Lĩnh vực công nghệ Trung Quốc bước vào khủng hoảng: Giấc mơ đã tan vỡ!

Aaron Wang (28 tuổi) đã nộp đơn xin ứng tuyển vào ByteDance, công ty mẹ của TikTok vào năm 2019. Ở thời điểm đó, cô đã nghĩ rằng mình đang tìm kiếm được một công việc trong mơ. Được mọi người tôn trọng, cô tham gia vào nhiều dự án có quy mô lớn trên Douyin. Cùng với đó, cô được làm việc trong môi trường vô cùng cởi mở và hòa nhập - một điều rất hiếm gặp tại Trung Quốc.

Thế nhưng, 2 năm sau đó, công ty đột ngột thông báo cắt giảm nhân sự và khiến cô phải nghỉ việc. Cô Wang đã tìm đến một công ty thương mại để làm việc - đó là JD.com. Ở buổi phỏng vấn, cô đã nghe từ người quản lý nhấn mạnh rằng công ty không có kế hoạch thường xuyên cắt giảm nhân sự.

Tuy nhiên, cũng chỉ vỏn vẹn trong hai tuần sau đó, cô lại rơi vào tình trạng không có việc làm và vô cùng lo lắng. Chia sẻ với Rest of World, cô nói: “Tìm việc trong thời đại bây giờ thực sự rất khó”.

Giấc mơ trở thành nhân viên của các tập đoàn công nghệ lớn

Trong quãng thời gian chục năm trở lại đây, nhiều nhân sự trẻ và có trình độ cao tại Trung Quốc, thi nhau làm việc cho các tập đoàn Internet như Tencent Alibaba, Baidu, JD.com và ByteDance.

Văn hóa làm việc tại những công ty này vô cùng hấp dẫn với những chuyến du lịch, sự kiện âm nhạc và hoạt động team building khác nhau. Những tập đoàn này cũng mang đến phúc lợi tốt cho nhân viên như lương cao thưởng nhiều và thậm chí là cho nhân viên có quyền lựa chọn cổ phiếu, hỗ trợ họ giàu lên chỉ trong một đêm.

Aaron Wang nhớ lại: “Có thể nói phúc lợi và môi trường làm việc ở đây đều thuộc hàng top. Chiếc ghế của tôi đang ngồi hàng ngày tại công ty còn có giá lên tới 740 USD”.

Trước sức hấp dẫn của các tập đoàn công nghệ, trong nhiều năm nay người dân Trung Quốc đã đã tập trung đầu tư vào giáo dục cho con cái để mong rằng các con sẽ làm việc cho các công ty công nghệ. Thậm chí có những gia đình khá giả hơn còn sẵn sàng bỏ ra cả trăm nghìn USD để con mình học các trường thuộc Ivy League, sau đó thực hiện giấc mơ làm việc cho các gã khổng lồ trên Internet.

Cuộc khủng hoảng xảy ra

Những tháng ngày rực rỡ đó đã nhanh chóng đi đến hồi kết. Giờ đây, các tập đoàn công nghệ của quốc gia tỉ dân đang chịu sự kiểm soát chặt chẽ từ chính phủ, những tác động của lệnh giãn cách vì đại dịch cũng như sức mua người dùng và vốn đầu tư đều lao dốc.

Thậm chí những ông lớn như Tencent và Alibaba đều phải chứng kiến mức tăng trưởng doanh thu ảm đạm, buộc họ phải cắt giảm lao động trên quy mô lớn. Theo dự tính, hai công ty này sẽ sa thải hơn 10.000 nhân viên vào năm nay. Trong khi đó, công ty mẹ của Tik Tok đã thực hiện cắt giảm hàng trăm nhân sự thuộc mảng công nghệ giáo dục và game.

