Cổ nhân dạy “Tre mọc cạnh mộ thì phải rời mộ, trước mộ có hai vật thì phú quý”: Hai vật đó là 2 vật gì?

Từ xưa đến nay, văn hóa truyền thống luôn tôn kính tổ tiên. Thờ cúng tổ tiên là hoạt động không thể thiếu hàng năm. Vì thế, người ta đặc biệt chú ý đến lăng mộ tổ tiên, cũng có rất nhiều phong tục và câu nói hay nói về những điều này. 

Hầu hết những lăng mộ ở nông thôn đều được làm bằng đất nên trên mộ được trồng rất nhiều cây. Theo phong tục nông thôn, nếu có tre mọc bên lăng mộ thì ngôi mộ đó phải dời đi. Tuy nhiên, không phải là không có bất kỳ loại cây nào ở trên ngôi mộ. Đáng chú ý, rắn và rùa xuất hiện ở trên ngôi mộ thì sẽ được coi là điềm lành. 

“Tre mọc cạnh mộ thì phải rời mộ” có nghĩa là gì?

Câu nói “Tre mọc bên mộ thì phải dời mộ” là một câu nói vô cùng dân giã. Tre trúc vốn mọc thẳng và khỏe với bộ rễ siêu phát triển, sâu xuống lòng đất đến vài mét, đất đai ở xung quanh cũng có rễ tre bao phủ. Nếu những cây tre mọc ở ven mộ, rễ đâm sâu chắc chắn sẽ mọc vào trong mộ. Bên cạnh đó, những ngôi mộ phần lớn đều được đào lên rồi lấp đất lại nên phần đất này thường mềm hơn, tre cũng dễ phát triển hơn. Nếu mộ bị rễ tre che phủ hoặc ăn sâu vào bên trong sẽ bị sụp đổ. 

Ở vùng nông thôn, người dân thường chú trọng đến việc “nhập thổ vi an”. Nếu như ngôi mộ bị sập do rễ tre xâm hại, mồ mả tổ tiên sẽ không tìm thấy được sự yên bình. Ngôi mộ phải được di dời để không còn bị rễ tre xâm nhập. Dù người ta có câu “tre phải mọc bên mộ thì mới dời mộ”. Nhưng nếu tre kiểu này mọc bên mộ thì phải phá mồ, vì thế câu nói dân dã này được coi là vô cùng hợp lý.

Phần lớn đất của khu lăng mộ thường tương đối tơi xốp. Bên cạnh tre nứa, các loại cây khác khi mọc lên không bị coi là điềm dữ, ngược lại nếu cỏ dại mọc trên lăng mộ sẽ được coi là điềm lành. Ở vùng nông thôn, quan niệm cỏ mọc trên mộ là sinh khí mới của tổ tiên, là sự tiếp nối sức sống của tổ tiên. Đồng thời, đây cũng là điềm báo gia đình hưng thịnh, cỏ trên mộ cũng tượng trưng cho sự sung túc và giàu sang của gia đình.  

Vì cỏ mọc trên mộ được coi là điềm tốt, vì thế người ta thường gieo nhân tạo để những nấm mồ có thể được tươi tốt, giúp gia đình tốt lành, sung túc, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên. 

“Trước mộ có hai vật thì phú quý” là gì?

Khi nói về lăng mộ, ở nông thôn còn có câu nói “trước mộ có hai vật làm phú quý”. Điều này có nghĩa là, nếu trước mộ có 2 vật này thì tài lộc sẽ không ngừng đổ về. Có hai câu nói khác nhau về hai vật, có nơi là trống đồng bằng đá và bệ thờ, có nơi thì lại là rắn và rùa. 

Những câu nói về trống đồng đá và đồ thờ cúng của Đài Loan hầu hết phổ biến ở những vùng kém giàu có trong thời cổ đại. Tại những gia đình nghèo này, nếu người lớn tuổi trong gia đình qua đời, gia đình không có tiền để dựng tượng đài thì phải có trống đồng và bệ thờ. Người xưa tin rằng, hai vật phẩm này sẽ giúp tổ tiên phù hộ độ trì cho con cháu tương lai sung túc, giàu có. 

Đáng chú ý, đá trống đồng có màu vàng, gần với màu của đồng. Trong đó, tiền đồng là loại tiền được sử dụng phổ biến nhất thời xưa, tượng trưng cho sự giàu có. Người ta đặt đá trống đồng trước mộ, còn gọi là “ấn đá” với hi vọng thế hệ tương lai sẽ có nhiều tài sản, của cải. Nếu đặt trống đồng ở trước lăng mộ, các đồ vật khác có thể đặt trên mặt trống đồng, dùng làm bàn thờ. 

Thuật ngữ “bái đài” có nghĩa là sửa lại khu đất bằng phẳng ở phía trước lăng mộ, dùng làm nơi mà các thế hệ mai sau thờ phụng; phần lớn nó được xây dựng thành hình bán nguyệt để có thể tạo thành một hình tròn lớn với lăng. Hình dáng của nó tương tự như lư đồng. Để ngôi mộ nằm ở trung tâm của lư đồng là lời cầu nguyện cao đẹp mà thế hệ mai sau dành cho tổ tiên của mình. 

Bên cạnh đó, cũng có khái niệm cho rằng, 2 vật này là chỉ rắn và rùa. Thời xa xưa, rắn được coi là tiền thân của rồng, được mọi người gọi là rồng nhỏ. Vì thế người ta tin rằng rắn cũng như rồng, mang lại ý nghĩa may mắn. Do đó, nếu trước mộ có rắn, người ta sẽ coi nó là điềm lành.  

Ngoài rắn thì rùa từ thời xa xưa cũng được mọi người coi là một vị Thần. Rùa chủ yếu mang ý nghĩa trường thọ. Chính vì thế mà ở một số vùng, rùa còn được tôn thờ như tổ tiên. Do đó, nếu rùa xuất hiện trước mộ sẽ được coi là điềm lành, mang tới sự trường thọ, bình an và thịnh vượng dành cho gia đình. 

Theo ghi chép ở trong “Sách lễ”, tứ linh bao gồm: Lân, Phượng, Long, Ô. Có thể thấy, rắn và rùa được coi là một trong tứ linh và là những linh thú phù hộ cho con người, được mọi người hết sức tôn trọng.

Có thể khẳng định rằng, nhiều quan niệm sâu sắc được truyền lại ở nông cùng với câu nói “Tre mọc bên mộ thì dời mộ, trước mộ có hai vật thì phú quý” là cách mà con người đã kính trọng tổ tiên của họ rất nhiều từ thời cổ đại.