Quỹ đầu tư là gì? Cách để tham gia quỹ đầu tư

Quỹ đầu tư là gì?

Theo Điều 4 – luật chứng khoán 2019 đã đưa ra khái niệm quỹ đầu tư là những loại quỹ huy động vốn từ các nhà đầu tư để đầu tư vào những tài sản cố định theo mục tiêu được đặt ra. Hiểu theo một cách khác thì quỹ đầu tư là định chế tài chính trung gian phi ngân hàng chính là đối tượng thu hút nguồn tiền nhàn rỗi để đầu tư vào các loại trái phiếu, cổ phiếu, tiền tệ hoặc một số loại tài sản khác bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ hoặc các loại tài sản khác.

Trên thị trường tài chính, quỹ đầu tư là những sản phẩm dịch vụ của các công ty quản lý quỹ lập ra nhằm thu hút nguồn tiền để những người khác cùng đầu tư vào quỹ này. Các quỹ đầu tư này sẽ chú trọng rót tiền vào một số lĩnh vực sinh lời và có tiềm nawg phát triển như cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản hoặc những loại tài sản có giá trị khác. Nguồn tiền của các nhà đầu tư sẽ được đảm bảo khi tất cả số tiền rót ở lĩnh vực nào cũng đều được các công ty đại diện quản lý, các ngân hàng tham gia giám sát một cách chặt chẽ và có cả sự tham gia của các cơ quan quản lý. Một công ty quản lý quỹ sẽ có nhiều quỹ nằm dưới quyền của họ để các khách hàng lựa chọn đầu tư tùy vào sở thích, nhu cầu và khả năng tài chính. Việc đầu tư kinh doanh tài chính không phải việc dễ dàng vì thế với những người chưa có kiến thức họ có thể chọn đầu tư thông qua các quỹ để đảm bảo được sự an toàn. Bên cạnh đó, không mất quá nhiều thời gian để nghiên cứu thị trường, giảm thiểu tối đa các rủi ro vì danh mục đầu tư đa dạng. Độ an toàn cao vì được giám sát chặt chẽ bởi các cơ quan có thẩm quyền. 

Phân loại Quỹ đầu tư tại Việt Nam

Tại Việt Nam việc phân loại quỹ đầu tư phải phụ thuộc vào những yếu tố khác nhau với những loại hình cụ thể như sau: 

Dựa theo cấu trúc vận động vốn

Quỹ đóng

Đối với quỹ đóng sẽ cho phép phát hành chứng chỉ quỹ 1 lần duy nhất khi thực hiện huy động vốn và quỹ, quỹ đóng không mua lại cổ phiếu hay trái phiếu hay chứng chỉ quỹ trong trường hợp người mua muốn bán lại. Khi đã đóng quỹ các chứng chỉ quỹ đã mua sẽ được niêm yết công khai trên thị trường chứng khoán.

Quỹ mở

Quỹ mở là những quỹ được thành lập vô thời hạn không giới hạn về thời gian. Sau đợt phát hành công khai đầu tiên, các giao dịch mua bán của nhà đầu tư sẽ thực hiện theo định kỳ căn cứ vào giá trị tài sản ròng chứ không phải mua bán một cách tùy tiện. Những giao dịch này không thông qua ai mà phải thực hiện trực tiếp với các công ty quản lý quỹ đăng ký trước đó. Quỹ mở cho phép các nhà đầu tư được bán lại chứng chỉ quỹ cho quỹ nhưng sẽ mua lại với giá trị ròng tại thời điểm giao dịch. Những giao dịch mua bán này sẽ thực hiện trực tiếp với công ty quản lý quỹ nhưng không niêm yết trên thị trường chứng khoán. 

Dựa vào nguồn vốn huy động

Quỹ công chúng

Quỹ công chúng sẽ huy động vốn bằng việc phát hành công khai rộng rãi ra ngoài, các nhà đầu tư cá nhân hay pháp nhân đều có quyền tham gia vào quỹ. Quỹ này thường hướng đến những nhà đầu tư nhỏ lẻ để cung cấp nguồn vốn đảm bảo đa dạng hóa nguồn, giảm thiểu rủi ro. Tuy nhiên, hiệu quả lại duy trì trong một thời gian dài hạn. 

