Era Blue "tiến công" Indonesia 5 tháng chỉ mới mở 5 cửa hàng: Lý do là gì?

Mỗi tháng, Era Blue thu từ 4,5 - 5 tỷ đồng/cửa hàng

Theo Nhịp sống thị trường, ông Đoàn Văn Hiểu Em chia sẻ trong ĐHĐCĐ năm 2023 rằng: “Liên quan đến thị trường Indonesia, cuối năm 2022 chúng tôi mở 5 cửa hàng đầu tiên ở khu vực Tangerang, Jakarta: Ciledug, Ciputat, BSD và Pamulang. Và tới thời điểm này, tín hiệu chuỗi mới này mang lại cũng khá tích cực”. 

Cũng theo ông Hiểu Em, hiện tại diện tích trung bình của mỗi shop Era Blue khoảng 400m2, doanh thu mỗi tháng trung bình vào khoảng 4,5 - 5 tỷ đồng, tương đương với doanh thu của một siêu thị Điện Máy Xanh hoạt động lâu năm ở thị trường Việt Nam. Và với quy mô cũng như doanh thu như thế, nếu ở Việt Nam thì có lời rồi. 

Tuy nhiên, khi bước sang thị trường nước ngoài, những chi phí ở thời điểm setup ban đầu khá cao nên mức doanh thu này công ty vẫn đang phải tiếp tục nỗ lực để có thể tối ưu được những chi phí còn lại, cũng như hoàn thiện được mô hình kinh doanh, tìm ra công thức đúng nhất. Dự kiến khoảng giữa quý 2/2022 công ty sẽ bắt đầu tăng tốc. 

Và trên tinh thần thận trọng, công ty sẽ mở cửa hàng mới chậm, liên tục hoàn thiện mô hình cho đến lúc tự tin nhất để có thể phát triển như vũ bão. Kỳ vọng là tại thời điểm đó thị trường cũng bắt đầu sáng trở lại, việc mở rộng tăng tốc cũng sẽ có ý nghĩa hơn. 

Cũng theo ông Hiểu Em, có 6 nguyên nhân khiến cho thị trường điện tử - điện máy của Indonesia còn hấp dẫn hơn Việt Nam. Cụ thể: 

Thứ nhất, Indonesia là một thị trường rất lớn, có diện tích gấp 2,7 lần so với Việt Nam, dân số cũng gấp 2,7 lần Việt Nam. 

Thứ hai đó là tại Indonesia có sự chênh lệch lớn giữa sức mua dòng sản phẩm điện thoại cũng như điện máy. Ví dụ như ở Việt Nam, nếu như thị trường nói chung có quy mô 10 tỷ USD thì điện máy chiếm 5 tỷ USD và điện thoại đạt tương đương khoảng 5 tỷ USD. Trong khi số hiện tại ở Indonesia là 80% điện thoại, 20% điện máy.

Thứ ba đó là thị trường Indonesia khá minh bạch về vấn đề thuế khóa không giống với Campuchia. 

Thứ tư là vấn đề về dịch vụ điện máy vẫn đang còn sơ khai ở Indonesia. Ở thị trường này, vấn đề giao hàng cũng như lắp đặt điện máy chưa thực sự tốt, hiệu quả bởi vì nhà bán lẻ chỉ đóng vai trò là trưng bày, tư vấn, giới thiệu bán hàng sản phẩm, còn khi có đơn hàng thì toàn bộ trách nhiệm được chuyển về cho đối tác - nghĩa là các hãng sẽ là người giao hàng và đến nhà lắp đặt cho khách hàng. Đây chính là cách mà thị trường điện máy Việt Nam khi chưa có Điện Máy Xanh. Điều này cũng sẽ tạo nên sự ùn tắc và làm chậm việc giao hàng, có thể sẽ kéo dài từ 5 - 7 ngày mới hoàn tất. Khi MWG sang thị trường Indonesia, họ cũng sẽ mang theo cả dịch vụ đã làm rất thành công ở thị trường Việt Nam. Đó chính là lợi thế, sự khác biệt rất lớn của tân binh Era Blue ở Indonesia và nó khác biệt hẳn so với các đối thủ khác ở trên thị trường. 

