Bài diễn thuyết gây bão của nữ sinh viên sau 10 năm tốt nghiệp: Sinh ra ở vạch đích chưa chắc có thể chạy tới cuối cùng!

Kính thưa thầy hiệu trưởng, các thầy cô giáo, quý vị phụ huynh và toàn thể các bạn sinh viên thân mến! 

Tôi là Chi, sinh viên K98 khoa Mỹ Thuật trường Đại học Đài Loan. Năm 5 tuổi tôi đã biết đời này mình sẽ trở thành một nhà nghệ thuật. Năm 18 tuổi, khi đăng ký chuyên ngành đại học tôi chỉ chọn một khoa, đó là khoa thiết kế của trường đại học Đài Loan - ước nguyện duy nhất của tôi.

Hôm nay là tròn 10 năm sau khi tốt nghiệp cũng là 10 năm quan trọng nhất cuộc đời tôi. Tôi cũng tin rằng, đó là 10 năm quan trọng nhất của cuộc đời mỗi người. 20 đến 30 tuổi là thời kỳ vàng son, vậy 10 năm sau bạn muốn trở thành một người như thế nào?

Suốt 10 năm qua, điều mà tôi cảm thấy may mắn, hạnh phúc nhất chính là lĩnh hội được 3 điều quan trọng dưới đây:

Thứ nhất: Lựa chọn của bạn sẽ quyết định bạn là người thế nào!

Năm 20 tuổi, tôi cảm thấy thế giới quá bất công. Có những người chẳng phải lo ăn lo mặc, đủ điều kiện theo học những lớp đắt tiền, có thể mua máy tính, điện thoại xịn, muốn gì cũng được gia đình đáp ứng vô điều kiện? Có những người muốn du học là có thể du học, muốn khởi nghiệp là có thể khởi nghiệp? Chỉ vì họ sinh ra đã ngậm thìa vàng?

Tại sao tôi không đủ tiền mua màu vẽ, in tác phẩm hay thuê sân bãi để mở triển lãm? Tại sao tôi phải đi gia sư, làm thêm ở quán cà phê hàng ngày, tính toán từng đồng để ăn cơm, tích cóp tiền đi du lịch? Tại sao cuộc sống của tôi từ nhỏ đã khó khăn như thế? Khi lên đại học, tôi tự kiếm tiền lo sinh hoạt. Sau tốt nghiệp, tôi không xin tiền bố mẹ nữa. Tôi ở lại thành phố, vừa kiếm tiền vừa chuẩn bị đi du học. Mọi chi phí khiến tôi ngạt thở. Chỉ còn chút tiền tiết kiệm, tôi dành để thi TOEFL, mua sách tham khảo, chuẩn bị tập tác phẩm. Tôi không có đồng nào trong tài khoản ngân hàng của mình. 

Lúc học nghiên cứu sinh ở New York, tôi vừa làm vừa ăn cháo qua ngày. Những lúc nghèo nhất, tôi chỉ có 35 đô trong người, không biết bữa sau ăn gì, tiền học kỳ sau kiếm ở đâu? Chưa kể mấy trăm triệu đồng vay nợ để đi du học. Tôi mất ăn mất ngủ, sao nhiều người có thể ra nước ngoài, vi vu khắp nơi, mua sắm hàng hiệu còn tôi thì không? 

Rất nhiều lần tôi suy nghĩ về điều này. Nó khiến tôi căm phẫn, cảm thấy thế giới bất công. Dường như thành công là đặc quyền của người có tiền. Người ta thành công vì gia đình người ta có tiền, phải không? Thế nhưng tôi nhanh chóng phát hiện ra, việc không ngừng oán trách thế giới và hợp lý hóa sự thành công của người khác không khiến bản thân trở nên tốt hơn mà chỉ khiến tôi rơi vào vòng xoáy tiêu cực… 

Tôi không muốn trở thành dân đen. Đối lập giai cấp, đối lập giàu nghèo, đối lập chính trị, đối lập thời đại, chúng ta không nên phân biệt lẫn nhau thông qua sự đối lập. Điều này chỉ khiến sức mạnh của chúng ta ngày càng nhỏ bé. Jeff Bezos - nhà sáng lập đế chế Amazon từng nói: “Thông minh là món quà bẩm sinh còn lương thiện là một sự lựa chọn – Cleverness is a gift, kindness is a choice”.

Sự lựa chọn của bạn quyết định việc bản trở thành một người như thế nào. Tôi chọn chuyên tâm vào việc làm sao để mình trưởng thành, dùng sức mạnh bản thân để giải quyết mọi khó khăn, hòa đồng với những kiểu người khác nhau, thay thế sự bài bác bằng sự đồng cảm. Nếu muốn học hỏi, tự mua sách để đọc. Muốn đi du lịch, tự gia sư kiếm tiền. Muốn đi du học, tự xin học bổng. Cố gắng trả tiền thuê nhà, chi trả cuộc sống. Tôi không ngừng tích lũy trưởng thành, trái tim cũng lớn lên từng ngày và thoát khỏi những suy nghĩ tiêu cực.

