Cách trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết đúng phong thủy và những đại kỵ cần tránh

Ý nghĩa của việc trang trí bàn thờ ngày Tết

Trong văn hóa tâm linh của người Việt, Việt trang trí bàn thờ ngày Tết vô cùng quan trọng, góp phần quyết định sự thịnh vượng, an yên của gia chủ trong năm mới sắp tới.

Xem thêm: 

• Còn bao nhiêu ngày nữa đến Tết? Lịch nghỉ Tết năm 2023

Bàn thờ gia tiên đối với các gia đình Việt chính là nơi để bày tỏ sự thương nhớ, kính trọng và biết ơn đối với tổ tiên cũng như những người đã khuất. Đồng thời cầu mong các bậc tiền bối che chở, ban phước lành cho các thành viên trong gia đình. Tết  m lịch còn là dịp để con cháu trang hoàng lại bàn thờ gia tiên, nhớ về cội nguồn và mời ông bà tổ tiên về đón năm mới, khai xuân cùng với con cháu.

Việc bày trí bàn thờ thật đẹp vào ngày Tết cũng như hoạt động thờ cúng tổ tiên còn góp phần thỏa mãn đời sống tâm linh, tín ngưỡng của người Việt, thể hiện khát vọng một năm mới an yên, ấm no. Khi thờ cúng tổ tiên, mọi người tin rằng linh hồn của những người đã khuất sẽ che chở, phù hộ cho con cháu, hướng tới các giá trị cao đẹp.

Do đó, trang trí bàn thờ ngày Tết là hoạt động được ưu tiên, chú trọng hàng đầu mỗi dịp Tết đến xuân về. Đặc biệt, để bày tỏ lòng hiếu kính với ông bà tổ tiên, việc bày biện bàn thờ phải do chính gia chủ thực hiện. Tuy nhiên, trước khi trang trí, chúng ta cần lau dọn, bao sái bàn thờ.

Nguyên tắc khi bày biện đồ trang trí bàn thờ ngày Tết

Thông thường, những đồ trang trí trên bàn thờ sẽ được chia làm hai loại chính là đồ dùng để thờ lâu dài và đồ dùng để cúng. Đồ để thờ lâu dài, điển hình như bát hương, cốc chén, đèn dầu, lọ hoa, mâm đặt hoa quả,... Dù là đồ để thờ hay để cúng thì gia chủ cũng cần tuân theo những nguyên tắc sau để có thể trang trí bàn thờ ngày Tết được đẹp và không bị mạo phạm những điều kiêng kỵ:

Bát hương gia tiên phải đặt ở vị trí chính giữa bàn thờ và tuyệt đối không được phép xê dịch bất kể năm tháng.

Đèn dầu hay đèn điện trên bàn thờ phải được để đều sang hai phía, bất di bất dịch. Đặc biệt cần lau chùi thường xuyên cho đèn mỗi khi thắp sáng.

Bát, đũa dùng để cúng cần là loại mới, chỉ dùng riêng cho việc thắp hương. Không dùng chung với bát đũa ăn uống hàng ngày của gia đình.

Mâm ngũ quả trang trí cho bàn thờ ngày Tết cần lựa chọn 5 loại quả khác nhau. Điều này mang ý nghĩa tượng trưng cho ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa -Thổ vô cùng quan trọng trong phong thủy.

Nếu gia đình có cặp lục bình để trang trí cạnh bàn thờ thì cần được đặt tại vị trí cố định, đều hai phía với bàn thờ và thường xuyên lau dọn.

Tương tự đối với lọ hoa đặt trên bàn thờ cũng cần phải được bài trí cân đối, tạo sự hài hòa cho tổng thể bàn thờ.

