Doanh nghiệp BĐS mong tiếp cận được vốn vay, lãi suất hạ nhiệt… trước thềm hội nghị của Ngân hàng Nhà nước

2023 là năm quyết định sống còn với doanh nghiệp

Báo cáo về thị trường bất động sản quý 4 và năm 2022 của Bộ Xây dựng cho hay, dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản xấp xỉ 800.000 tỉ đồng.

Bắt đầu từ nửa sau năm 2022, thị trường bất động sản đột ngột trầm lắng sau giai đoạn bùng nổ trước đó. Thiếu tiền mặt, giảm thanh khoản do các kênh huy động vốn gần như “đóng cửa” khiến nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn nhỏ rơi vào khó khăn. Chưa kể, người mua nhà khó tiếp cận vốn vay vì lãi suất cao cũng khiến tình hình thêm trầm trọng.

Trước tình hình khó khăn của thị trường, ngày 8/2, Ngân hàng Nhà nước sẽ tổ chức hội nghị về công tác tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản. Trước thông tin này, nhiều doanh nghiệp kỳ vọng những khó khăn về lãi suất, tiếp cận vốn… sẽ được hạ nhiệt.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho biết, ông hoan nghênh Ngân hàng Nhà nước đã quyết định tổ chức hội nghị về công tác tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản để lắng nghe và xem xét giải quyết các khó khăn, vướng mắc”trong việc tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp bất động sản, người mua nhà và nhà đầu tư.

“Thị trường bất động sản đang rất khó khăn, có thể nói năm 2022 là năm “khó khăn khắc nghiệt nhất” và năm 2023 là năm “quyết định sống còn” đối với các doanh nghiệp bất động sản nên cần có các giải pháp đồng bộ về thể chế pháp luật, về thủ tục hành chính, về thị trường vốn, trước hết là giải pháp về tín dụng”, ông Châu nói.

Theo ông Châu, nhiều doanh nghiệp bất động sản đã phải quyết liệt tái cấu trúc, tái cơ cấu đầu tư, thay đổi phương án kinh doanh, phải dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công dự án, dừng IPO; phải thu hẹp quy mô sản xuất, chuyển nhượng bớt dự án nhưng vẫn không tìm được nhà đầu tư; phải cắt giảm nhân lực, thậm chí có đơn vị không “lo” được lương tháng 13, thưởng Tết Quý Mão; nhiều người người dân có nhu cầu nhưng cũng khó tạo lập được nhà ở.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp bất động sản tuy có tổng tài sản có giá trị lớn và đã thực hiện nhiều biện pháp giảm sâu giá bán, tăng chiết khấu đến 45-50% nhưng vẫn rất khó bán được hàng vì hầu như không có người mua nên doanh nghiệp thiếu tiền mặt, âm dòng tiền, bị thiếu thanh khoản nghiêm trọng có thể dẫn đến tình trạng “chết trên đống tài sản”.

Doanh nghiệp mong tiếp cận được vốn, lãi suất hạ nhiệt

Nói với phóng viên, ông Nguyễn Anh Quê, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch Tập đoàn G6 cho biết, cộng đồng doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp bất động sản nói riêng kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh giảm lãi suất cho vay xuống khoảng 9-11% và lãi suất tiền gửi khoảng hơn 6%.

“Với lãi suất từ 9-11%, các doanh nghiệp sẽ đủ can đảm để vay vốn ngân hàng kinh doanh, sản xuất. Nếu lãi suất quá cao thì doanh nghiệp không dám vay. Ngoài ra, lượng tiền gửi tiết kiệm trong dân rất lớn. Nếu lãi suất tiền gửi cao thì tiền của dân sẽ tập trung ở ngân hàng thay vì cho sản xuất, kinh doanh, đầu tư. Do đó, lương tiền bơm vào thị trường không thấm vào đâu so với tiền của người dân”, ông Quê nói. Cũng theo vị này, Ngân hàng Nhà nước cũng cần có những chính sách để dòng vốn được luân chuyển, bởi lẽ vấn đề nặng nề nhất của nền kinh tế hiện nay chính là lưu chuyển dòng vốn.

