Bí ẩn sâu sa đằng sau iOS 14.5 của Apple: Đòn trả đũa dành cho Facebook?
Nền kinh tế số đang chao đảo vì cuộc chiến giữa Facebook và Apple liên quan đến chính sách về quyền riêng tư. Vì chính sách này mà hàng loạt các công ty lớn nhỏ phải giới hạn thông tin người dùng với những nhà quảng cáo, đồng thời chuyển hướng hàng tỷ USD tiền quảng cáo của mình.
Hệ điều hành iOS 14.5 của Apple đã ra mắt lần đầu tiên vào năm 2021. Đây là phiên bản mà người dùng iPhone hay iPad có thể chặn quảng cáo từ Facebook một cách dễ dàng. Cụ thể, Apple đã ra mắt tính năng quản lý việc những ứng dụng của bên thứ ba như Facebook có thể thu thập những thông tin và dữ liệu của người dùng.
Chính sách của Apple đã khiến doanh thu của gã khổng lồ Facebook bốc hơi hàng tỷ USD doanh thu và cuộc chiến giữa 2 ông lớn ngành công nghệ của Mỹ ngày càng trở nên giằng co và gay gắt hơn.
Thế nhưng, một thực tế đã xảy ra trước đó mà không nhiều người biết. Đó là việc Apple đã bị từ chối khi đề nghị chia sẻ nguồn doanh thu khổng lồ từ quảng cáo của Facebook. Đây cũng là lý do trọng tâm khiến Táo Khuyết quyết định tung ra độc chiêu của riêng mình.
Lời đề nghị cùng hợp tác
Tờ Wall Street Journal (WSJ) đưa tin rằng cách đây nhiều năm, Apple đã đưa ra một lời đề nghị thỏa thuận chia một phần doanh thu từ quảng cáo của Facebook. Nhà sản xuất iPhone mong muốn cùng tạo dựng một liên minh kinh doanh với Facebook, theo nguồn tin của WSJ.
Xây dựng phiên bản Facebook không chứa quảng cáo là một trong những phương án được đưa ra trong đề xuất. Phiên bản Facebook không chứa quảng cáo nhưng mất tiền mua trên App Store trong khi Apple thu phí trên chợ ứng dụng của họ. Bởi vậy, điều này có thể giúp đôi bên Apple và Facebook đều được hưởng lợi.
Ngoài ra, Apple cũng muốn dính líu đến Boosted Post - mảng dịch vụ tăng cường quảng cáo mà khách hàng sẽ trả tiền cho Facebook để tần suất bài đăng quảng cáo của họ sẽ được hiển thị nhiều hơn trên nền tảng.
WSJ đưa tin rằng lời đề nghị của Apple dành cho Facebook là biến dịch vụ này thành một dạng ứng dụng. Từ đó, 30% lệ phí từ doanh số sẽ được Táo Khuyết cắt sang cho Facebook. Từ trước đến nay Apple thường không chia sẻ doanh thu từ những hoạt động quảng cáo, bởi vậy, đề nghị đó được gọi là điều hiếm thấy.
Tuy nhiên, Facebook đã không chấp nhận những yêu cầu của Apple bởi mạng xã hội khổng lồ này không muốn chia sẻ doanh thu béo bở của mình. Thậm chí, để không gây trở ngại cho việc tăng trưởng kinh doanh quảng cáo, CEO Mark Zuckerberg còn trì hoãn những cập nhật liên quan đến dữ liệu.
Và rồi, Apple đã quyết định tung ra tính năng ATT (App Tracking Transparency) vào năm 2021. Tính năng này sẽ giúp người dùng kiểm soát được việc bị thu thập dữ liệu hay không.
Insider Intelligence đã tiến hành khảo sát và cho thấy chỉ có khoảng 37% số người dùng iPad và iPhone cho phép bên thứ ba sử dụng dữ liệu và theo dõi họ. Và cuộc chiến trong mảng quảng cáo đã xảy ra. Tháng 6/2022 ghi nhận 59% ngân sách quảng cáo di động tại Anh và Mỹ đã chuyển sang Android của Google thay vì hệ điều hành iOS của Apple, theo báo cáo của Tenjin và Growth FullStack.
Theo ước tính của hãng Lotame, những ông lớn công nghệ như Twitter, Facebook, Snap hay YouTube đã sụt giảm doanh thu nghiêm trọng lên tới 17,8 tỷ USD trong năm nay vì sự thay đổi chính sách của Apple.
Riêng Facebook đã mất tới 600 tỷ USD trong chưa đầy một năm. Công ty mẹ Meta của Facebook vào tháng trước đã đưa ra kết quả doanh thu quý sụt giảm lần đầu tiên kể từ khi ra mắt vào năm 2012.
Từng là đồng minh nhưng nay trở thành kẻ thù
WSJ cho biết Apple và Facebook từng là đồng minh thân cận của nhau khi Facebook có được lượng người dùng lớn, trong đó có cả dịch vụ Messenger, Whatsapp, Instagram trên App Store.
Tuy nhiên những ứng dụng như Facebook đều miễn phí tải xuống nên Apple đã không thu được đồng phí nào từ những đợt tải xuống đó.
Điều đáng nói là vào năm 2016, Apple đã chứng kiến doanh thu bán iPhone sụt giảm và rồi CEO Tim Cook buộc phải chuyển sang phát triển phần mềm thay vì kinh doanh phần cứng.
Vào năm 2017, những người đứng đầu Apple đã hứa hẹn tăng gấp đôi doanh thu từ phần mềm.
Trong quý gần nhất, Apple ghi nhận doanh thu phần cứng đạt hơn 63,4 tỷ USD, giảm 1% so với cùng kỳ năm ngoái vì doanh số máy tính bảng và máy tính cá nhân đều giảm. Trong khi đó, đúng như dự đoán, doanh thu từ những hoạt động quảng cáo, App Store hay điện toán đám mây lại đạt 19,6 tỉ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2021.
Điểm đáng chú ý là Apple có nguồn thu rất lớn từ hợp đồng với Alphabet (công ty mẹ của Google) những mãi tới năm 2020 mới công khai. Cụ thể, Apple thu được hàng tỷ USD từ Google vì Google đã phải trả tiền mỗi năm để trở thành công cụ tìm kiếm mặc định trên Safari.
Như những thông tin đề cập ở trên, có thể thấy rõ ràng Apple đang muốn Facebook cũng phải thanh toán một khoản tiền như những gì mà Táo Khuyết phải trả cho mạng xã hội này, đặc biệt là khi Apple không còn giữ được tăng trưởng doanh thu từ mảng phần cứng.
WSJ cho biết Apple đưa ra những quy định bảo mật thông tin người dùng khiến toàn bộ ngành quảng cáo trực tuyến đều phải chao đảo. Thậm chí một số nguồn tin còn cho rằng Facebook đã phải cân nhắc đến đề nghị của Apple trước đây để chia sẻ lợi nhuận và giúp cuộc xung đột lắng xuống.
Tuy nhiên mạng xã hội lớn nhất hành tinh vẫn một lần nữa không chấp nhận ý tưởng đó vì không muốn nguồn doanh thu khổng lồ từ quảng cáo của mình bị ảnh hưởng. Mặt khác, CEO Mark Zuckerberg đang tìm kiếm hướng đi mới không khiến Facebook bị bóp nghẹt. Đó là việc chuyển hướng sang vũ trụ số, metaverse.