Chứng khoán, vàng: Hai kênh đầu tư đầy ẩn số trong tháng 12

Còn thiếu điểm đến cho dòng tiền

Đây là giai đoạn trầm lắng hiếm hoi của dòng tiền đầu tư. Thị trường BĐS tuy đã có tín hiệu tích cực nhưng vẫn chưa “rã băng”, không thu hút dòng tiền. Nguồn cung BĐS mới và BĐS tầm trung gần như không có, các phân khúc như đất nền, BĐS cao cấp thanh khoản kém.

Thị trường chứng khoán cũng lên xuống thất thường, phần lớn nhà đầu tư cá nhân thua lỗ nên không còn hào hứng như trước. Trong bối cảnh này, nhiều người, hay các doanh nghiệp có tiền cũng buộc phải chọn gửi tiết kiệm ngân hàng dù lãi suất thấp. Khảo sát cho thấy, thời điểm này, lãi suất tiết kiệm có mức thấp kỷ lục, thấp hơn cả giai đoạn trước dịch Covid - 19.

Tại Vietcombank đang giữ lãi suất dưới 5%. Sau đợt giảm này 29/11, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 - 2 tháng chỉ còn 2,4%/năm; Kỳ hạn 3 tháng là 2,7%/năm; Kỳ hạn 6 - 9 tháng còn 3,7%/năm. Như vậy, với tiền gửi dưới 1 năm, nếu trừ lạm phát thì khách hàng gần như không được hưởng lãi suất thực dương, thậm chí với kỳ hạn dưới 6 tháng thì còn lỗ.

Lãi suất ngân hàng không quá 6%/năm cho kỳ hạn 12 tháng

Kể cả với tiền gửi 12 tháng trở lên, Vietcombank chỉ để lãi suất 4,8%/năm. Với các ngân hàng khác có điều chỉnh nhỉnh hơn một chút, nhưng so với trước đây thì thấp hơn nhiều. Tại các ngân hàng có vốn Nhà nước, lãi suất cao nhất ghi nhận là 5,3%, các ngân hàng tư nhân gần như không quá 6%/năm.

Tuy vậy, lượng tiền gửi vào các ngân hàng vẫn không ngừng gia tăng. Theo dữ liệu mới đây của NHNN, tính đến hết tháng 9/2023, tổng tiền gửi vào hệ thống ngân hàng đã khoảng 12,68 triệu tỷ đồng. Con số này tăng thêm gần 233.000 tỷ đồng so với cuối tháng 8.

Tiền gửi dân cư tiếp tục phá kỷ lục, đạt mức cao nhất lịch sử là 6,449 triệu tỷ đồng. Kể từ đầu năm đến nay, tiền gửi dân cư tăng mạnh tới 9,95%, tương ứng tăng 583.000 tỷ đồng. Với khu vực doanh nghiệp, lượng tiền gửi tăng đột biến, thêm 217.000 tỷ đồng chỉ trong tháng 9, vọt lên hơn 6,23 triệu tỷ đồng.

Dòng tiền liên tục chảy vào hệ thống ngân hàng trong bối cảnh lãi suất xuống thấp. Chứng tỏ người dân và doanh nghiệp đều bối rối trước các quyết định đầu tư. Họ sẵn sàng để tiền trong hệ thống ngân hàng để chờ cơ hội, dù mức lãi suất rất thấp.

Ẩn số của thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán có biến động khá thất thường so với những kênh đầu tư khác, nhưng vẫn là lựa chọn khả dĩ nhất lúc này. Vào đầu năm nay, nhóm nhà đầu tư cá nhân chủ yếu bán ròng thì kể từ tháng 5 trở lại đây lại liên tục mua ròng.

Sự trở lại của nhóm nhà đầu tư cá nhân trong nước hỗ trợ VN-Index có thêm các phiên giao dịch tích cực. Song, vì đặc tính cố hữu của các nhà đầu tư nhỏ lẻ bị ảnh hưởng của tâm lý đám đông thì đồng thời, thị trường cũng có những phiên lao dốc mạnh gây thiệt hại nặng nề cho tài khoản nhà đầu tư.

Thị trường chứng khoán có những biến động khó lường trong thời gian qua

Trong quý III/2023, dù thanh khoản thị trường chứng khoán ghi nhận sự cải thiện rõ rệt với mức giao dịch trung bình trên 3 sàn là 24.509 tỷ đồng/phiên, tăng 117% so với quý I. Tuy nhiên, những phiên gần đây cho thấy dòng tiền trở lại trạng thái dè dặt. Nỗ lực kéo điểm chưa giúp thị trường vượt cản, VN-Index vẫn chỉ loanh quanh mốc 1.100 điểm suốt 1 tháng nay khiến nhiều nhà đầu tư mệt mỏi.

Kể từ đỉnh ngắn hạn vào giữa tháng 9 đến nay, chứng khoán Việt Nam rơi vào trạng thái đi ngang, ghi nhận một số phiên phục hồi biên độ nhỏ, sau đó nhịp điều chỉnh sâu hơn đã xóa sạch đà tăng của chỉ số. Điều này khiến các nhà đầu tư lướt sóng khó chịu, vì cổ phiếu có khi chưa về tài khoản đã chịu lỗ. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, tình trạng này sẽ khiến các nhà đầu tư “đau tim” vào cuối năm ngoái - đầu năm nay, bởi tài khoản cơ bản không rơi vào trạng thái âm quá sâu.

