Những công ty trong Big 4 đối mặt với khó khăn gì khi quyết định rời khỏi Nga?

Hiện chưa có công ty kiểm toán nào đã thật sự rút khỏi Nga. Deloitte cho biết rằng việc này sẽ tốn mất vài tuần trong khi đó EY lại thông báo rằng có thể họ sẽ mất tới gần 1 năm để có thể rời khỏi Nga.

Kể từ khi Tổng thống Nga - Vladimir Putin thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, hàng loạt những công ty phương Tây đã cắt đứt quan hệ với Nga. Ngay cả với những công ty tuyên bố rằng họ đang rút lui khỏi thị trường Nga như ngân hàng Goldman Sachs và công ty năng lượng BP thì có vẻ tiến trình này vẫn còn diễn ra rất chậm.

Mặc dù đã quyết định theo công ty mình rời khỏi Nga nhưng những nhân viên thuộc Big 4 này hiện đang phải đối mặt với muôn vàn khó khăn. Một nhân viên đã chia sẻ rằng hiện tại tâm lý mọi người đang vô cùng hoảng loạn.

Ngoài việc có tới 15.000 nhân sự tại những văn phòng trên khắp nước Nga thì Big 4 - Deloitte, EY, KPMG và PwC được biết là có mối quan hệ vô cùng mật thiết vơi nền kinh tế nước này. Những công ty lớn nhất của Nga hiện đang đều là khách hàng của 4 công ty lớn này (kể cả những công ty thuộc sở hữu của nhà nước).

Chẳng hạn như Gazprombank và Lukoil đều là khách hàng của KPMG, trong khi đó EY làm nhiệm vụ kiểm toán cho những công ty như Rosneft, VTB Bank và Evraz. PwC kiểm. toán cho Sberbank và PhosAgo, thậm chí là cả Ngân hàng Trương ương Nga. Trong khi đó, Deloitte đã thực hiện kiểm toán cho Polyus - nhà sản xuất vàng lớn nhất nước Nga.

Tất cả những điều này đều đã làm quá trình rời khỏi Nga của nhiều công ty này trở nên khó khăn hơn nữa.

Những công ty thuộc Big 4 có thực sự rút lui khỏi Nga

Câu trả lời của Deloitte đưa ra đó là hiện tại họ sẽ chưa rời khỏi Nga vì thủ tục hoàn tất quá trình này có thể sẽ tốn mất một vài tuần. KPMG hiện vẫn chưa nói gì về thời gian mà họ sẽ rời hẳn khỏi Nga.

Hiện Pwc đang đặt mục tiêu rời khỏi Nga ngay trong nửa năm tới hoặc càng sớm càng tốt. PwC được biết đã hoạt động tại Nga hơn 30 năm nay và có tới 3.700 đối tác và nhân viên tại đây. Theo PwC, do ảnh hưởng căng thẳng của Nga và Ukraine, PwC đã quyết định không nên có một công ty thành viên ở Nga do đó PwC Nga sẽ rời khỏi mạng lưới chung.

Những thông báo này được đưa ra ngay sau khi công ty tư vấn Accenture đã tuyên bố cắt đứt mọi hoạt động kinh doanh tại Nga với 2.300 người.

Trong một cuộc họp trực tuyến vào hôm thứ Ba vừa qua, các nhà lãnh đạo toàn cầu của EY đã thông báo với hàng nghìn đối tác của họ rằng thời gian mà họ rời khỏi Nga sẽ mất từ 8 tới 12 tháng.

Quyết định rời đi của EY có thể sẽ đảo ngược nếu tình hình của Nga biến chuyển tốt. Một trong số những lãnh đạo của công ty cho biết rằng ông đã kỳ vọng tình hình chiến sự của hai nước Nga và Ukraine sẽ dịu bớt. Tuy nhiên, một nguồn tin thân cận của EY cho biết trong hội nghị rằng việc đảo chiều kế hoạch rời khỏi Nga không hẳn là một phương án chính thống và thật là sai lầm nếu phương án này được đưa ra khỉ công ty đang cố gắng rời khỏi Nga.

