Giá đồng USD tăng phi mã do nguyên nhân gì?

Mỹ đã trở thành phe giành chiến thắng trong cuộc đấu tranh tiền tệ đang diễn ra trên thế giới, tờ Wall Street Journal cho biết. Cũng như cách mà Mỹ đã thắng trong cuộc chiến với những thế lực muốn giá đồng USD hạ thấp sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, Mỹ trong cuộc chiến này nhất định khiến cho giá USD không bị trượt dốc.

Fed luôn khẳng định được sức mạnh của mình dù ở tình huống nào, luôn giữ vị thế là một NHTW mạnh mẽ và quyết liệt nhất. Đối với đồng USD thì cho dù là giá leo thang hay trượt dốc thì vẫn giữ vai trò quan trọng trên thị trường.

Các nhà đầu tư giờ đây không thể lường trước được rằng khi giá đồng USD tăng lên, sẽ làm cho nền kinh tế thế giới được cân bằng trở lại hay gây ra sự hỗn loạn trên thị trường. Thời điểm hiện tại, giá đồng bạc xanh chỉ kém euro 1 cent, mức tăng kỷ lục kể từ năm 2002. So với đồng yên của Nhật, đồng USD đang đạt mức cao nhất kể từ năm 1998. Trong lịch sử tăng giá của đồng USD chỉ có 2 lần mức tăng kỷ lục nhất đó là 2002 và 1985.

Chính sách tiền tệ và sức mạnh của nền kinh tế Mỹ là 2 nguyên nhân chính khiến cho đồng USD tăng phi mã thời gian gần đây.

Tuy rằng, sau khoảng thời gian kinh tế Mỹ có tăng trưởng vượt trội, quốc gia này lại đưa ra những thông tin kinh tế khá ảm đạm, nhưng so với thế giới thì Mỹ vẫn là quốc gia có nền kinh tiêu biểu lớn nhất thế giới. Những vấn đề như giá khí đốt leo thang, lo ngại Nga cắt bỏ nguồn cung khi đốt cho châu Âu cũng phần nào tác động làm cho đồng USD tăng nhanh so với euro và yên. Các quốc gia như Nhật Bản và Đức phải chịu gánh chịu các khoản chi phí nhập khẩu nặng nề bởi vì các quốc gia này chủ yếu nhập khẩu năng lượng và máy móc.

Mỹ là quốc gia có thể tự chủ về năng lượng nhờ có dầu đá phiến. Vì vậy, Mỹ không bị ảnh hưởng nhiều từ những tác động tăng giá năng lượng trên thị trường thế giới. Và cũng không mấy ngạc nhiên nếu dòng vốn đầu tư chảy dồn vào quốc gian này. Khi đó, đồng USD càng thêm động lực có thể tăng giá.

Theo Jonas Goltermann, chuyên gia kinh tế đang làm việc tại Capital Economics nói: “Mỹ hiện đang có khá nhiều lợi thế cạnh tranh”.

Ngược lại, đối với Nhật và Đức thì lại đang phải bỏ ra khá nhiều tiền để nhập khẩu năng lượng, khiến cho các chi phí nhập khẩu của 2 nước này tăng cao. Hồi tháng 5, lần đầu tiên kể từ năm 1991 Đức phải đối mặt với mức thâm hụt thương mại lớn trong khi mức thặng dư cán cân thương mại của quốc gia này vẫn được biết đến là luôn được duy trì.

Có thể xét theo góc độ nào đó thì việc đồng USD tăng lên giúp cho nền kinh tế cải thiện được tình hình. Nếu thị trường Đức không thể xóa bỏ được tình trạng giá năng lượng leo thang, thì điều cần làm của nước này đó là thay đổi giảm phụ thuộc vào công nghiệp nặng và những nhà máy khi đốt phụ thuộc vào năng lượng của Nga. Việc đồng euro suy yếu làm tăng tính cạnh tranh của nền kinh tế, thúc đẩy dòng vốn chuyển động sang những ngành xuất khẩu tiêu thụ lượng năng lượng ít hơn.

Tuy nhiên, lạm phát sẽ tăng lên và người tiêu dùng lại là đối tượng phải chịu thiệt thòi khi đồng nội tệ bị suy yếu, bởi họ khó có thể mua được hàng hóa nhập khẩu. Nhưng ở Mỹ lại xảy ra tình trạng ngược lại, khi đồng USD tăng lên khiến cho các nhà xuất khẩu và các tập đoàn đa quốc gia bị giảm lợi nhuận, nhưng giúp cho hàng hóa nhập khẩu với giá thấp hơn, đồng thời mang lại lợi ích cho cuộc chống lạm phát của Fed.

Những chính sách tiền tệ đã tác động mạnh mẽ lên đồng USD. Dòng tiền ở Mỹ sẽ thu về lợi suất tốt hơn các khu vực khác, vì thế thúc đẩy động cơ tăng giá của đồng USD mạnh mẽ.Trong khi các NHTW châu Âu và NHTW Nhật Bản vẫn chưa có động thái tăng lãi suất, thì Fed đã gia tăng lãi suất nhằm kìm hãm lạm phát. Gần đây, với những quan ngại về suy thoái nền kinh tế tăng lên, khiến cho kỳ vọng tăng lãi suất của Fed đã giảm một phần. Nhưng Mức kỳ vọng tăng lãi suất ở châu Âu so với Mỹ còn giảm hơn rất nhiều.

Khó có thể dự đoán chính xác được đà tăng giá của đồng USD sẽ dừng lại khi nào. Với phương pháp so sánh ngang giá sức mua sẽ so sánh giá cả của cùng một mặt hàng nhưng ở nhiều quốc gia khác nhau sẽ cho ra kết quả khác so với tỷ giá thực tế của đồng tiền. Với tỷ giá ở hiện tại thì 1 chiếc bánh kẹp Big Mac mua ở Nhật Bản sẽ rẻ hơn những 42% so với mua ở Mỹ, theo Economist thống kê nhiều năm nay của  chỉ số Big Mac.

Để dự đoán xu hướng biến động của thị trường, các nhà giao dịch tiền tệ thường phụ thuộc vào đồ đồ thị kỹ thuật làm căn cứ. Họ cho rằng, trước tình hình xung đột ở Ukraine vẫn chưa dừng lại, thì giá đồng euro ngang bằng với đồng USD là điều hợp lý. Giá yên Nhật thì đang xuống quá thấp, cần điều chỉnh lại sớm nhất. Đồng yên thường nơi ẩn nấp bí mật mỗi khi có sự thay đổi bất thường thì nó sẽ tăng giá lên. Tuy nhiên, trong vài tuần trở lại đây, gia đồng yên liên tục giảm sâu, khiến cho mối lo ngại về sự suy thoái kinh tế toàn cầu ngày càng tăng lên.

Khi tỷ giá chênh lệch là quá lớn thì việc điều chỉnh sẽ càng diễn ra nhanh chóng và kết quả lại khá “đau đớn”. Nhưng thật sự khó để tìm được lý do khiến cho đồng  USD quay đầu và hạ giá nếu như không có điều sự kiện đặc biệt xảy ra, chẳng hạn như chiến tranh ở Ukraine kết thúc với 1 thỏa thuận hòa bình làm cho nguồn khí đốt giá rẻ trở về ban đầu với Đức hay là chính sách tiền tệ được Fed nới lỏng.