Quỹ thành viên

Quỹ thành viên sẽ không huy động vốn rộng rãi mà phát hành riêng lẻ cho một nhóm các nhà đầu tư. Đối tượng của quỹ thành viên là những cá nhân hoặc tập đoàn kinh tế lớn, các định chế tài chính có nguồn lực mạnh. Song, tính thanh khoản của quỹ này sẽ không được khả quan như quỹ công chứng. 

Các loại Quỹ đầu tư phổ biến trên thị trường tài chính là:

Quỹ cổ Phiếu

Quỹ đầu tư Trái Phiếu và Thu Nhập

Quỹ đầu tư thị trường tiền tệ

Quỹ đầu tư hoán đổi danh mục (ETF)

Quỹ đầu tư đặc thù (tập trung đầu tư vào 1 hay 2 ngành)

Dựa vào hình thức tổ chức

Quỹ đầu tư dạng hợp đồng

Công ty quản lý quỹ chính là người phát hành và tạo ra quỹ để huy động vốn từ các nhà đầu tư khác và tự động hóa việc đầu tư. Các nhà đầu tư sẽ ủy thác cho những công ty quản lý quỹ với mục tiêu sử dụng vốn sinh lời hiệu quả. 

Quỹ đầu tư dạng công ty

Quỹ đầu tư hình thành dựa trên việc tuân thủ quy định pháp luật với tư cách pháp nhân rõ ràng. Những nhà đầu tư góp vốn hình thành có quyền bầu ra người lãnh đạo, đồng thời có quyền đồng kiểm soát và quản lý quỹ. 

Vai trò của quỹ đầu tư trên thị trường

Sự ra đời của quỹ đầu tư đã trở thành giải pháp hữu hiệu để các nhà đầu tư sinh lời và thúc đẩy sự phát triển của thị trường kinh tế. Vì thế, quỹ đầu tư đóng vai trò cực kì quan trọng trên thị trường đối với cả nhà đầu tư và thị trường chứng khoán. 

Vai trò với nhà đầu tư:

Quỹ đầu tư đã trở thành giải pháp để các nhà đầu tư không có thời gian nghiên cứu thị trường nhưng vẫn có kênh đầu tư an toàn, đồng thời, đây cũng là một cách đầu tư thụ động từ các sản phẩm cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ… Các quỹ đầu tư nằm dưới sự quản lý của một hệ thống những cơ quan tài chính, nhà nước nên đã tạo ra một kênh đầu tư an toàn cho các nhà đầu tư yên tâm rót vốn. 

Dòng tiền của quỹ đầu tư sử dụng đa dạng hóa danh mục đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác nhau nên có thể giảm thiểu tối đa các rủi ro có thể xảy ra.

Quỹ đầu tư tập hợp nguồn vốn để đưa dòng tiền đến những sàn đầu tư uy tín trong và ngoài nước, đây là một phương pháp mà các cá nhân không thể thực hiện được. 

Vai trò với thị trường chứng khoán:

Quỹ đầu tư uy tín sẽ huy động được nhiều nguồn vốn tạo nên tiềm lực kinh tế vững mạnh để đầu tư vào những thị trường dài hơi như vàng, cổ phiếu, bất động sản… Tạo ra sự thanh khoản cho thị trường, thúc đẩy sự phát triển toàn diện cho mọi lĩnh vực chứ không lệch cán cân về đâu. 

Quỹ đầu tư hoạt động chuyên nghiệp là những quỹ hoạt động với sự chuyên nghiệp cao để tạo niềm tin với các nhà đầu tư nước ngoài lớn vào các quỹ tại Việt Nam. Đây được xem là nguồn vốn đầu tư ngoại hối lớn để thúc đẩy nền kinh tế quốc gia phát triển mạnh mẽ. 

Cách thức hoạt động của quỹ đầu tư?