Nhiều người đã rơi vào tình cảnh thất nghiệp, không có việc làm trong khi những người được giữ lại ở những công ty này phải đối mặt với giờ làm việc căng thẳng và lo lắng về tương lai có thể bị sa thải bất kỳ lúc nào. Xu Dandan, Giám đốc trang tuyển dụng công nghệ Lagou, chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên khủng hoảng kinh tế xảy ra trên quy mô lớn như vậy kể từ năm 2008”.

Tan vỡ giấc mơ

Rest of World cho rằng các công ty Internet tại Trung Quốc đã bắt đầu đến giai đoạn “mùa đông”. Thị trường nhân tài tại quốc gia này cũng đang bị đe dọa. Những người trẻ đang băn khoăn rằng có nên làm việc tại những tập đoàn công nghệ với chính sách làm overtime và môi trường căng thẳng như vậy hay không.

Nhiều nhân viên mảng công nghệ bị sa thải chia sẻ với Rest of World rằng họ cảm thấy sốc, mất lòng tin và vô cùng tức giận với những công ty này. Một nhân viên làm việc tại công ty mạng xã hội Ximalaya tâm sự rằng: “Tôi đã đủ áp lực đối với lệnh giãn cách song vẫn bị đuổi việc. Hồi trước, tôi còn ngây thơ tin vào việc công ty hứa hẹn về sự thăng chức nữa chứ”.

Trong khi đó, những người được công ty giữ lại cũng không khỏi cảm thấy áp lực khi thấy đồng nghiệp của mình phải rời đi. Một số người đã cho biết họ làm việc không hiệu quả như trước đây vì suốt ngày lo sợ rằng dự án của họ sẽ bị hủy bỏ.

Bị sa thải tại những công ty công nghệ lớn giống như giấc mộng đã bị tan vỡ của những nhân sự trẻ. Bởi lẽ trước đây, họ cho rằng mình đã bước một chân vào con đường thành công khi làm cho những tập đoàn công nghệ này và họ sẵn sàng cống hiến hết mình để đóng góp cho công ty.

Li Xiaotian, nhà nghiên cứu của Đại học Hong Kong cho rằng người lao động tham gia vào lĩnh vực internet, lựa chọn công việc có mức lương cao và mong rằng có cơ hội thăng chức. Tuy nhiên, trong bối cảnh như hiện nay, nhiều người cho rằng họ đã trở thành tầng lớp lao động tầm thường. Ông Li nói: “Nếu bị sa thải, không còn làm việc cho công ty Jack Ma, sẽ rất khó để tìm được công việc có mức lương tương đương”.

Rest of World cho rằng không phải tất cả mọi người đều lo lắng về đợt cắt giảm nhân sự. Thực tế cho thấy nhiều người đã mong muốn nghỉ việc từ lâu vì họ không hài lòng với chính sách làm việc tại các công ty Internet này.

Cách đây 2 năm, văn hóa làm việc “996” (9h sáng đến 9h tối, 6 ngày/tuần) đã bị phản đối kịch liệt. Cụ thể đã có những cuộc thảo luận về quyền lao động và chiến dịch trực tuyến. Bởi lẽ văn hóa làm thêm giờ được cho là nguyên nhân dẫn đến nhiều cái chết vì làm việc quá tải.

Nhiều người chia sẻ với Rest of World rằng quản lý của họ đã bắt nạt họ. Thậm chí lao động nữ còn phải cam kết rằng không có bầu trong giai đoạn làm việc ở công ty.

Bởi vậy việc bị sa thải chính là cơ hội để một số người rời khỏi môi trường làm việc vô cùng khắc nghiệt này. Theo chia sẻ của một nhân viên giấu tên, cô cho biết mình thường xuyên phải làm việc suốt đêm khi còn là một quản lý của một công ty Internet.

Cô chia sẻ: “Tôi cảm thấy nhẹ nhõm sau khi nghỉ việc. Thậm chí còn giảm được 5 kg trong 1 tháng nhờ áp dụng lối sống khoa học hơn”.