Tạo thêm lực đẩy cho thị trường địa ốc

Không có lực đẩy mạnh

Theo báo Đầu Tư, trong báo cáo chuyên đề về thực trạng sức khỏe thị trường bất động sản Việt Nam, Ban Nghiên cứu thị trường và Tư vấn xúc tiến đầu tư thuộc Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) đã đưa ra cảnh báo: “Nếu tình hình thị trường bất động sản vẫn còn diễn biến khó khăn, sẽ có 23% doanh nghiệp không thể duy trì hoạt động đến hết quý II/2023. Chỉ khoảng 3435 doanh nghiệp còn trụ được tới hết năm nay”.

VARS cho rằng, dù tự thân các doanh nghiệp không ngừng cố gắng và nỗ lực để tồn tại và thoát khó khăn nhưng không dễ dàng. Một số chính sách được ban hành giúp cho doanh nghiệp giãn các khoản nợ, kéo dài thời hạn trả nợ (chẳng hạn như Nghị định số 08 của Chính phủ, Thông tư số 02 của NHNN…). Tuy nhiên, những chính sách này vẫn chưa giải quyết triệt để vấn đề, chỉ giúp doanh nghiệp “cầm cự”. Nhưng sức chống đỡ của họ có hạn, nếu không kịp thời “bơm khí” có thể bị “sặc nước”, “ngưng thở”. 

Qua trao đổi, lãnh đạo một doanh nghiệp địa ốc cho hay, dù nhiều chỉ đạo giúp tháo gỡ khó khăn cho thị trường được đưa ra, nhưng nhiều địa phương lại không làm quyết liệt, thậm chí e ngại không dám thực hiện. 

“Nhiều thủ tục đang còn chờ luật, vì thế chưa đẩy nhanh việc thực hiện, khiến không ót chỉ đạo vẫn nằm trên giấy. Chúng tôi đang chờ từng ngành để được giải quyết về thủ tục, đưa dự án hoạt động trở lại. Nếu tiến độ tháo gỡ bị kéo dài, doanh nghiệp sẽ thiệt hại càng nặng, nhất là lòng tin của khách hàng với doanh nghiệp cũng giảm đáng kể vì họ phải chờ quá lâu” - Vị lãnh đạo nói. 

Thực tế, khi giao dịch giảm trầm trọng khiến cho doanh thu của doanh nghiệp bất động sản “tụt dốc không phanh”. Hơn 90% doanh nghiệp công bố doanh thu quý I/2023 giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2022. Có 39% doanh nghiệp trong số đó giảm doanh thu từ 20 - 50% và 61% doanh nghiệp giảm trên 50% so với cùng kỳ. Thậm chí còn những doanh nghiệp dưới 100 nhân viên ghi nhận doanh thu giảm 70 - 80%.

Theo số liệu khảo sát của các đơn vị nghiên cứu, mức độ tác động của những chính sách hỗ trợ chưa đủ để thay đổi tình hình. Báo cáo trong 5 tháng đầu năm của DKRA Việt Nam cho thấy, sức cầu toàn thị trường giảm 98% so với cùng kỳ, tỷ lệ tiêu thụ đạt 35% nguồn cung mở bán mới trong tháng. Thị trường vẫn trong giai đoạn rất khó khăn và thách thức vì những yếu tố như: tắc pháp lý, chủ đầu tư hạn chế ra hàng vì sức cầu yếu.  

“Dù có chỉ đạo quyết liệt về việc giảm lãi suất, nhưng theo các ngân hàng, vẫn chưa thể giảm ngay lãi suất cho vay, dẫn tới người mua BĐS vẫn ít” - Chuyên gia DKRA nhận định. Trước bối cảnh khó khăn của nền kinh tế, thị trường BĐS sẽ khó nhận được các tín hiệu tích cực trong thời gian ngắn, theo dự báo của DKRA. 

Cần đưa vào thị trường những gì

Hầu hết các doanh nghiệp hiện nay đang thiếu vốn để đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Các chuyên gia cho rằng, việc ban hành những gói tín dụng; giãn, hoãn nợ hỗ trợ cho thị trường là những yếu tố cần thiết trong lúc này. Nhưng nếu không gỡ vướng pháp lý cho các dự án thì doanh nghiệp không thể đủ điều kiện để vay vốn ngân hàng. 

Chủ tịch VARS - Ông Nguyễn Văn Đính nhấn mạnh, doanh nghiệp đang rất cần tiền và được gỡ vướng pháp lý để khôi phục hoạt động chứ không chỉ mỗi chuyện “nợ xấu”. Vì vậy, cần rà soát và phân loại từng doanh nghiệp để có được “thuốc đặc trị” riêng.

Theo đó, đối với những doanh nghiệp vẫn còn lực để “sinh tồn” thì cần khẩn trương thí điểm phê duyệt, trực tiếp giải quyết những vướng mắc, đưa doanh nghiệp thoát khỏi tình trạng nguy hiểm; Ưu tiên những dự án cấp thiết và phù hợp nhu cầu thực của thị trường; Đặc biệt lưu ý đến các doanh nghiệp lớn có sức ảnh hưởng mạnh. 

Đối với các doanh nghiệp yếu hoặc đã không còn năng lực triển khai dự án, nhưng dự án đã hoàn thiện cơ bản về thủ tục pháp lý thì cần tổ chức chương trình xúc tiến đầu tư, tạo cơ hội cho doanh nghiệp kết nối với các nhà đầu tư để kêu gọi đầu tư hoặc mua bán - sáp nhập.

Riêng với chủ đầu tư có dự án tồn đọng nhiều vướng mắc, không đủ năng lực tiếp tục triển khai thì Nhà nước cần có biện pháp hỗ trợ, mua lại những dự án này, sau đó hoàn thiện thủ tục, giải quyết vướng mắc và thực hiện đấu giá để chọn nhà đầu tư mới cho dự án.

Xét về dòng tiền, một số đơn vị nghiên cứu khuyến nghị rằng cần phân loại các tiêu chí, cân đối các gói hỗ trợ phù hợp với từng thời điểm cấp vốn để đạt được hiệu quả tối ưu nhất. Bộ Xây dựng vừa cho biết, có khoảng 100 dự án nhà ở xã hội có tổng quy mô 85.662 căn hộ tại 36 địa phương đã đăng ký vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Nhưng xét về quy định lãi suất và kỳ hạn của gói này, theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), lãi suất vẫn ở mức quá cao so với khả năng tài chính của người có thu nhập thấp. Như vậy, động lực từ gói tín dụng này chưa đủ để thị trường lấp đi các rủi ro, do đó cần thêm trợ lực ở những gói tín dụng khác. 

Tới nay, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng vẫn chưa được giải ngân tốt. Nhằm tránh lãng phí cũng như sử dụng hiệu quả nguồn vốn này, HoREA đề xuất Ngân hàng Nhà nước báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét dành một phần của gói tín dụng để hỗ trợ các doanh nghiệp đang trong tình trạng khó khăn nhưng có triển vọng phục hồi và phát triển.