Hướng dẫn cách trang trí bàn thờ ngày Tết chuẩn phong thủy

Việc trang trí bàn thờ là rất thiêng liêng và quan trọng. Để biết cách trang trí bàn thờ ngày Tết sao cho đầy đủ, gọn gàng cũng như hợp phong thủy, gia chủ cần lưu ý một số điều điều sau:

Lựa chọn thời điểm lau dọn bàn thờ 

Thông thường, đa số các gia đình Việt Nam sẽ lựa chọn thời điểm lau dọn bàn thờ gia tiên sau ngày 23 tháng Chạp cho đến trước ngày 30 tháng Chạp (giao thừa). Bởi do dân gian quan niệm rằng, các Táo quân ngụ tại ngôi nhà của gia chủ sẽ lên Thiên Đình để báo cáo những việc đã xảy ra trong năm vừa qua cho Ngọc Hoàng. 

Do đó, việc lau dọn bàn thờ vào giai đoạn này sẽ không gây mạo phạm đến các quan thần linh và khi các quan trở lại thì bàn thờ đã được lau dọn sạch sẽ. Vì vậy, các gia đình nên tiến hành việc lau dọn bàn thờ gia tiên sau ngày 23 tháng Chạp trở đi.

Lưu ý khi lau dọn bàn thờ Tổ tiên

Việc lau dọn bàn thờ gia tiên ngày Tết cần thực hiện đầy đủ các bước sau:

Đầu tiên, trước khi bắt đầu thực hiện dọn dẹp, bạn cần thắp hương xin phép các quan thần linh, tổ tiên về việc muốn lau dọn bàn thờ.

Đợi đến khi hương cháy hết, bạn bắt đầu hạ các bài vị xuống, để các bài vị gia tiên và quan thần linh riêng biệt, sau đó tiến hành lau dọn như bình thường.

Tiếp đó, dùng khăn sạch và nước sạch để lau bài vị quan thần linh trước, rồi mới đến bài vị gia tiên, sau đó đặt tại nơi khô ráo.

Cuối cùng, sau khi đã lau rửa sạch sẽ mọi thứ, gia chủ hãy đem bài vị quan thần linh và gia tiên đặt lại vị trí cũ trên bàn thờ. Nhiều nơi còn có tục lệ đốt tiền vàng để khai quan trước khi đặt lại bài vị vào vị trí cũ.

Lưu ý: Tuyệt đối không để tay chân lấm bẩn rồi đi lau chùi bàn thờ, điều này được coi là bất kính sẽ khiến thần phật và ông bà tổ tiên dễ nổi giận.

Lau dọn bàn thờ nên dùng nước từ nguồn nước sạch, gia chủ có thể sử dụng nước mưa để lau dọn bàn thờ vì nước mưa được xem như là tinh túy của trời xanh. Hoặc cũng có thể dùng nước lá trầu, nước gừng để lau dọn bàn thờ.

Sắp xếp các vật dụng trang trí trên bàn thờ ngày Tết

Sau khi lau dọn xong bàn thờ gia tiên, thông thường các đồ vật trên bàn thờ sẽ được sắp xếp như sau:

Bát hương được đặt chính giữa, có thể đặt thêm hai bát hương nữa bên cạnh để tạo thế tam tài. Trên chính giữa bát hương nên cắm thêm cây trụ dùng để đặt hương vòng. Điều này tượng trưng cho các vì tinh tú và vũ trụ.

Đèn dầu được đặt đều về hai phía tượng trưng cho mặt trăng và mặt trời.

Phía trước bát hương, người ta thường sắp xếp đĩa lớn đựng hoa quả và các chén rượu cúng. Ngoài ra, có thể có thêm chén bát hoặc bình rượu ngon.

Lọ hoa trên bàn thờ cũng tuân theo như vị trí đặt đèn dầu để tạo sự hài hòa cho tổng thể bố cục.

Khi trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết, các lễ cúng được dâng lên thông thường sẽ gồm có: Tiền vàng, bình trà hoặc bình rượu, trầu cau, bánh mứt, hoa quả. bày biện các lễ vật sao cho hài hòa và cân đối, tránh làm ảnh hưởng các đồ thờ khác đã có sẵn trên bàn thờ.