Vấn đề là trong số 4 công ty lớn này, mỗi công ty đều là một mạng lưới riêng biệt, được sở hữu và quản lý độc lập. Họ ký kết các thoả thuận với các công ty thành viên khác trong mạng lưới để chia sẻ chung một cái tên hay một thương hiệu và sở hữu trí tuệ cũng như tiêu chuẩn chất lượng chung. Cơ cấu này đã khiến các công ty khó có thể rời đi và việc này thường tốn của họ tới một năm hoặc hơn.

Trong trường hợp những công ty này muốn đẩy nhanh quá trình rút lui khỏi Nga, họ sẽ phải vượt qua nhiều những rào cản pháp lý và những chướng ngại thực tế. Một trong số đó là câu hỏi liệu những nhân viên của Big 4 công ty này có còn được quyền sử dụng và truy cập những nền tảng kiểm toán toàn cầu của Big 4 theo giấy phép hay không.

Một người thân cận của Deloitte cho biết họ đang cân nhắc liệu có nên chuyển hoạt động quản lý kinh doanh của mình tại Nga từ hệ thống kỹ thuật số sang dạng mới là giấy tờ thuần hay không bởi giờ đây họ đang gặp phải nhiều hạn chế trong việc phải chia sẻ công nghệ với những công ty đang không cùng trong một hệ thống.

Việc Microsoft đình chỉ hoạt động bán sản phẩm và dịch vụ mới tại Nga đồng nghĩa với việc những ông ty địa phương có thể sẽ không có những công nghệ cơ bản nhất để sử dụng.

Những công ty kiểm toán này cũng cho biết rằng họ đang cố gắng tìm cách giải quyết vấn đề. Trong trường hợp những công ty thành viên mới tại Nga của Big 4 bị Điện Kremli trừng phạt ngay khi rời đi, họ sẽ cố tìm cách để giảm thiểu những thiệt hại này xuống mức thấp nhất có thể.

Big 4 liệu có thua lỗ với tình trạng nhiều người có khả năng mất việc?

Những nhân viên này vẫn sẽ mất việc làm nhưng theo một cách gián tiếp. Những công ty của Nga sẽ sớm tiếp tục hoạt động nhưng việc những công ty phương Tây đã rút khỏi Nga và nền kinh tế tại đây đang ngày càng bị cô lập khiến cho số lượng công việc của những công ty này bị giảm xuống rất nhiều.

Được biết, khoảng một nửa doanh thu của PwC tại Nga tới từ mạng lưới toàn cầu của công ty này.

Một nhân viên của công ty khác trong Big 4 đã cho biết rằng nếu bạn chỉ còn chưa tới một nửa số khách hàng hiện tại có nghĩa là bạn đang đối mặt với tình trạng khủng hoảng. Mọi người sẽ dần dần rời đi.

Lợi nhuận của Big 4 tại Nga đang không được tiết lộ nhưng số tiền này chủ yếu đã được giữ lại tại địa phương nên sẽ sớm có nhiều ảnh hưởng tới tài chính của các công ty này trên toàn thế giới.

Doanh thu hàng năm hiện này của Big 4 tại Nga là 167 tỷ USD chỉ chiếm tới một phần rất nhỏ trong tổng số doanh thu trên toàn cầu. Lý do chính khiến Bog 4 kinh doanh tại Nga đó là để phục vụ cho những hoạt động kinh doanh của những tập đoàn đa quốc gia.

KPMG cũng vừa mới công bố doanh thu của công ty này tại Nga năm 2020 đã đạt tới hơn 15 tỷ Rúp (chỉ tương đương với khoảng 127 triệu USD) ngay sau khi đồng rúp rót giá kỷ lục.

Doanh thu từ những khách hàng kiểm toán của PwC đã đạt tới 5,8 tỷ Rúp (43 triệu USD) vào năm 2021. Trong khi đó, doanh thu năm 2019 của EY đã đạt tới 6,2 tỷ rúp (46,2 triệu USD). Deloitte hiện không công bố số liệu và không công ty nào tiết lộ những doanh thu từ những hoạt động tư vấn khách hàng và thuế.

