Cú hích nào để VN-Index quay lại xu hướng uptrend khi bức tranh kinh tế vĩ mô có nhiều gam màu sáng?

Theo Nhịp sống kinh tế, sau 4 tháng đầu năm 2022, nền kinh tế của Việt Nam đã có dấu hiệu khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực. Dù các chỉ số vĩ mô khá tốt, trong 7 - 10 ngày vừa qua, thị trường chứng khoán đã rớt điểm liên tục và chưa có dấu hiệu dừng lại. Chính diễn biến thị trường đã khiến cho các nhà đầu tư hoang mang và phần nào cũng thấm thía được tính nghiệt ngã của thị trường. Vậy, điều gì có thể khiến cho VN-Index quay đầu? 

Trưởng khoa TCNH, Trường Đại học Đại Nam - Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Nam đưa ra nhìn nhận vấn đề dưới góc độ tài chính hành vi, bên cạnh đó cũng đưa ra nhận định cá nhân về thị trường. 

Tình hình kinh tế vĩ mô chứa đựng nhiều gam màu sáng dù chịu ảnh hưởng từ COVID-19 và cuộc chiến giữa Nga - Ukraine

Dù bị ảnh hưởng tiêu cực từ dịch bệnh COVID-19 và cuộc chiến giữa Nga - Ukraine, trong 4 tháng đầu năm, bức tranh kinh tế vĩ mô chứa đựng nhiều gam màu sáng. Quý 1/2022, tổng sản phẩm trong nước ước tính tăng 5,03% so với cùng kỳ năm trước, so với quý 1/2021 cao hơn tốc độ tăng 4,72%. Bình quân 4 tháng đầu năm 2022, CPI ghi nhận tăng 2,1% so với cùng kỳ năm trước. Có thể lạm phát trong cả năm sẽ trượt ra ngoài khung 4% so với kế hoạch nhưng biên độ +1% là hoàn toàn có thể chấp nhận được nếu như xét trong bối cảnh có quá nhiều biến động của kinh tế thế giới, cộng với đó là đặc thù kinh tế Việt Nam chính là quy mô nhỏ, độ mở cửa rất cao và rất dễ bị tổn thương. 

Bên cạnh đó, sản xuất công nghiệp trong tháng 4 cũng ghi nhận tăng 2% so với tháng trước và so với cùng kỳ năm trước tăng 9,4%, tính chung 4 tháng tăng 7,5%. Đối với sản xuất nông - lâm nghiệp và thủy sản đạt kết quả tích cực và thị trường tiêu thụ sản phẩm nông sản, lâm sản và thủy sản được khơi thông, mở rộng. Còn hoạt động thương mại và dịch vụ trong tháng 4 cũng khá sôi động. Theo đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 12,1% so với cùng kỳ. Còn xuất siêu khoảng 2,53 tỷ USD. Du lịch cũng hồi phục khá mạnh mẽ, khách quốc tế trong tháng 4 tăng gấp 5,2 lần so với cùng kỳ và 4 tháng tăng 184,7%. 

Ngoài ra, vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách Nhà nước trong tháng 4/2022 ước đạt 33,5 nghìn tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước tăng 6,6%. Tính chung trong 4 tháng đầu năm 2022, vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách của Nhà nước ước đạt 109,6 nghìn tỷ đồng, so với kế hoạch năm bằng 20,6% và so với cùng kỳ năm trước tăng 9,1%. Vốn đầu tư công cùng với việc xuất khẩu ròng chính là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế Việt Nam trong nhiều thập kỷ qua. 

Kế đến chính là tốc độ tăng trưởng kinh tế là điểm tựa vững chắc cho thị trường chứng khoán, vì thế mà việc giải ngân chậm sẽ tác động tiêu cực nhất định đến kịch bản tăng trưởng của cả năm là 5,3% (WB); 6% (IMF) và 6,5% (ADB). Bởi vì thị trường chứng khoán không ánh xạ ngay lập tức đến sức khỏe nền kinh tế mà luôn có độ trễ nên rất khó để có thể nhận thấy được sự ảnh hưởng của việc giải ngân đầu tư công chậm lên thị trường chứng khoán trong thời điểm hiện nay. Để xử lý triệt để vấn đề này, Chính Phủ đã thành lập 6 tổ công tác liên ngành nhằm thúc đẩy việc giải ngân đầu tư công một cách hiệu quả nhất. Chính vì thế mà vấn đề này sẽ không có quá nhiều sự ảnh hưởng ngược chiều đến thị trường chứng khoán. 

