Giải đáp nghi vấn thổ công có phải là thổ địa không?
Sự tích lưu truyền về Thổ công
Khi nói về tín ngưỡng thờ thần, chắc hẳn không thể không biết đến vị thần của đất là thổ công. Đã nghe qua “Đất có thổ công, sông có Hà bá”, nên đó cũng được xem là quan niệm tín ngưỡng của người dân ta. Sự tích được truyền tai nhau về vị thần này đã được đón nhận và tồn tại đến bây giờ.
Cuộc sống ngày xưa của người Việt Nam sinh sống dựa vào việc làm nông, trồng trọt, chăn nuôi,…Thời sơ khai, ai nấy đều tin tưởng có những hiện tượng siêu nhiên, tin vào những vị thần như thần đất, thần mưa, thần gió,…Vì có sự e ngại trước thiên nhiên hùng vĩ nên người dân mới chọn cách thờ phụng những vị thần đó để đổi lấy sự bình an, giàu có và sung túc trong cuộc sống.
Từ đó, trong nhận thức của người dân Nam Bộ chuyên sống với việc trồng trọt thì thổ công được xem như một vị thần mang lại phúc lành, bảo vệ ruộng đất, đưa rước thần tài, cai quản những sự việc, hiện tượng, con người đang sống trong khu vực thuộc cai quản của thần. Vì lẽ đó mà trong kinh doanh, buôn bán hiện nay, người ta thường thưởng cho thần một điếu thuốc lá hay một ly cà phê vào mỗi buổi sáng.
Thổ công có phải là thổ địa không?
Có một giả thuyết cho rằng Thổ công là một vị thần trong ba vị táo quân. Theo trong sự tích ba ông đầu rau có thể thấy là người vợ được biết với cái tên là thổ kỳ nhiệm vụ chính là trông coi việc mua bán, chợ búa và công việc đồng án. Chồng một là Thổ công với nhiệm vụ là trông coi việc bếp núc. Người chồng thứ hai được biết với tên là Thổ địa có nhiệm vụ trông coi việc nhà cửa.
Tiến hành xét về nhiệm vụ mà vị thần thổ công nắm giữ để xem xét, lý giải về nghi vấn trên. Trên thực tế người ta lựa chọn thờ cúng thổ công với mục đích mong muốn thần phù hộ cho gia chủ, bảo hộ về những vấn đề liên quan đến đất đai và cong người. Vì vậy mỗi dịp có việc cần tác động gây xáo trộn đất như xây nhà, đào giếng, đào huyệt, mọi người sẽ xin phép trước thổ công để thuận lợi và gặp nhiều may mắn trong mọi việc.
Trên thực tế chỉ cùng nhiệm vụ đó mà người ta gọi thần với nhiều cái tên là thổ công, thổ địa. Người trung hoa thì gọi là thổ địa công, nên chắc chắn khẳng định là Thổ công và thổ địa là ý chỉ về một vị thần và một nhiệm vụ nhất định.
Thổ công có phải là thổ địa không – cách thờ chuẩn xác
Được biết về lý do tồn tại của thần thổ công, nên sẽ biết được ưu thế khi thờ cúng vị thần này. Có nhiều cách để thờ thổ công, thờ chung trên bàn thờ gia tiên như người miền Bắc chẳng hạn. Thổ công được xem là rất quan trọng nên sẽ được đặt chính giữa, bên trái là cô tổ, bên phải là ông bà tổ tiên. Cách khác chính là đặt nơi thờ cúng của thần thổ công chung với thần tài. Vì hai vị thần có nét tương đồng và hợp phong thủy nên đặt cúng chung chỗ là hợp lý.
Vị trí đúng để đặt bàn thờ thổ công
Xét về vị trí đặt bàn thờ thổ công nên gần với cửa chính, giao giữa trong và ngoài nhà sẽ tiện cho việc cai quản của thần hơn. Đảm bảo đủ độ sáng và thoáng mát, thiêng liêng cho vị trí thờ cúng để thần nhận được sự tôn trọng của gia chủ. Hướng để gia chủ đặt bàn thờ là nên chọn hướng theo bát tự của gia chủ.
Cụ thể dựa trên yếu tố tương sinh, tương khắc trong mệnh, tuổi hoặc cung hoàng đạo để lựa chọn. Có thể nhận sự tư vấn từ những chuyên gia phong thủy uy tín nhất để chọn giúp. Vị trí của bàn thờ thổ công quyết định rất nhiều đến đường tài vận, phú quý mà gia chủ xứng đáng nhận được trong quá trình thờ cúng nên lựa chọn vị trí phải được cân nhắc thật kỹ lưỡng.
Cách chuẩn bị cúng thần thổ công
Thường vào những ngày 1 hoặc ngày 15 mỗi tháng buộc sẽ phải cúng thần thổ công. Với những ngày đặc biệt này, người ta chọn cúng đồ chay, cụ thể là vàng, nhang, đèn, trầu cau, bánh trái. Chỉ khi vào ngày 23 tháng chạp mỗi năm mới được tổ chức cúng lớn với một mâm lễ tươm tất. Khi cúng lễ, phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng gồm 3 cỗ mũ, 1 mũ nữ, 2 mũ nam, áo, vàng giấy, bình hương, đỉnh trầm, đôi nến, ống hương.
Lưu ý trong thờ cúng thổ công
Thần thổ công là một vị thần quan trọng mang sứ mệnh và nhiệm vụ có tác động trực tiếp đến gia chủ. Vì vậy mà phải lưu ý nhiều vấn đề như sau:
- Thỉnh thần thổ công về nhà nên chọn tượng thần có gương mặt phúc hậu. Xong bọc lại bằng giấy đỏ và đem đến nhờ sư thầy niệm chú nhập nguyện để thần thổ công nhập về sống trong gia đình và phù hộ gia chủ.
- Thờ cúng thổ công phải thành tâm cúng bái, vật phẩm cúng bái không được làm giả và quan trọng là nghiêm túc trong quá trình thờ phụng thổ công.
- Thường xuyên tẩy uế bàn thờ để nhiệm vụ của thần được phát huy tối đa.
Thổ công là vị thần giữ một vai trò quan trọng và cần thiết đối với mỗi gia đình. Đó cũng là lý do mà thờ thổ công trở thành tín ngưỡng của người Việt. Qua nhiều cách gọi tên mà có nhiều nhầm lẫn thổ công có phải là thổ địa không. Hy vọng đáp án trên sẽ giúp gia chủ không phải băn khoăn, lo lắng trong quá trình thờ cúng thổ công.