Những công ty Big 4 tại Nga cũng giới thiệu công việc cho những công ty thành viên của mình trong cùng một mạng lưới ở các quốc gia khác. Mặc dù ông không tiết lộ con số chính xác nhưng theo một giám đốc điều hành của Big 4 - doanh thu từ khoản phí giới thiệu này ở công ty của ông chỉ đang ở mức hàng chục triệu USD mỗi năm - thấp hơn hẳn những chi phí dừng các hoạt động kinh doanh của công ty này tại Nga.

Big 4 có còn hợp tác kinh doanh với Nga?

Những công ty trong Big 4 tại Nga hiện đang không bị ràng buộc bởi những lệnh trừng phạt từ các nước phương Tây và sẽ tiếp tục làm việc với những khách hàng trong nước. PwC tại Nga đã cho biết rằng những nguyên tắc và quy tắc đã làm việc với những khách hàng tại Nga sẽ không thay đổi.

Bên ngoài nước Nga, Big 4 đã được yêu cầu phải ngừng làm việc với những khách hàng Nga tại những quốc gia đã ban bố lệnh trừng phạt. Và họ cho biết rằng họ đã và đang tuân thủ theo những yêu cầu này.

Thậm chí, PwC đã cho biết họ còn từ chối làm việc với những khách hàng Nga trên tất cả những quốc gia khác, mặc dù những lệnh trừng phạt này chỉ được áp dụng tại một số ít quốc gia ở Nga.

EY và PwC cho biết rằng họ sẽ không phục vụ những tổ chức của chính phủ Nga hoặc những doanh nghiệp nhà nước. Deloitte hiện sẽ không làm việc với chính phủ trung ương Nga. Trong khi đó, KPMG đã từ chối cho biết những cách thức làm việc của mình đối với những khách hàng Nga.

Điều gì sẽ sớm xảy ra với công ty quốc tế ở lại Nga

Những chi nhánh của Big 4 tại Nga dự kiến sẽ rời đi sớm nhưng họ còn rất nhiều những vấn đề cần phải giải quyết.

Theo các chuẩn mực kiểm toán, những công ty kiểm toán tập đoàn (công ty chuyên làm những hoạt động kiếm toán cho nhiều tập đoàn) nên giám sát hoạt động kinh doanh của khách hàng địa phương. Theo những kiểm toán viên cấp cao, hoạt động này sẽ giúp những công ty Big 4 xác thực được tình hình kinh doanh của những công ty quốc tế tại nhiều quốc gia mà họ đang có những hoạt động kinh doanh quan trọng.

Nếu Moscow vẫn tiếp tục bị cô lập trong tương lai, tình hình tại đây có thể trở nên tương đối giống với Trung Quốc. Hiện Bắc Kinh đã bị đóng của trong một thời gian dài. Những nhà quản lý của các công ty Trung Quốc có niêm yết sàn chứng khoán ở nước ngoài bị cấm kiếm tra, xem xét những loại giấy tờ kiểm toán tại địa phương.

Ngoài ra, nhiều người đã cũng đặt ra câu hỏi liệu rằng Big 4 có nên giúp những công ty khách hàng như Danone, Toyota và Mars tiếp tục kinh doanh tại Nga.

PwC cho biết rằng để tạo được những sự tin cậy cho nhiều những báo cáo nhà đầu tư các công ty trên toàn thế giới thì những hoạt động kiểm toán tại Nga cũng cần phải được hoàn thành.

Deloitte nói rằng công ty này sẽ tôn trọng các cam kết và nghĩa vụ đối với những cơ quan quản lý và thị trường tài chính toàn cầu.

Những công ty Big 4 cũng đã không tiết lộ nhiều về những hoạt động mà họ vẫn đang làm để phục vụ cho những tập đoàn quốc tế hiện đang kinh doanh tại Nga. Một nhân viên trong một công ty Big 4 cho biết rằng họ sẽ có những việc cần làm chẳng hạn như giúp khách hành thanh toán những khoản nợ thuế.

Giám đốc điều hành tại một công ty Big 4 khác chia sẻ rằng những khách hàng lớn của họ hiện đang cần tìm một ai đó để giải quyết những vấn đề phát sinh ngay sau khi họ rời khỏi Nga.

Vị giám đốc này còn thắc mắc rằng nếu không phải họ thì ai sẽ là người giúp những công ty quốc tế này được rời khỏi Nga một cách dễ dàng như vậy?