Thứ năm, lần này MWG không chỉ đi sang Indonesia một mình mà họ hợp tác với nhà bán lẻ rất lớn đó là Erajaya – ghi nhận có 1.200 cửa hàng bán lẻ cùng với là thương hiệu số 1 trong lĩnh vực điện thoại. Erajaya cũng chính là một công ty niêm yết và cũng có nhu cầu phát triển cũng như điện máy. Sau khi hợp tác thì hai bên có thể bổ trợ lẫn nhau để có thể giúp cho Era Blue sớm hoàn thiện được mô hình kinh doanh của mình, tăng tốc trong tương lai. 

Cuối cùng là ở thị trường Indonesia, các nhà bán lẻ giống có quy mô giống với Điện Máy Xanh ở Việt Nam không có nhiều. Cộng số cửa hàng của nhà bán lẻ lớn đó là Electricity và Hartono cũng chỉ tầm từ 100 - chưa đến 200 cửa hàng, phần lớn là nằm trong trung tâm thương mại.

Trong khi đó các cửa hàng Era Blue của MWG là mô hình nằm ở ngoài đường rất tiện lợi đối với sự mua sắm của người Indonesia. Theo quan sát của MWG cho thấy, tập quán và thói quen của người dân Indonesia khá tương đồng với Việt Nam. Chính vì thế, Era Blue đón nhận khá nhiều sự ủng hộ từ phía khách hàng. Cũng theo đó, lộ trình là trong 5 năm tới, MWG sẽ mở khoảng 500 cửa hàng, thậm chí có thể là IPO cho Era Blue ở Indonesia cùng với đối tác của mình. 

Chủ tịch Nguyễn Đức Tài nhấn mạnh: “Thị trường Indonesia khác với Campuchia ở chỗ nào? Nó khác biệt rất là lớn. Khi nhìn vào một chuỗi bán lẻ, 2 chỉ số đầu tiên cần đánh giá đó chính là traffic (lưu lượng khách) và doanh thu. Có traffic nghĩa là có khách vào, có doanh thu thì dù sớm hay muộn gì cũng biến traffic và doanh thu đó trở thành lợi nhuận. Tại thị trường Indonesia, doanh thu của Chủ tịch Nguyễn Đức Tài nhấn mạnh vẫn đang nằm ở đó, chỉ có điều để có thể bài binh bố trận một hệ thống vận hành có thể hỗ trợ một chuỗi lớn thì rõ ràng 5 shop Era Blue không thể gánh nổi. Nhưng về doanh thu ban đầu cho thấy khách hàng đang ủng hộ mô hình này bởi vì nó khác biệt so với những cái mà Indonesia đang có. Ở thị trường Indonesia, các nhà bán lẻ điện máy chủ yếu hoạt động theo mô hình referral – tức chỉ giới thiệu sản phẩm. Còn cái MWG - Era Blue đang làm đó là full-service, nghĩa là chúng tôi là người mua hàng đồng thời làm tất cả mọi thứ từ dịch vụ lắp đặt cho đến hậu mãi. Đây cũng chính là điều chưa từng có ở Indonesia trước khi chúng tôi sang”. 

Sự thận trọng của Era Blue

Có thể thấy, việc MWG mới mở có 5 cửa hàng Era Blue trong thời gian 5 tháng chào sân đã khiến cho người khác cảm thấy ngạc nhiên, bởi vì nó khác với phong cách mở chuỗi được đánh giá như vũ bão của họ. Vào hồi tháng 2/2022, MWG đã tuyên bố sẽ chú trọng vào An Khang và nhanh chóng mở khoảng 200 nhà thuốc trên cả nước, đến cuối tháng 5/2022, mỗi tháng họ còn mở trên dưới 100 nhà thuốc để có thể cán mốc 500 cửa hàng vào cuối tháng 7/2022. Sở dĩ, MWG lần này thận trọng như thế là đến từ nhiều nguyên nhân. 

