Khái niệm quy hoạch du lịch và đặc điểm của quy hoạch du lịch

Trong bối cảnh mà du lịch được định hướng sẽ trở thành nền kinh tế mũi nhọn, nhìn vào thực trạng có thể nhận thấy được sự phân bổ du lịch, cụ thể là phân bổ những địa điểm chưa được hợp lý và quy mô của từng phân khu du lịch cũng chưa được rõ ràng. Đây là lúc cần có kế hoạch, chương trình quy hoạch cụ thể để phát triển được ngành du lịch đạt hiệu quả nhất, tạo được dấu ấn du lịch của dải đất hình chữ S trong mắt bạn bè quốc tế. 

Khái niệm quy hoạch du lịch 

Khái niệm quy hoạch du lịch là gì? Căn cứ Luật quy hoạch 21/2017/QH2014 ngày 24 tháng 11 năm 2017: Quy hoạch là việc sắp xếp, phân bố không gian các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh gắn với phát triển kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường trên lãnh thổ xác định để sử dụng hiệu quả những nguồn lực của đất nước phục vụ mục tiêu phát triển bền vững cho thời kỳ xác định.

Căn cứ Luật Du lịch 09/2017/QH2014 ngày 19 tháng 6 năm 2017: Du lịch là những hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá 01 năm liên tục nhằm đáp ứng được nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu, khám phá tài nguyên du lịch hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác.

Từ đó có thể hiểu, quy hoạch du lịch (tourism planning) là tập hợp các lý luận và thực tiễn nhằm phân bố hợp lý nhất trên lãnh thổ của vùng, các cơ sở kinh doanh có tính toán tổng hợp những nhân tố; điều kiện tự nhiên, cơ sở hạ tầng, tài nguyên du lịch, điều kiện kinh tế xã hội, kiến trúc xây dựng, môi trường, kỹ thuật chương trình, đường lối chính sách,...Quy hoạch du lịch còn được cụ thể hóa trên lãnh thổ vùng những dự đoán, định hướng, chương trình cũng như kế hoạch phát triển du lịch của tổng thể vùng. Cùng với đó quy hoạch du lịch sẽ bao gồm cả quá trình ra quyết định, thực hiện quy hoạch và bổ sung những điều kiện phát triển nhằm đạt được những mục tiêu phát triển du lịch vững bền.

Đặc điểm của quy hoạch du lịch

Quy hoạch du lịch luôn được bao quát nội dung rộng lớn, đầy đủ và hoàn chỉnh hơn so với phân vùng du lịch. Điều này có tác dụng phân vùng du lịch nhằm mục đích tổ chức và phân bố hợp lý nhất điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật, kết cấu hạ tầng, nguồn lao động sao cho phù hợp với nguồn tài nguyên môi trường và những điều kiện kinh tế xã hội của vùng. Cùng với đó, quy hoạch du lịch còn cụ thể hóa trên lãnh thổ vùng, các dự báo, chương trình, kế hoạch cũng như chiến lược phát triển du lịch và bao gồm cả quá trình thực hiện quy hoạch.

So với phân vùng du lịch thì quy hoạch du lịch lúc nào cũng được tiến hành sau.  Quy hoạch du lịch thường đạt hiệu quả cao và xác thực hơn, thời gian thực hiện cũng ngắn hơn so với phân vùng du lịch.

Thế nên, quy mô của những dự án quy hoạch du lịch thường có nhiều cấp độ khác nhau. Quy mô nhỏ nhất của vùng sẽ được tiến hành quy hoạch thường sẽ lớn hơn đơn vị sản xuất nhỏ.

Trong quy hoạch vùng du lịch có quy hoạch định hướng mang tính tổng hợp, đối với những vùng lớn và quy hoạch chi tiết thường chỉ được thực hiện ở cấp vùng có quy mô lớn và vừa tương ứng với vùng cấp II (Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương), vùng cấp III (quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh), các trung tâm du lịch, các khu du lịch, các điểm du lịch.

Quy hoạch du lịch ở những cấp phân bị nhỏ, có khả năng thực thi và đạt hiệu quả rõ ràng hơn. Việc xác định mục tiêu của dự án hay đồ án trong quy hoạch vùng có ý nghĩa rất quan trọng đối với hiệu quả và khả năng thực thi. Thời gian quy hoạch bao gồm:

• Thời gian ngắn hạn: Diễn ra trong vòng 1-3 năm tùy theo những chương trình, kế hoạch đã được quyết định, thực thi phù hợp với khả năng kinh tế, môi trường phát triển, chính trị tương đối.
• Thời gian trung bình: Diễn ra trong vòng 3-5 năm với mục đích chi tiết hóa các chương trình đầu tư đã được thực thi trong khuôn khổ những quy hoạch quốc gia và những vùng về phát triển du lịch.
• Thời gian dài hạn: Diễn ra trong vòng 10-25 năm, đây là loại quy hoạch làm cơ sở cũng như nguyên tắc chỉ đạo cho việc soạn thảo, thực hiện những dự án, kế hoạch nối tiếp. Trong khuôn khổ này cho ra đời những công trình nghiên cứu về khả năng và cơ hội phát triển của một khu vực nhất định. Quy hoạch dài hạn thường sẽ là quy hoạch tổng thể việc phát triển du lịch.

Trên cơ sở định hướng quy hoạch du lịch, việc xây dựng và quản lý cũng như triển khai thực hiện các quy hoạch du lịch trong thời gian tới đây cần được thực hiện tỉ mỉ, bài bản và khoa học nhằm đạt hiệu quả cao. Hơn cả, cần gắn quy hoạch du lịch phù hợp với quy hoạch vùng đô thị, quy hoạch những lĩnh vực, ngành, quy hoạch theo vùng miền để tạo được sự gắn kết vững bền và gia tăng nguồn lực, tạo động lực thúc đẩy ngành du lịch phát triển mạnh mẽ.

Mong rằng bài viết trên đây đã cung cấp đến bạn kiến thức hữu ích về khái niệm quy hoạch du lịch và đặc điểm của quy hoạch du lịch. Từ đó bạn sẽ có một cái nhìn tổng quát hơn trong lĩnh vực này.