Chủ tịch VARS: Gói tín dụng thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội tạo động lực giúp thị trường "ấm" lên, thúc đẩy an sinh xã hội

Nhà ở xã hội đang chờ gói tín dụng

Mới đây, Bộ Xây dựng đang đề xuất Quốc hội, Chính phủ dành gói tín dụng khoảng 110.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 10% nhu cầu vốn ở trong giai đoạn 2022 - 2030 cấp cho các ngân hàng thương mại để cho các ngân hàng thương mại để cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay theo phương thức tái cấp vốn (giống với gói 30.000 tỷ đồng thực hiện từ năm 2013 đến năm 2016). Bộ Xây dựng cũng sẽ chủ trì và phối hợp với Bộ tài chính, Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu triển khai gói này. Dự kiến sẽ có khoảng 50% (55.000 tỷ đồng) dành cho chủ đầu tư vay ưu đãi, 50% còn lại cũng sẽ dành cho người mua và thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay. Gói tín dụng 110.000 tỷ đồng nằm trong đề án tổng thể về việc phát triển nhà ở xã hội và được quyết định nằm ở trong thời gian tới. 

Và gói 120.000 tỷ đồng mà Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng công bố ở Hội nghị trực tuyến toàn quốc "tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững" do Chính phủ tổ chức cuối tuần qua cũng có thể triển khai sớm hơn. Cụ thể, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã họp với 4 ngân hàng thương mại nhà nước và thống nhất sẽ dàng một gói tín dụng trị giá 120.000 tỷ đồng với mức lãi suất cho vay thấp hơn từ 1,5 - 2% so với lãi suất ở trên thị trường dành cho cả doanh nghiệp lẫn người mua nhà. Bên cạnh 4 ngân hàng trên thì Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ thông báo cho những nhà băng khác, nếu như tham gia thì gói này cũng có thể sẽ còn lớn hơn. Thống đốc cũng nhấn mạnh: “Trong quá trình triển khai, nếu các ngân hàng tham gia mà bị thiếu hụt về thanh khoản thì NHNN sẵn sàng tái cấp vốn cho để triển khai tiếp".

Có thể thấy, những thông tin này mang lại sinh khí cũng như hy vọng cho thị trường bất động sản đang trong tình trạng nguy kịch như hiện nay. Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) - ông Nguyễn Văn Đính cho rằng, cần phải khẩn trương triển khai nhanh chóng các gói này bởi vì bất động sản là ngành kinh tế kéo theo nhiều lĩnh vực khác. Một khi có công trình xây dựng thì sẽ tạo ra được việc làm cho công nhân, thị trường có giao dịch cũng sẽ thoát tình trạng trầm lắng, người dân có nhu cầu ở thực được tiếp cận với nhà ở. Như thế, gói tín dụng thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội vừa tạo động lực giúp cho thị trường ấm lên, vừa có thể thúc đẩy an sinh xã hội. Ông Nguyễn Văn Đính dẫn chứng: “Lịch sử cũng đã từng chứng kiến gói 30.000 tỷ đồng hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội tạo ra được tác động tốt khiến cho thị trường bất động sản dần phục hồi”. 

Còn chuyên gia bất động sản Nguyễn Hoàng đánh giá, lúc này, triển khai các gói tín dụng như gói 30.000 tỷ đồng như trước đây là hết sức cần thiết. Bởi vì thị trường bất động sản trong năm 2012 cũng tương tự như hiện hay, đóng băng không có giao dịch. Khi đó thì Chính phủ bơm gói 30.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở thương mại có giá dưới 1,5 tỷ đồng/căn với mức lãi suất ưu đãi là 5% để xây dựng, mua nhà. Cũng trong thời điểm đó, có nhiều doanh nghiệp đã xin chuyển hướng đầu tư từ nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội. Vốn bơm ra cũng đã giúp cho phân khúc nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá rẻ trở nên ấm hơn, từ đó cũng lan tỏa ra các phân khúc khác cũng như cả nền kinh tế. Ông Nguyễn Hoàng nói rằng: “Hiện tại, thị trường cũng tương tự như thời điểm năm 2012 nên nếu các gói này được duyệt thì sẽ rất tốt cho doanh nghiệp đang muốn chú trọng và phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở thương mại giá rẻ. Đây cũng sẽ là cơ hội để giúp cho thị trường bất động sản hồi phục, góp phần vào tăng trưởng kinh tế”. 

Cần phải tháo gỡ pháp lý

Đưa ra đánh giá cao đối với các gói tín dụng mới, tuy nhiên ở góc độ doanh nghiệp, Phó chủ tịch Tập đoàn Hưng Thịnh - ông Lê Trọng Khương cho rằng để cho dòng vốn này có thể chảy vào thị trường thì cần phải tháo gỡ vấn đề pháp lý. Trên thực tế, để được ngân hàng cho vay thì dự án cần phải có giấy phép xây dựng. Trong khi đó thì một số dự án để ra được giấy phép xây dựng thì phải mất đến mấy năm mới có thể xong. Ông Lê Trọng Khương nhấn mạnh: “Đề nghị Chính phủ, các bộ ngành và địa phương cần nhanh chóng tháo gỡ pháp lý cho các dự án để đưa sản phẩm ra ngoài thị trường và đủ điều kiện để doanh nghiệp, người dân dễ dàng tiếp cận được vốn từ ngân hàng". 

Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng VN (VACC) - ông Nguyễn Quốc Hiệp cho biết, vướng mắc pháp lý cũng cần được tháo gỡ mới làm được nhà cho những người có mức thu nhập thấp, tạo động lực cho thị trường bất động sản. Điển hình như việc Nhà ở xã hội phải dành tối thiểu 20% diện tích nhà ở để cho thuê và chỉ được bán sau 5 năm sử dụng khiến cho nhiều dự án không thể cho thuê được phần diện tích này và bỏ hoang sẽ rất lãng phí. Ngoài ra, các ưu đãi dành cho chủ đầu tư như miễn tiền sử dụng đất, giảm 50% thuế và được dành 20% tổng diện tích đất ở (hoặc là diện tích sàn xây dựng) để kinh doanh nhà ở thương mại (hoặc là sàn kinh doanh thương mại) hay được vay vốn lãi suất ưu đãi… là không thực chất.

Cũng theo ông Nguyễn Quốc Hiệp, quy định về giá bán, giá cho thuê và thuê mua Nhà ở xã hội cũng tồn tại bất cập là chưa tính đến các chi phí hợp lệ như tổ chức bán hàng và quản lý doanh nghiệp,.... trong khi đó lợi nhuận định mức không được vượt quá 10% và khó thu hút doanh nghiệp. Ngoài ra, quy định đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội cũng phải đảm bảo 3 điều kiện, bao gồm chưa có nhà ở, cư trú ở trên địa bàn tỉnh có dự án nhà ở xã hội và thu nhập không thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân cũng như phải được cơ quan có thẩm quyền thẩm định về đối tượng, điều kiện,... dẫn đến người dân và chính quyền phải thực hiện nhiều giấy tờ, thủ tục; khó khăn trong việc xác nhận những điều kiện, dựng rào cản trở người thu nhập thấp tiếp cận với nhà ở, đối tượng khách hàng mua nhà bị thu hẹp. Từ đó, tồn tại nghịch lý nhà ở xã hội vừa thừa lại vừa thiếu.