Nguy cơ suy thoái mới khi lượng đơn hàng của nhà máy Trung Quốc ngày càng giảm
Sức ép từ suy thoái mới
Một năm qua, công ty sản xuất máy pha cà phê HiBrew (trụ sở tại tỉnh Quảng Đông) có doanh thu rất khá khẩm. Tuy nhiên, doanh số bán hàng tại châu Âu của công ty gần đây lại đang giảm dần. Năm 2021, nhu cầu dồn nén của người tiêu dùng thế giới đã giúp các mặt hàng tiêu dùng Trung Quốc thu về nguồn doanh số tăng vọt.
Tổng Giám đốc Zeng Qiuping cho biết, doanh thu của HiBrew năm nay đã sụt giảm 30-40%, điều này cho thấy hoàn toàn trái ngược với mức tăng trưởng 70% của năm ngoái. Cũng theo lời của ông Zeng, số lượng các đơn đặt hàng từ Mỹ của công ty nhập khẩu khác cũng đang suy giảm.
Ông cho biết doanh số đã đi xuống vì chi phí sinh hoạt tăng cao tại Mỹ và châu Âu. Ngoài ra cũng xuất phát từ nguyên nhân các nhà nhập khẩu đang chờ đợi Washington giảm bớt thuế quan trừng phạt đối với hàng hóa từ Trung Quốc.
Ở một mặt khác, sau khi đạt mức kỷ lục ở thời đại dịch thì cước vận tải hàng hóa cũng đang có dấu hiệu bắt đầu hạ nhiệt. Đây là một tín hiệu cho thấy nhu cầu về logistic đang giảm đi, theo lời của các nhà phân tích được CNBC trích dẫn. Điều này có thể là một tin tích cực đối với các công ty xuất nhập khẩu tại quốc gia tỷ dân, tuy nhiên cũng tiềm ẩn những báo động đỏ.
Nếu so sánh với thời điểm trước đây các thương nhân phải đối đầu với những biến động và tắc nghẽn của nguồn cung thì hiện tại họ đang phải xoay xở với nhu cầu suy giảm, nhất là tại các quốc gia phát triển.
Trên thực tế, giá cước vận tải biển giao ngay giữa bờ Đông và Tây của Mỹ và Trung Quốc đã giảm đi, theo ông Shabsie Levy, nhà sáng lập nền tảng chuỗi cung ứng Shifl.
Nhiều nhà bán lẻ như Home Depot hay Target đang có lượng hàng hóa tồn kho rất lớn do sự sụt giảm từ nhu cầu tiêu dùng tại Mỹ suy yếu, theo nhận định của ông Levy.
Ông nhấn mạnh rằng: “Cước vận tải biển giao ngay tụt mạnh do nhu cầu bán lẻ đã giảm. Tôi không coi đây là một cuộc suy thoái, tuy nhiên mọi thứ dường như đang trở nên tồi tệ hơn”.
“Một số mặt hàng của chúng tôi đang có doanh số sụt giảm, đáng kể nhất là những loại hàng hóa có giá trị cao và mặt hàng ít thiết yếu hơn”, ông Levy nói tiếp.
Dư thừa hàng hóa tồn kho
Ở thời kỳ đại dịch, gián đoạn nguồn cung đã khiến chi phí vận chuyển container tăng cao. Theo thông tin từ Shifl, trong giai đoạn từ tháng 1/2020 đến tháng 5/2022, giá cước vận chuyển đường biển giao ngay giữa hai nước Trung Quốc và Mỹ đã tăng gần 3,5 lần.
CNBC cho rằng do sự tăng cao của chi phí logistics nên các nhà sản xuất phải tự hấp thụ hoặc chuyển sang cho nhà nhập khẩu hoặc người tiêu dùng. Kết quả là đã khiến lạm phát phình to trên toàn cầu.
