Giải đáp giúp F0: Cảm thấy vị kim loại trong miệng hậu Covid-19 nên xử lý thế nào?

Chứng rối loạn vị giác hậu Covid-19 có xu hướng kéo dài hơn những triệu chứng khác. Việc bị mất mùi mà vị không nguy hiểm nhưng lại gây bất tiện trong việc ăn uống, góp phần tăng tỷ lệ chán ăn ở người khỏi Covid-19. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, khiến người bệnh dễ bị sụt cân, suy dinh dưỡng và suy giảm sức đề kháng. 

Bên cạnh đó, nhiễm trùng đường hô hấp như cảm lạnh thông thường hoặc tiêm vaccine Covid-19 cũng có thể khiến người bệnh gặp phải cảm giác này. Với những người tiêm vaccine thì đây là tác dụng phụ lành tính, ít khi xảy ra và thường tự khỏi trong vòng 1 đến 2 ngày. 

Việc mất khứu giác và rối loạn khứu giác đã trở thành một triệu chứng phổ biến ở những người mắc Covid-19. Thế nhưng, đó không phải là rối loạn chức năng khứu giác duy nhất mà những người mắc Covid-19 gặp phải. Kể cả những người đã khỏi bệnh cũng nhiều trường hợp gặp phải tình trạng luôn cảm thấy mùi thịt thối rữa dường như luôn đeo bám theo họ. 

Một số người còn cảm thấy những mùi bình thường bỗng nhiên biến thành mùi thối, mùi giống chồn hôi và thậm chí là mùi kim loại. Một số ít người mỗi sáng thức dậy sẽ phát hiện mùi cà phê yêu thích của mình bỗng biến thành mùi hôi thối của rác thải, mùi kim loại hay một mùi đáng sợ nào khác. 

Nguyên nhân là gì?

Thực tế, hội chứng này được gọi là rối loạn khứu giác (parosmia) – hay còn gọi là biến đổi cảm nhận mùi. Theo một nghiên cứu năm 2021, gần một nửa số người tham gia nghiên cứu cho biết bản thân bị tình trạng parosmia. Đáng chú ý, một trường hợp được xác nhận nhiễm Covid-19 phục hồi khứu giác trong khoảng 3 tháng khỏi bệnh.

Bên cạnh cảm giác miệng có vị như kim loại là sự thay đổi của vị giác. Thông thường, các F0 sẽ mất đi các vị cơ bản như chua, cay, mặn, ngọt, cay, đắng hoặc luôn cảm thấy thực phẩm có vị chua và thối. Bên cạnh đó, nhiều người sau khi khỏi Covid-19 thường ăn gì cũng cảm thấy nhạt mồm nhạt miệng, trong miệng lúc nào cũng ngai ngái mùi kim loại. Một số khác còn mắc rối loạn cảm giác của lưỡi như cảm giác tê và châm chích ở lưỡi. Trong thời gian hồi phục, cảm giác về vị trở nên không đồng đều, một số vị sẽ trở lại sớm hơn (ví dụ ngọt, mặn).

Những người bị tình trạng này còn dễ mắc thêm hội chứng miệng bỏng rát, trong đó triệu chứng điển hình là cảm giác nóng rát gây đau trong miệng. Thông thường, cảm giác vị kim loại trong miệng sẽ tự khỏi. Tuy nhiên với những người từng bị Covid-19 thì tình trạng này có thể tồn tại trong vài tuần và thậm chí là vài tháng. 

Vị giác là một trong những phần quan trọng của 5 giác quan và liên quan đến một số chức năng thần kinh. Thực tế, vị kim loại trong miệng có thể gây ra do nhiều nguyên nhân. Với những người mắc Covid-19 thì virus sẽ làm hỏng các tế bào ở vòm mũi. Từ đó, các tế bào hỗ trợ sẽ bị nhiễm trùng khiến chúng ta bị mất mùi và vị kéo dài so với cảm lạnh thông thường. 

Một số loại thuốc như kháng sinh hoặc vaccine cũng có thể khiến bệnh nhân có vị kim loại trong miệng. Thực tế, có tới khoảng hơn 300 loại thuốc có thể khiến miệng có vị kim loại. Vị kim loại với một số người có thể là kết quả của việc hấp thụ kẽm khi sử dụng thuốc. Thậm chí, mức kẽm thấp cũng có thể gây ra hiện tượng này. 

Còn một số nguyên nhân khác gây ra tình trạng này, bao gồm thay đổi sản xuất nước bọt bởi thuốc, thay đổi chức năng tế bào bình thường và tổn thương thần kinh và nhiễm trùng…

Nên xử lý như thế nào?

Theo Trung tâm hậu Covid-19 tại Mỹ, các bác sĩ khuyến cáo F0 nên tích cực ngửi các sản phẩm và thực phẩm có hương chanh, đinh hương trong khoảng thời gian là 20 giây, tần suất 2 lần/ngày và duy trì trong ít nhất 3 tháng. Bên cạnh đó, các loại thảo mộc, nước sốt táo, bạc hà, nam việt quất, mù tạt và dưa chua, gia vị cũng góp phần cải thiện hương vị cho món ăn, giúp bạn ăn ngon miệng hơn và tăng cường khứu giác. Cách này sẽ giúp huấn luyện khứu giác, giúp nhanh chóng lấy lại chức năng vị giác và khứu giác vốn có.

Ngoài ra, nếu vị kim loại trong miệng là do uống thuốc kháng sinh hay bất kỳ loại thuốc nào khác gây ra, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để thay đổi thuốc hoặc ngừng thuốc. 

Đặc biệt, theo Trung tâm chăm sóc hậu Covid-19 của Dịch vụ Y tế Công cộng Anh (NHS), thay đổi lối sống cũng là cách hiệu quả giúp cải thiện tình trạng thay đổi khứu và vị giác. Theo khuyến cáo của các chuyên gia, các F0 nên giữ miệng sạch sẽ, khỏe mạnh bằng cách đánh răng hai lần vào sáng và tối, hoặc súc miệng nếu cảm thấy khô hoặc khó chịu, tránh các loại nước súc miệng có cồn.

Ăn thức ăn lạnh cũng là một cách hiệu quả để giảm vị kim loại trong miệng. Bên cạnh đó, nhai kẹo cao su không đường giúp trung hòa axit, giảm chua miệng. Dù protein rất quan trọng trong việc phục hồi sức khỏe hậu Covid-19 nhưng một số thực phẩm giàu protein có thể gây ra vị đắng hoặc tựa như kim loại. Do đó, bạn hãy thử chế biến món ăn bằng cách sốt cà chua, rim chua ngọt để cải thiện hương vị. Bệnh nhân hậu F0 cũng nên ăn các loại protein đa dạng như thịt đỏ, thịt gia cầm, trứng, cá, phô mai, đậu…

Bên cạnh đó, các bệnh nhân hậu F0 cũng nên thường xuyên tập luyện chọn 2-3 mùi hương, sau đó hít thở sâu trong khoảng từ 5 đến 10 phút một vài lần mỗi ngày. Bên cạnh đó, những loại có mùi mạnh như đinh hương, cam quýt, cà phê và hoa oải hương cũng nên bổ sung vào cuộc sống hàng ngày, đồng thời có thể thay đổi mùi hương đã chọn hàng tuần.