Quỹ đầu tư được tạo ra bởi các công ty quản lý quỹ với mục đích đảm bảo cho khách hàng sự an toàn, giảm thiểu rủi ro và đưa ra giải pháp đầu tư hiệu quả. Quỹ đầu tư sẽ hoạt động theo các cách thức cụ thể như sau: 

Bước 1: Huy động vốn

Đầu tiên, các công ty quản lý quỹ sẽ phát hành chứng chỉ ra thị trường một cách công khai để các nhà đầu tư có thể mua chứng chỉ quỹ tham gia. Theo Luật chứng khoán quy định: “Chứng chỉ quỹ là một loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu góp vốn của nhà đầu tư. Với chứng chỉ quỹ, nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi nhuận hoặc chịu thua lỗ tùy thuộc vào hoạt động đầu tư có thành công hay không. Nhà đầu tư sẽ không được quyền trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư”.

Bước 2: Đầu tư

Đội ngũ chuyên gia của các công ty phát hành chứng chỉ hoạt động trong nhiều lĩnh vực, học có nhiệm vụ phân tích thị trường một cách kĩ lưỡng trước khi tiến hành lựa chọn đầu tư sản phẩm cụ thể. Các công ty quản lý chứng chỉ quỹ sẽ phải đưa ra những phương hướng phát triển cụ thể khi đầu tư vào những sản phẩm khác nhau. 

Bước 3: Định giá, phát hành và mua lại chứng chỉ quỹ

Công ty quản lý chứng chỉ quỹ sẽ tiến hành định giá các chứng chỉ quỹ mà người bán muốn bán bằng công thức: 

Giá chứng chỉ quỹ = Tổng giá trị tài sản ròng của quỹ (NAV)/ Tổng số chứng chỉ quỹ đã phát hành (CCQ)

Những lưu ý khi đầu tư vào Quỹ đầu tư 

Việc tham gia đầu tư vào các quỹ đầu tư đã trở thành xu hướng được nhiều người lựa chọn, bởi lẽ trước những biến động thị trường mọi người tin tưởng vào việc các quỹ đầu tư sẽ có đội ngũ chuyên gia chuyên nghiệp để phân tích mọi vấn đề một cách thấu đáo, chính xác, hạn chế tối đa các rủi ro có thể gặp phải. Tuy nhiên, khi đầu tư vào các quỹ đầu tư này cũng phải lưu ý: 

Lựa chọn công ty quản lý quỹ uy tín, minh bạch

Việc chọn công ty quản lý uy tín, minh bạch là điều đầu tiên cần phải lưu ý đối với những người mới tham gia thị trường đầu tư. Hiện nay, trên thị trường xuất hiện rất nhiều công ty quản lý quỹ với nhiều hình thức quỹ đóng, mở, hoán đổi khác nhau nhưng không phải quỹ nào cũng hoạt động hiệu quả và an toàn. Do đó, mức độ rủi ro hay thành công của quỹ sẽ phụ thuộc rất lớn vào việc công ty quản lý quỹ có uy tín hay không. 

Những công ty quản lý quỹ có năng lực sẽ hấp dẫn các nhà đầu tư khi có một đội ngũ chuyên gia chuyên nghiệp. Vì thế, quỹ đầu tư càng uy tín sẽ thu hút càng nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời, sự minh bạch trong các thông tin về vốn điều lệ, vốn đầu tư, mục tiêu, kinh nghiệm… cũng là một trong những vấn đề cần hết sức quan tâm. 

Học hỏi để nâng cao kiến thức

Lợi ích lớn nhất khi tham gia quỹ đầu tư chính là nhà đầu tư không cần có quá nhiều kiến thức về tài chính, cổ phiếu, chứng khoán… Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc bạn không cần biết kiến thức về lĩnh vực này, do đó, cần phải học hỏi và nâng cao kiến thức một cách thường xuyên về thịt rường để nắm bắt được biến động. 

Trải nghiệm các quỹ đầu tư khác nhau

Việc đầu tư vào nhiều quỹ khác nhau để hiểu được các quy luật hoạt động cũng là một cách để nhà đầu tư hiểu hơn về hoạt động, dòng tiền, và các thức hoạt động của các quỹ. Thông qua đó, có thể chọn được một quỹ đầu tư phù hợp nhất với họ. 

Quỹ đầu tư là một kênh đầu tư gián tiếp khá an toàn cho các nhà đầu tư mới gia nhập thị trường. Song, các nhà đầu tư không nên phó mặc mà vẫn nên tìm hiểu tước về các quỹ khi có ý định rót vốn vào một lĩnh vực hay một quỹ nào đó.