Thế nhưng ở thời điểm hiện tại, các đơn hàng xuất khẩu mới đến Mỹ từ Trung Quốc đã chững lại. Trong tháng 7, các doanh nghiệp như Samsung US - nhà nhập khẩu lớn thứ bảy của Mỹ cũng đã giảm một nửa đơn hàng của mình.
Shifl cho biết nhà nhập khẩu lớn thứ hai của Mỹ là Targett cũng đưa ra thông báo rằng họ định giảm các đơn đặt hàng vì số lượng hàng hóa tồn kho tăng cao.
Ông Levy cho hay các chủ hàng tại Trung Quốc cũng chỉ nhận được phản ứng không mấy mặn mà từ các nhà nhập khẩu quốc tế sau khi lệnh phong tỏa ở Thượng Hải được gỡ bỏ.
Kể từ tháng 9 năm 2021, chỉ số vận tải container tổng hợp của Drewry đã giảm hơn 30%. So với năm 2021, chi phí vận chuyển hàng trên các tuyến đường chính như Thượng Hải tới New York hoặc đến Rotterdam cũng mất tới 24%.
Nhà kinh tế Marc Levinson bình luận trên LinkedIn rằng: “Đầy ắp lượng hàng hóa tồn kho tại các hệ thống phân phối của Mỹ. Trong tháng 4, tồn kho của doanh nghiệp đã tăng gần 18% so với cùng kỳ năm ngoái”.
Ông Levinson giải thích: “Tồn kho tăng cao nguyên nhân do đâu? Hiểu một cách đơn giản là người tiêu dùng đang rút hầu ba. Trong khi thói quen mua sắm trở lại chuẩn mực như hồi trước đại dịch thì sức mua giảm và doanh số bán bán hàng đình trệ do lạm phát gây ra. Nhu cầu đối với mặt hàng tiêu dùng cũng chững lại”.
Các nhà kinh tế cho biết xu hướng này có thể thấy rõ tại Bắc Mỹ, châu Âu và một phần của châu Á.
Người dùng thắt chặt chi tiêu
Các nhà kinh tế đều đang nhận thấy nhu cầu và chi tiêu của người dân đang có những khó khăn nhất định.
Ông Nathan Sheets - kinh tế trưởng tại Citi, cho rằng trong bối cảnh giá các mặt hàng thiết yếu như điện nước và thực phẩm tăng lên, người tiêu dùng Mỹ buộc phải thắt chặt chi tiêu và họ không còn dư giả để dùng chi tiêu vào những mặt hàng tùy ý khác.
Ông Sheets lưu ý: “Theo cảm nhận của tôi,người tiêu dùng, nhất là những nhóm có thu nhập thấp đang bắt đầu chùn chân lại vì giá của các mặt hàng tăng lên. Tôi thấy xu hướng này đang diễn ra ở lĩnh vực tiêu dùng tùy ý".
Bà Jennifer McKeown, Giám đốc cấp cao của hãng phân tích Capital Economics cho biết ở các nền kinh tế tiên tiến, đã có những dấu hiệu chỉ ra rằng chi tiêu hàng hóa hiện đang chững lại.
Bà McKeown nói: “Tất nhiên người dân vẫn chi tiền đối với những dịch vụ ăn uống. Thế nhưng, giá cả tăng cao và lãi suất chính sách của ngân hàng Trung ương đã gây ảnh hưởng bất lợi đối với nhu cầu về hàng hóa khiến người tiêu dùng phải chuyển sang mua các mặt hàng lâu bền hơn”.
Quan điểm này cũng tương tự giống với ý kiến của Giám đốc chiến lược đầu tư Yung-Yu Ma của công ty dịch vụ tài chính BMO Wealth Management.
Ông Ma cho rằng cùng một lúc, nhu cầu hàng hóa đang đứng trước 3 áp lực. Công chúng chuyển sang tiêu dùng dịch vụ. Lạm phát và những lo ngại về suy thoái đã khiến ngân sách hộ gia đình eo hẹp và căng thẳng.