Chứng khoán Việt Nam có chịu ảnh hưởng từ chu kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ?

Hiệu suất thị trường

Theo lý thuyết, chu kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ dựa trên hiệu suất quá khứ của thị trường chứng khoán Mỹ. TTCK Mỹ có xu hướng suy yếu nhất trong năm ngay khi sự kiện này kết thúc và phục hồi vào năm thứ 2, đến năm 3 thì đạt đỉnh, năm cuối cùng của nhiệm kỳ - năm 4 sẽ điều chỉnh. Sau đó lại tiếp tục một chu kỳ mới với cuộc bầu cử Tổng thống tiếp theo.

Số liệu cho thấy, hiệu suất của S&P500 trong 27 tháng trước cuộc bầu cử sẽ mang tới nhiều lợi nhuận hơn so với 21 tháng sau bầu cử Tổng thống. Trong suốt nhiệm kỳ 4 năm của Tổng thống Mỹ, TTCK nước này - đại diện là S&P500 trung bình sẽ đạt hiệu suất tốt nhất vào năm thứ 3.  

Để lý giải, có thể hiểu rằng những chính sách của vị Tổng thống mới cần phải có thời gian để “ngấm”, do đó thường tới năm thứ 3 mới phát huy hiệu quả. Song, giới đầu tư tin rằng để tạo lợi thế cho kỳ tranh cử kế tiếp, tổng thống đương nhiệm thường có xu hướng thực thi chính sách kích thích kinh tế và thúc đẩy TTCK trong 2 năm cuối, nhằm thu hút sự quan tâm từ công chúng, tranh thủ sự ủng hộ của cử tri.

Trong năm diễn ra cuộc bầu cử, dù biến động có thể tăng trước ngày bầu cử, thì kịch bản tăng giá trên sàn chứng khoán Mỹ vẫn chiếm ưu thế áp đảo trong năm đó. Thống kê từ năm 1928 - 2020, có 20 trên 24 lần chỉ số S&P500 tăng điểm trong năm bầu cử. Duy nhất năm 2008 khi xảy ra khủng hoảng toàn cầu thì chỉ số này mới giảm mạnh khoảng 37%, còn 3 lần giảm khác đều không quá 10%.

Năm 2024, hai ứng cử viên chiếm nhiều ưu thế hơn trong kỳ bầu cử là tổng thống đương nhiệm Joe Biden của đảng Dân chủ và cựu Tổng thống Donald Trump thuộc đảng Cộng hòa. 

Theo một số chuyên gia, thực tế việc bầu cử Tổng thống không ảnh hưởng quá nhiều tới nền kinh tế. Vì vậy, dù vị tổng thống nào đắc cử thì cũng chỉ là một trong nhiều yếu tố ảnh hưởng lên nền kinh tế và TTCK. 

Chứng khoán Việt Nam chịu ảnh hưởng như thế nào?

Thống kê tại Việt Nam, có 4 trên 5 lần chỉ số VN-Index tăng điểm trong năm diễn ra bầu cử tổng thống Mỹ, hiệu suất trung bình của 4 lần tăng đạt 24%. Xu hướng tăng trưởng của TTCK Mỹ vào giai đoạn này cũng góp phần hỗ trợ tâm lý cho các nhà đầu tư Việt Nam. Từ những dữ liệu quá khứ, có thể hiểu vì sao nhiều nhà đầu tư kỳ vọng về kịch bản tăng điểm cho TTCK Việt Nam trong năm 2024. 

Năm ngoái, VN-Index phục hồi hơn 12%, nhưng vẫn cách xa so với đỉnh cũ 1.500 điểm, nên dư địa đi lên còn khá rộng mở. Theo nhiều dự báo, VN-Index có thể đạt vùng 1.300 - 1.350 điểm trong năm 2024 và tiếp tục xu hướng đi lên tích cực trong bối cảnh nền kinh tế phục hồi tốt hơn, chứ không chỉ vì chịu ảnh hưởng từ cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.

Bên cạnh đó, cần lưu ý rằng TTCK Mỹ trong năm 2023 tăng khá mạnh, chỉ số Dow Jones tăng hơn 13,7%, S&P 500 tăng gần 25%, Nasdaq tăng hơn 44%. Như vậy, TTCK Mỹ năm 2024 có nhiều khả năng bị điều chỉnh, khi mà các thông tin về việc Fed giảm lãi suất rõ ràng đã phản ánh vào đà tăng điểm vừa qua của TTCK Mỹ.

Với sự kiện khối ngoại bán ròng đến 1 tỷ USD trên TTCK Việt Nam năm 2023, dòng vốn của các nhà đầu tư nước ngoài có thể mua ròng trong năm nay, khi lãi suất thấp hơn tại những nước phát triển sẽ kích thích khối ngoại tìm thêm cơ hội tăng trưởng từ thị trường mới nổi và đang phát triển như Việt Nam. Ngoài ra, kỳ vọng nâng hạng TTCK Việt Nam vẫn là yếu tố thu hút dòng tiền.

Trong năm 2024, một trong những điều được kỳ vọng nhất là TTCK Việt Nam lọt vào nhóm được xem xét nâng hạng lên thị trường mới nổi; Hệ thống KRX đi vào hoạt động trong năm nay sẽ giúp đáp ứng các yêu cầu về định lượng. Vì vậy, nhà đầu tư hoàn toàn có cơ sở tin rằng 2024 là năm bản lề cho việc Việt Nam đáp ứng các tiêu chí để chính thức nâng hạng vào cuối năm 2025.

Theo Quyết định 1726/QĐ-TTg ngày 29-12-2023 phê duyệt Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030 được ban hành mới đây, Chính phủ đặt mục tiêu đạt 9 triệu tài khoản chứng khoán, nâng hạng lên thị trường mới nổi trong năm 2025. Tập trung phát triển nhà đầu tư chuyên nghiệp, có tổ chức và thu hút sự tham gia nhiều hơn của khối ngoại.

Quan trọng nhất là doanh nghiệp sẽ tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ trong năm 2024. Công ty Chứng khoán MBS dự báo, lợi nhuận ròng thị trường sẽ tăng 16,8%, chủ yếu từ sự phục hồi của các ngành như ngân hàng, bán lẻ và tiêu dùng, vật liệu xây dựng. Trong hai quý cuối năm có thể thấy điểm rơi lợi nhuận của thị trường, chủ yếu do mức nền thấp trong cùng kỳ năm ngoái.

Tại báo cáo triển vọng 2024, Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho rằng, yếu tố chính hỗ trợ cho mức định giá của thị trường chứng khoán năm 2024 vẫn là mặt bằng lãi suất thấp. VCBS kỳ vọng, về dài hạn, Việt Nam sẽ trở thành điểm sáng về tăng trưởng kinh tế khu vực Đông Nam Á giai đoạn hậu đại dịch Covid - 19, tiếp tục duy trì sức hút lớn đối với dòng vốn đầu tư từ nước ngoài, bao gồm cả trực tiếp (FDI) và gián tiếp (FII). 

Theo dự báo của VCBS, chỉ số VN-Index trong năm 2024 có thể đạt đỉnh tại vùng 1.300 điểm.