Đầu tiên là bài học của Bluetronics ở thị trường Campuchia. MWG đã chính thức tiến quân sang thị trường Campuchia cách đây 6 năm, đầu tiên họ lấy tên chuỗi là BigPhone, cách đây 3 năm đã đổi thành Bluetronics. Vào giữa năm 2021, Bluetronics đã có tổng cộng 55 cửa hàng đồng thời là chuỗi bán lẻ điện tử - điện máy lớn nhất ở Campuchia. 

Tuy nhiên, tình hình kinh doanh ở Bluetronics đang ngày càng đi xuống không được như kỳ vọng của tập đoàn. Cụ thể, từ số lượng vài chục điểm bán, cuối năm 2022 số lượng cửa hàng Bluetronics chỉ còn có vài cái. Trong báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2022 của MWG tiết lộ, mảng kinh doanh ở Campuchia đến cuối năm 2022 lỗ lũy kế 274 tỷ đồng. Trong năm 2022 được xem là năm chuỗi này lỗ nặng nhất với khoản lỗ lên đến 187 tỷ đồng.

Cho nên, đến quý 1/2023, MWG đã quyết định rời bỏ thị trường Campuchia để cắt lỗ đồng thời cũng tập trung toàn lực cho thị trường Indonesia. Việc Bluetronics không thành công đến từ 3 yếu tố có cả khách quan lẫn chủ quan, tuy nhiên nó cũng nói rõ với MWG một điều đó là, xuất ngoại dù đó là thị trường chưa trưởng thành và trông có vẻ là tiềm năng, văn hóa giống Việt Nam thì vẫn gặp nhiều thách thức. 

Cũng theo đó, nền kinh tế nói chung cũng đang ở trong giai đoạn khó khăn, sức mua của khách hàng giảm ở hầu hết các ngành hàng. Và trong 2 tháng đầu của năm 2023, tổng doanh thu lũy kế của chuỗi Thế giới di động và Điện Máy Xanh giảm 32% so với năm 2022. Ở Indonesia cũng không khác, khi mà thị trường điện máy thông minh của Indonesia lần đầu tiên sụt giảm sau thời gian 13 năm tăng trưởng giảm 14,3% so với cùng kỳ năm ngoái (YoY) xuống chỉ còn 35 triệu thiết bị vào năm 2022.

Chính sự suy giảm cũng đã xóa sạch hoàn toàn sự tăng trưởng trong thời gian 3 năm trước, quy mô thị trường cũng đã giảm xuống mức năm 2018 - 2019. Cũng trong quý 4/2022, thị trường đã suy giảm 17,6% so với cùng kỳ năm trước, đi kèm với mức tăng trưởng là 3,9% so với quý trước, đạt mức 8,5 triệu thiết bị. Tăng trưởng hàng quý chủ yếu là nhờ phát hành sản phẩm cũng như nỗ lực quảng bá của các nhà sản xuất, chứ nhu cầu của người tiêu dùng thì vẫn yếu. 

Ngoài ra, sau những thử nghiệm liên tiếp chưa thành công với AVA World, 2 chuỗi An Khang, Bách Hóa Xanh vẫn đang vật vã để có thể nhanh đạt đến được điểm hòa vốn hướng đến có lời cùng với đó đang thời ‘thóc cao gạo kém’. Ông Nguyễn Đức Tài sẽ không còn dám mạnh miệng kiểu “xem như chúng tôi đã đốt 50 tỷ đồng để tìm kiếm một ‘Điện Máy Xanh’ khác" như trong buổi ra mắt AVA World vào đầu năm 2022. Họ cũng đang vướng thêm đối tác Erajaya, vậy nên muốn làm gì phải có sự đồng thuận của cả hai. Mặc dù vậy thì với động thái mới đây của MWG thì có vẻ họ đã gần xong giai đoạn thăm dò thị trường Indonesia.