Đón sóng thị trường, các “ông lớn” chứng khoán quyết tâm tăng vốn nghìn tỷ

Cuộc đua tăng vốn

Vừa qua, Công ty TNHH Chứng khoán ACB (ACBS) đã được chấp thuận của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) và Bộ Tài chính về việc tăng vốn điều lệ thêm 1.000 tỷ đồng, lên 4.000 tỷ đồng. Nguồn vốn góp đến từ hàng mẹ - Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB).

ACBS là một công ty chứng khoán tầm trung, vừa có báo cáo kết quả kinh doanh trong 9 tháng đầu năm khá ấn tượng nhờ việc nắm giữ lượng đầu tư cổ phiếu đáng kể. Song, tự doanh chỉ là một phần hoạt động của các CTCK. Hơn nữa, thị trường chứng khoán thời gian gần đây biến động khó lường.

Tính trong dài hạn, thị trường chứng khoán Việt Nam được dự báo tăng trưởng bùng nổ khi nền kinh tế hội nhập ngày càng sâu rộng với kinh tế thế giới. Ngoài ra, thị trường tài chính cũng được mở rộng hơn. Vào cuối năm 2023, hệ thống giao dịch công suất lớn công nghệ Hàn Quốc có thể đi vào hoạt động, giúp thị trường càng thêm sôi động. Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán sẽ ngày càng cạnh tranh.

Thị trường chứng khoán sẽ ngày càng cạnh tranh

Việc tăng vốn giúp cho ACBS nâng cao năng lực tài chính, dễ dàng tiếp cận vốn từ các ngân hàng và tăng cường mảng kinh doanh giao dịch ký quỹ bằng việc tăng dư nợ cho vay tối đa/khách hàng (3% vốn chủ sở hữu), tăng giới hạn cho vay tối đa/cổ phiếu (10% vốn chủ sở hữu).

Vào hồi cuối tháng 10, CTCP Chứng khoán SSI của ông Nguyễn Duy Hưng đã thông báo tổ chức lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản nhằm thông qua việc chào bán hơn 151 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu cũng như phát hành hơn 302 triệu cổ phiếu thưởng từ nguồn vốn chủ sở hữu. Dự kiến thực hiện trong năm 2023.

Như vậy, SSI muốn phát hành tổng hơn 453 triệu cổ phiếu và sẽ tăng vốn lên hơn 19.600 tỷ, duy trì vị trí dẫn đầu vốn điều lệ trong nhóm những công ty chứng khoán.

Nếu kế hoạch thành công, SSI sẽ thu về gần 5.300 tỷ đồng. Số tiền này được sử dụng để bổ sung vốn cho vay giao dịch ký quỹ và đầu tư vào trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi cùng những giấy tờ có giá khác theo tỷ lệ do HĐQT quyết định.

HĐQT Chứng khoán VNDirect mới thông báo qua nội dung chào bán và phát hành hơn 304 triệu cổ phiếu, trong đó gần 244 triệu cổ phiếu được phát hành ra công chúng để tăng vốn điều lệ, hiện đang ở mức 12.178 tỷ đồng. Việc phát hành thuộc kế hoạch tăng vốn lên gần 18.000 tỷ đồng của VNDirect.

VNDirect liên tục tăng vốn trong vài năm nay

Trong vài năm qua, công ty này đã tăng vốn rất nhiều và nhanh. Nếu kế hoạch tăng vốn năm 2023 thành công, VNDirect sẽ tăng gấp khoảng 8 lần vốn so với năm 2020.

Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) lên kế hoạch tăng vốn hơn 10.000 tỷ đồng, trong khi Chứng khoán MB (MBS) đã chốt quyền phát hành hơn 57 triệu cổ phiếu để tăng vốn điều lệ lên 4.377 tỷ đồng.

Cạnh tranh vị thế trên thị trường trăm tỷ USD Các công ty chứng khoán liên tục tăng vốn điều lệ suốt 2 năm qua, tổng quy mô tăng gấp 2,5 lần. Xu hướng này vẫn duy trì trong bối cảnh cơ hội hài hạn trên thị trường chứng khoán được cho là rất lớn.

Thực tế là tổng số vốn hơn trăm nghìn tỷ đồng của 25 công ty chứng khoán vẫn là một số nhỏ so với thị trường cổ phiếu có quy mô khoảng 200 tỷ USD và một thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng lớn không kém.

Như vậy thấy rằng, các công ty chứng khoán tăng mạnh vốn chủ yếu để thâu tóm thị phần và đón đầu cơ hội thị trường bùng nổ trong thời gian tới, khi Việt Nam ngày càng hội nhập với nền kinh tế toàn cầu. Thị trường chứng khoán Việt Nam có thể sớm được nâng hạng khi Chính phủ rất nỗ lực triển khai những giải pháp tháo gỡ khó khăn. Thị trường này sẽ là địa điểm đầu tư, kinh doanh hấp dẫn đối với những nhà đầu tư và doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Các công ty chứng khoán tăng mạnh vốn chủ yếu để thâu tóm thị phần

Song, cũng có công ty chứng khoán buộc phải tăng vốn để giảm rủi ro tài khoản và những khoản lỗ tiềm tàng. Một số công ty vướng một số tiền lớn, lên tới hàng tỷ USD nằm ở trái phiếu.

9 tháng đầu năm nay, lợi nhuận của các công ty chứng khoán phục hồi mạnh từ mức đáy năm 2022, chủ yếu nhờ vào lợi nhuận từ hoạt động đầu tư (tăng 153% so với cùng kỳ) sau sự phục hồi về định giá trên thị trường.

Nhưng VIS Rating cho rằng, quy mô đầu tư các tài sản có nhiều rủi ro của toàn ngành chứng khoán vẫn còn cao và chiếm 24% tổng tài sản hữu hình, nhất là khi những công ty hoạt động trong lĩnh vực tư vấn trái phiếu tăng tỷ lệ nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp rủi ro trong 9 tháng đầu năm.

Cuối tháng 9/2023, một số công ty như TCBS và VPBankS trung bình tăng đầu tư trái phiếu doanh nghiệp lên 40 - 50% tổng tài sản, thay cho mức 28 - 45% vào cuối tháng 12 năm ngoái. Những khoản đầu tư này trong mục tiêu chung của toàn hệ sinh thái lớn, giúp hỗ trợ nhu cầu thanh khoản cho các khách hàng doanh nghiệp của họ.

Trước tình trạng tốc độ trái phiếu doanh nghiệp chậm trả gốc/lãi phát sinh mới chậm lại và dòng tiền doanh nghiệp ổn định dần, khoản đầu tư của các công ty vào những tài sản có rủi ro cao, gồm cổ phiếu chưa niêm yết và đầu tư trái phiếu doanh nghiệp có mức độ tập trung đáng kể, khiến cho họ phải đối mặt với những rủi ro sự kiện.

Nhìn chung, nợ quá hạn từ cho vay ký quỹ giảm và các rủi ro được quản lý tốt nhờ độ bao phủ của tài sản đảm bảo và sự phục hồi của giá cổ phiếu.

VIS Rating kỳ vọng các công ty chứng khoán sẽ dần cải thiện được lợi nhuận, chủ yếu do hoạt động giao dịch chứng khoán mạnh mẽ hơn trong bối cảnh tâm lý phục hồi nhờ triển vọng kinh tế năm 2024.