Đối với quy mô dự trữ ngoại hối nhà nước cũng ghi nhận đạt mức kỷ lục trên 110 tỷ USD, so với năm 2015 gấp gần 4 lần và dự báo sẽ còn tiếp tục có sự tăng trưởng trong thời gian tới. Dự trữ ngoại hối luôn được đảm bảo an toàn dù thị trường có nhiều bất ổn. Chính vì thế mà Ngân hàng Nhà nước hoàn toàn có thể đủ lực để can thiệp vào tỷ giá theo hướng thị trường nhằm tiếp tục trợ giúp việc xuất khẩu mà không hề bị chịu sức ép quy kết thao túng tiền tệ. 

Không những thế, Fed lại tiếp tục tăng 0,5 điểm phần trăm lãi suất vào ngày 4/5. Tuy nhiên thì việc tăng này đã nằm trong lộ trình và được công bố rộng rãi nên không gây bất ngờ cho cộng đồng tài chính trên thế giới. Và việc tăng lãi suất của Fed cũng sẽ làm cho lãi suất có xu hướng tăng lên khiến cho chi phí vay vốn mới và nghĩa vụ trả nợ bằng đồng USD tăng lên. Tuy nhiên, chính động thái này sẽ không có những tác động ngay lập tức đến thị trường Việt Nam mà sẽ cần có độ trễ ngoài nhất định. Vậy nên, có thể nhận định rằng nền kinh tế Việt Nam trong 4 tháng vừa qua không những không ổn định mà còn có nhiều điểm sáng từ đó tạo đà thuận lợi cho việc tăng trưởng trong các quý tiếp theo của năm. Ngoài ra, cũng đã có sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan hữu quan nhằm lành mạnh hóa thị trường tài chính nhằm lấy lại được niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước. 

VN-Index rớt thảm hại trong 6 phiên liên tiếp, có lúc rớt 81 điểm trong 1 phiên giao dịch

Theo ghi nhận, trong khoảng thời gian 7 - 10 ngày, VN-Index đã rớt thảm hại trong 6 phiên liên tiếp có lúc rớt kỷ lục đến 81 điểm trong một phiên giao dịch. Theo đó, nhiều mã cổ phiếu trụ, sức khở tài chính doanh nghiệp sau mùa công bố báo cáo tốt mà vẫn ghi nhận nằm sàn la liệt. Điểm sáng duy nhất có lẽ chính là khối ngoại vẫn liên tục mua ròng. Và với cách tiếp cận thị trường luôn đúng, xem xét thị trường chứng khoán giảm sâu cũng như liên tục trong bối cảnh điều kiện vĩ mô nhiều điểm sáng, vậy thì điều gì đã xảy ra? 

Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Nam - Trưởng khoa TCNH, Trường Đại học Đại Nam cho biết, phần lớn nguyên nhân đến tư tâm lý bi quan thái quá của các nhà đầu tư. Đầu tiên là phải kể đến các nhà đầu tư tổ chức đã nhanh chân cơ cấu và ổn định lại danh mục đầu tư sau khi thị trường có những biến động liên quan đến việc lành mạnh hóa thị trường của các cơ quan hữu trách. Thứ hai chính là quá nhiều nhà đầu tư cá nhân, trong đó có rất nhiều F0 không quen chịu áp lực cũng không chủ động được cảm xúc nên hành vi bán tháo là điều có thể hiểu được. Cũng chính hành vi bán tháo vào thời điểm này được lý giải bởi tâm lý bi quan thái quá nhiều hơn là hiệu ứng của đám đông. Họ đã bán bằng mọi giá và quyết định rời khỏi thị trường. Nghiên cứu mới nhất của Hiếu và cộng sự (2020), yếu tố này chỉ xếp thứ 4 trong nhóm các yếu tố tài chính hành vi ảnh hưởng lớn đến quyết định trading của nhà đầu tư cá nhân trên sàn chứng khoán. Điều thứ ba chính là các nhà đầu cơ đã bán ở các phiên trước để chuyển vốn về gửi tạm tại ngân hàng trong bối cảnh lãi suất huy động đang có dấu hiệu nhích dần lên hay chuyển về cổ phiếu trụ và nằm im chờ thời. Cuối cùng là dù có nhiều phiên khối ngoại mua ròng nhưng quy mô lại nhỏ, chỉ khoảng 4 - 5% dung lượng của thị trường nên đương nhiên là không gánh được thị trường. 

Ở thời điểm hiện tại, thị trường chứng khoán thực sự cần điều gì? 

Có thể thấy, đặc trưng rõ nét của thị trường chứng khoán cận biệt chính là đặc biệt nhạy cảm với thông tin dù cho là mơ hồ theo cả chiều hướng tốt và xấu. Tại thời điểm thị trường đang yếu như hiện tại, ddieuf cần thiết có lẽ là một cú sốc để vực dậy được thị trường. Đó có thể là mộc cú sốc thông tin hay sốc dòng tiền hoặc sốc chính sách theo hướng thuận lợi thì mới kỳ vọng thị trường chứng khoán xác định đáy, đảo chiều và dần dần xác định được xu hướng uptrend.