Nhiều nhận định cho rằng xu hướng đi ngang của thị trường có thể sắp kết thúc. Nhưng thời điểm phục hồi của thị trường chứng khoán vẫn là một ẩn số. Theo các chuyên gia, VN-Index cần xác nhận vượt những ngưỡng cản quan trọng với lượng tiền mua đuổi lớn, lúc này nhà đầu tư mới có thể giải ngân quyết liệt vào chứng khoán.

Theo Trung tâm Phân tích nghiên cứu thuộc Công ty CP Chứng khoán BIDV (BSC), trong bối cảnh Fed và châu Âu vẫn siết chặt chính sách tiền tệ, đồng thời phát tín hiệu sẽ giữ lãi suất cao trong một thời gian dài, châu Âu được dự báo sắp tiến vào một cuộc suy thoái kỹ thuật, như vậy xuất nhập khẩu Việt Nam chưa thể kỳ vọng vào đợt phục hồi mạnh mẽ trong năm 2024.

BSC dự báo, VN-Index sẽ dao động trong vùng 1.100 - 1.200 điểm trong năm 2023. Sang năm 2024, BSC đưa ra 2 kịch bản. Với kịch bản tích cực, VN-Index sẽ đạt hơn 1.360 điểm. Ngược lại, chỉ số này có thể về dưới 1.200 điểm.

Về chiến lược đầu tư, trong bối cảnh hiện nay, phần lớn chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư dài hạn có thể tranh thủ tận dụng cơ hội gom cổ phiếu tại các nhịp giảm. Ngược lại, các nhà đầu tư ngắn hạn nên chờ thị trường xác nhận tín hiệu rõ ràng hơn để giải ngân.

Vàng nhiều rủi ro

Vàng cũng là một kênh nổi lên bất ngờ vào cuối năm 2023. Ngày 29/11, giá vàng trong nước lập đỉnh và phá kỷ lục, có thời điểm chạm mốc 74,5 triệu đồng/lượng vàng SJC. Giá vàng nhẫn tròn trơn cao nhất mọi thời đại khi đạt gần 63 triệu đồng/lượng. Suốt 2 tuần qua, vàng nổi sóng với những phiên đạt biên độ tăng lên tới 1 triệu đồng/lượng.

Giá vàng trong nước liên tục tăng kỷ lục trước những sự bất ổn của nền kinh tế

Nguyên nhân một phần là do thị trường thế giới tăng, nhưng quan trọng là do cầu trong nước lớn. Trong khi giá vàng thế giới chỉ tăng khoảng 100 USD/ounce, thì giá vàng SJC trong nước đã tăng tới khoảng 3,2 triệu đồng/lượng.

Song, theo nhiều chuyên gia, việc vàng đang giao dịch ở vùng giá kỷ lục khiến kênh đầu tư này ngày càng khó đoán và rủi ro. Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam - Ông Huỳnh Trung Khánh cho rằng, nếu xét ở mặt kỹ thuật, giá vàng đạt đỉnh như hiện nay sẽ ít người dám mua vào vì sợ rủi ro. Nhưng với những người đã nắm giữ thì ít bán ra hoặc sẽ mua thêm. Một số quan điểm cho rằng, dòng tiền sẽ chuyển từ chứng khoán, BĐS hoặc tiền gửi tiết kiệm sẽ chảy sang vàng nhưng không nhiều vì giá đang neo cao.

Chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, hiện tại rất khó dự đoán giá vàng lên hay xuống trong thời gian tới, vì thị trường đang biến động khôn lường, chịu tác động bởi nhiều sự kiện. Việc Fed cho biết khả năng cao không tăng lãi suất bởi chỉ số lạm phát đang dần hạ nhiệt đã làm giảm sức hấp dẫn của đồng USD, giá vàng theo đó đã tăng nhanh.

Ngoài ra, tình hình kinh tế của các nước châu Âu không mấy khả quan, những xung đột về quân sự, chính trị còn tiếp diễn khiến nhà đầu tư chọn vàng làm kênh trú ẩn an toàn. Ông Hiếu nhận định, giá vàng trong nước nhiều khả năng tiếp tục tăng khi nhu cầu về vàng, nhất là vàng trang sức tăng ở thời điểm trước và trong Tết Nguyên đán. Đồng thời, tỷ giá có thể tăng từ nay đến cuối năm, những hoạt động kinh tế chậm, đồng VNĐ có thể mất giá trong thời gian tới đều đẩy giá vàng lên cao.

Tuy nhiên, theo ông Hiếu, ở thời điểm sốt giá, người mua vàng sẽ gặp nhiều rủi ro. Do đó, khuyến nghị nhà đầu tư cần lưu ý một số điểm như sau: Thời gian nắm giữ vàng ít nhất 6 tháng; Tuyệt đối không sử dụng đòn bẩy tài chính để mua vàng. Nhà đầu tư chỉ nên sử dụng 1/3 vốn tài chính để mua vàng, còn lại chia vào những kênh đầu tư khác như gửi tiết kiệm, đầu tư chứng khoán, mua bất động sản…