trường chứng khoán này vỡ ra khi Cục Dự trữ Liên bang thắt chặt chính sách tiền tệ, hạn chế dòng vốn. NASDAQ đã không một lần nữa tăng lên mức đỉnh năm 2001 cho đến gần 15 năm sau đó.

Ông Grantham đánh giá rằng bong bóng hiện nay tập trung phần lớn vào cổ phiếu công nghệ Mỹ và có bề ngoài có nhiều điểm tương tự giống năm 2000. Chỉ số Nadaq tiến lên chót vót đáng kinh ngạc khi bong bóng hình thành, và Nasdaq cũng đi xuống đầu tiên khi bong bóng xì hơi. Cả Nasdaq và Russell 2000 đều bắt đầu giảm xuống sớm hơn nhiều so với S&P 500”.

Ngoài ra, so sánh giữa bong bóng công nghệ năm 2000 và thị trường chứng khoán ngày nay có một số khác biệt nghiêm trọng làm cho ông Grantham e ngại. Ông cho rằng so với thị trường chứng khoán ngày nay thì năm 2000 “là cả một thế giới thiên đường”. Điều ông Grantham lo lắng là thị trường hiện tại có một số khác biệt nghiêm trọng hơn so với thị trường vào những năm 2000. Một trong số đó là bong bóng 2000 tập trung hoàn toàn vào cổ phiếu Mỹ, thời điểm đó trái phiếu vẫn mang lại giá trị tuyệt vời, lợi suất rất ưu đãi, nhà đất rẻ và thị trường hàng hóa hoạt động sôi động, nhộn nhịp.

Hiện tại thì khác, do chiến sự từ cuộc xung đột căng thăng giữa Nga và Ukraine làm cho giá hàng hóa đang tăng lên cao chót vót. Và việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu khởi động chu kỳ tăng lãi suất đang tạo ra rất nhiều mất mát cho thị trường trái phiếu nói riêng và thị trường chứng khoán nói chung.

Ông Grantham chia sẻ thêm rằng: “Điều mà bạn không bao giờ muốn làm trong bong bóng là liên quan tới thị trường mua bán nhà đất...Hiện tại, giá nhà đất trên thu nhập hộ gia đình của Mỹ còn cao hơn đỉnh của bong bóng nhà ở năm 2000".

Bên cạnh đó, thị trường trái phiếu gần đây vừa tạo đáy thấp nhất từ trước tới nay trong hàng nghìn năm lịch sử. Giá cả leo thang, lạm phát trầm trọng. Giá năng lượng thì tăng lên cao vọt cùng với giá thực phẩm và kim loại trong chỉ số của Liên Hợp Quốc cao hơn nhất từ trước tới nay. Qua đó thấy được rằng, chúng ta đang rơi vào thế khó khăn với mọi loại tài sản và lịch sử cho thấy điều này rất tồi tệ.

Những điểm trên làm cơ sở cho ông Grantham có nhận định rằng thị trường Mỹ ngày nay cũng khá giống với bong bóng tài sản khổng lồ của Nhật Bản vào cuối thập niên 1980. Đến giờ thì thị trường chứng khoán của Nhật Bản vẫn chưa thể quay trở lại đỉnh cao năm 1989.

Do mức định giá đã rơi xuống trạng thái thấp nhất lịch sử trong nhiều năm nên nhiều nhà đầu tư có ý định săn lùng và kiếm lời trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, ông Grantham cảnh báo nhà đầu tư cần hết sức cẩn thận, bởi khi suy thoái kinh tế xảy ra thì kéo theo biên lợi nhuận ước tính của hầu hết doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng: “Mỹ có thể sắp rơi vào suy thoái và thứ đầu tiên ra đi trong suy thoái chính là biên lợi nhuận”.

Cả Walmart và Target đều dự báo rằng chi phí đầu vào sẽ tăng cao và vì thế biên lợi nhuận sẽ giảm đi. Điều này cho thấy kịch bản trên đang diễn ra ngay trong tuần này với các nhà bán lẻ. Tình trạng sẽ xấu đi khi cuộc cuộc suy thoái kinh tế sẽ rơi vào quỹ đạo như thập niên 1970, tức tăng trưởng kinh tế giảm tốc diễn ra cùng lúc với lạm phát cao kéo dài. Theo lời Ông Gratham dự báo thì những gì xảy ra ngày nay có những nét tương đồng với thời kỳ lạm phát kèm suy thoái những năm 1970.