Ngoài ra, ông Quê cũng cho rằng các chủ đầu tư làm nhà ở xã hội cũng mong muốn được tiếp cận vốn vay giá rẻ. “Nếu doanh nghiệp sử dụng vốn vay thương mại thì thì lợi nhuận tối thiểu không đảm bảo, rủi ro lãi vốn rất lớn. Trong năm vừa qua, không có dự án nhà ở xã hội mới triển khai, khó về nguồn cung”.

Theo ông Lê Hoàng Châu, nguyện vọng của tất cả các doanh nghiệp bất động sản mong muốn được tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng để vượt qua giai đoạn cực kỳ khó khăn.

Hiện nay, bên cạnh khó khăn lớn nhất là “vướng mắc pháp lý” chiếm 70% khó khăn của các doanh nghiệp bất động sản thì khó khăn trực tiếp tiếp theo là vấn đề “trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đến hạn” và các khoản vay tín dụng đến hạn kéo theo rủi ro chuyển thành “nợ xấu” hoặc “nhảy nhóm nợ xấu hơn”.

“Doanh nghiệp có nợ “xấu” dù có dự án khả thi, có tài sản bảo đảm vẫn không tiếp cận được các khoản vay tín dụng mới nếu Ngân hàng Nhà nước không cho phép “nới một chút” điều kiện vay vốn tín dụng, nhưng không phải là hạ thấp tiêu chuẩn tín dụng”, ông Châu nêu.

Theo ông Châu, hiện nay, các ngân hàng thương mại yêu cầu doanh nghiệp bất động sản vay tín dụng thì dự án bất động sản phải có “chấp thuận chủ trương đầu tư” và “tài sản bảo đảm cho khoản vay” là đúng quy định pháp luật. Nhưng đồng thời, nhiều ngân hàng thương mại còn yêu cầu doanh nghiệp bất động sản phải có Giấy phép xây dựng mà yêu cầu phải có Giấy phép xây dựng là “giấy phép con” làm khó cho doanh nghiệp bất động sản và không nằm trong điều kiện để được vay vốn tín dụng.

Bên cạnh đó, Thông tư 08/2020/TT-NHNN quy định các tổ chức tín dụng chỉ được sử dụng tối đa 34% nguồn vốn huy động ngắn hạn, tiết kiệm để cho vay trung, dài hạn dẫn đến hệ quả là các tổ chức tín dụng càng bị giảm nguồn vốn tín dụng cho vay trung dài hạn. Do đó, các doanh nghiệp mong muốn được xem xét kéo giãn thêm “lộ trình” này.

Cũng theo ông Châu, điểm a khoản 8 Thông tư 16/2021/TT-NHNN quy định tổ chức tín dụng không được mua trái phiếu doanh nghiệp trong trường hợp trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành”. Trong khi đó, Nghị định 65/2022/NĐ-CP cho phép doanh nghiệp được phát hành trái phiếu có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành.

Do đó, ông Châu kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét ban hành Thông tư (mới) tương tự Thông tư 14/2021/TT-NHNN cho phép doanh nghiệp bất động sản được tái cơ cấu khoản nợ vay tín dụng đến hạn trong thời hạn từ 12-24 tháng, giữ nguyên nhóm nợ và được vay vốn tín dụng mới có tài sản bảo đảm và đề nghị sửa đổi, bổ sung một số Thông tư của Ngân hàng Nhà nước.

Trước đó, chỉ đạo trong cuộc gặp mặt đầu xuân ngành ngân hàng mới đây, Thủ tướng đã nhấn mạnh, ngành ngân hàng cần điều chỉnh chính sách phù hợp, tháo gỡ khó khăn về tín dụng, nợ xấu, trái phiếu doanh nghiệp, nhà ở xã hội; tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản cả về phía người bán và người mua.