Lựa chọn mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả là thứ đồ cúng không thể thiếu được cho việc trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết. Bày biện ngũ quả sẽ tượng trưng cho ngũ hành trong phong thủy, cho sự sinh sôi, nảy nở và phát triển, giúp gia chủ gặp nhiều may mắn, thuận lợi và thịnh vượng cho năm mới. Tùy từng vùng miền mà cách lựa chọn mâm ngũ quả sẽ có sự khác nhau, nhưng chủ yếu sẽ gồm những loại quả sau:

Quả Phật thủ: Tượng trưng cho bàn tay của Phật che chở và bảo vệ các thành viên trong gia đình.

Quả Bưởi: Tượng trưng cho sự đầy đủ, tràn đầy sức sống.

Quả Cam, Quýt: Tượng trưng cho may mắn, cát tường.

Quả Mãng cầu: Tượng trưng cho sự cầu xin.

Quả Sung: Tượng trưng cho sự sung túc.

Quả Dừa: (cách điệu chữ Vừa) Tượng trưng cho sự đầy đủ.

Quả Đu đủ: (cách điệu chữ Đủ) Tượng trưng cho sự no đủ.

Quả Xoài: (cách điệu chữ Xài) Tượng trưng cho việc tiêu xài không hết.

Những điều kiêng kỵ khi tiến hành trang trí bàn thờ ngày Tết

Việc lau dọn bàn thờ gia tiên phải do chủ gia đình thực hiện: Với công việc lau dọn bàn thờ gia tiên vào dịp Tết nên để cho người chủ của gia đình thực hiện. Bởi người đó sẽ đại diện cho cả gia đình chăm lo hương hỏa cho tổ tiên và các quan thần linh.

Kiêng kỵ việc xê dịch bát hương khi lau dọn. Sau khi lau dọn bàn thờ cũng như dọn dẹp sạch sẽ chân nhang trên bát hương, gia chủ cần đặt bát hương về đúng vị trí ban đầu. Bởi nếu bát hương bị xê dịch so với vị trí trước đó, nó có thể gây ra vận hạn, điềm xui xẻo cho cả gia đình. 

Bát hương gia tiên luôn luôn được làm bằng sứ thay vì các chất liệu khác. Bởi sứ có khả năng chịu nhiệt tốt, bền đẹp theo thời gian. Ngoài ra các gia đình cũng có thể chọn những loại bát hương bằng đồng để thêm phần trang trọng, tôn kính.

Khi trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết tuyệt đối không sử dụng hoa khô, hoa giả mà bắt buộc phải sử dụng hoa tươi. Bởi hoa tươi sẽ tỏa hương, khoe sắc, giúp gia chủ gặp nhiều may mắn, thu về tài lộc trong năm mới.

Vị trí đặt bàn thờ ngày Tết không nên ở hướng đối diện với cửa sổ hoặc cửa ra vào, điều này có thể khiến tài lộc trong nhà bị cuốn ra ngoài, không hề tốt cho gia đình. Bàn thờ nên đặt ở vị trí cao nhất trong ngôi nhà của bạn, đó là nơi tiếp giáp giữa trời và đất. Bên cạnh đó, hướng đặt bàn thờ nên ở khoảng giữa căn phòng, không hướng ra cửa ra vào hoặc cửa sổ, không đặt đối diện phòng ngủ, nhà bếp hoặc nhà vệ sinh.

Ngoài những dịp lễ Tết bắt buộc phải lau dọn sạch sẽ bàn thờ gia tiên thì gia chủ cũng nên thường xuyên lau dọn bàn thờ vào thời điểm Mùng 1, ngày rằm âm lịch hàng tháng. Điều này sẽ chứng tỏ lòng thành tâm của gia chủ với ông bà tổ tiên cùng các vị thần linh, giúp tích phúc đức và may mắn cho con cháu.

Trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết đẹp và hợp phong thủy sẽ mang đến cho gia chủ một năm mới nhiều tài lộc, may mắn và hạnh phúc.