Sự lựa chọn này giúp tôi thành công có được chỗ đứng trong top 500 công ty lớn nhất nước Mỹ sau khi tốt nghiệp nghiên cứu sinh ở New York, giúp tôi trả hết tất cả những món nợ học phí năm 27 tuổi, hoàn thành ước nguyện du học mà không tiêu tốn một đồng tiền nào của cha mẹ. Từ đó, tôi gửi tất cả số tiền mình tiết kiệm được về cho gia đình để cải thiện kinh tế.

Xuất thân không quyết định bạn sẽ trở thành một người thế nào, chỉ có chính bạn mới quyết định bạn là ai. Đừng hận đời trách người, bất cứ việc gì dù tốt hay xấu đều giúp bạn trở thành một người tốt hơn.

Sau 30 tuổi, tôi nhận ra thế giới này thực ra rất công bằng. Những người bạn tài ba, những đứa trẻ nhà giàu, những người bạn du học nước ngoài trước đây có điều kiện hơn tôi rất nhiều, sau 10 năm tốt nghiệp đều không thể làm những việc mình thích, thường xuyên oán trách cuộc sống. Tôi từng ngưỡng mộ họ rất nhiều, giờ đến lượt họ ngưỡng mộ cuộc sống của tôi. 

24 tuổi một mình sang Mỹ du học, 26 tuổi tốt nghiệp nghiên cứu sinh, 27 tuổi trả hết các khoản nợ học phí, 29 tuổi giảng dạy tại Trường Nghệ thuật Thị giác New York, 30 tuổi xuất bản tự truyện cá nhân. Cuộc đời giống như một cuộc chạy đua, những người sinh ra ở vạch đích chưa chắc đã có thể chạy đến cuối cùng. Cuộc đời rất dài, là cuộc đua thử thách ý chí và nghị lực, nhiều thử thách về tâm sinh lý. Những người về được đến đích cuối cùng là người biết quan tâm đến từng bước chân, nhịp thở cũng như tốc độ tiến bước của mình. 

Con người bất kể tướng mạo, gia thế, tài năng đều phải trải qua khó khăn, thử thách và thăng trầm. Ai cũng có những cơ hội và con đường riêng của mình. Thế giới không thiên vị bất kỳ ai, mọi thứ đều rất công bằng. Nếu cuộc đời cho bạn quả chanh, hãy làm nước chanh ép. Hành trình mỗi người không giống nhau, hãy trân trọng những gì mình có. Làm một người lương thiện, vui vẻ tốt hơn nhiều so với người hay kêu ca, oán thán. Đừng vì sự ổn định nhất thời mà e ngại thể hiện bản thân mình; đừng tham đồng tiền chớp nhoáng mà bỏ lỡ cơ hội trưởng thành. Bước đi trên con đường gian khổ khiến bạn trở thành người kiên cường, mạnh mẽ hơn. 

Thứ hai, hãy là phiên bản tuyệt vời nhất của chính mình

Năm 19 tuổi,  tôi bắt đầu bị mất ngủ. Tối nào cũng thế, tôi nằm trong ký túc xá ngắm nhìn thời gian trôi, mãi tới gần sáng mới mệt mỏi ngủ thiếp đi. Một mình lặng lẽ khóc thầm trong đêm, đó không phải là cuộc sống đại học tốt đẹp mà tôi từng tưởng tượng. Nhìn bên ngoài, cuộc sống đại học của tôi dường như rất thành công, mang tới cho tôi một CV đẹp với nhiều giải thưởng thiết kế, tham gia nhiều hoạt động, nhận được học bổng sinh viên xuất sắc và đứng thứ 2 toàn khóa trong buổi tốt nghiệp. Mọi thứ dường như đều rất tỏa sáng, nhưng đại học lại là thời kỳ tẻ nhạt nhất trong cuộc đời tôi.

Tôi khao khát thế giới này khẳng định mình, mong muốn phụ huynh và bạn học đều yêu quý tôi. Tôi bắt đầu tham gia đủ các cuộc thi, biến mình thành một sinh viên tốt, điên cuồng theo đuổi xếp hạng, thứ bậc, nhanh chóng thành công, lấy lòng tất cả mọi người. Nhưng tôi lại lúc chìm lúc nổi trong mắt họ. Tôi dần đánh mất chính mình, trở thành một người mà bản thân cũng không thể yêu thương nổi. Trong suốt 6 năm, tôi bị stress và trầm cảm giày vò cho tới khi tôi đi làm, ra nước ngoài tốt nghiệp và làm nghiên cứu sinh. 

Tôi quyết định từ bỏ tất cả những trò chơi vô hạn, việc so sánh thành tích, thu nhập, so nhà, so xe, chồng con, gia đình. Ai cũng mong muốn trở thành người tốt hơn người khác về mọi mặt. Bao nhiêu tuổi cũng không so đo hết được, đau khổ vẫn mãi tồn tại.  Nhà tâm lý học Alfred Adler đã từng nói rằng: “Bạn không sống vì sự hài lòng của người khác, người khác cũng không sống vì sự hài lòng của bạn”.

Đừng để ý sự bình phẩm hay đánh giá của người khác, cũng không cần phải tìm kiếm sự tán đồng của họ. Hãy suy nghĩ và tiếp cận diện mạo vốn có của mình. Người duy nhất bạn cần lấy lòng chính là bản thân mình. Tôi bắt đầu tiếp cận chính mình, không còn cố gắng theo đuổi những cuộc thi hay sự hài lòng của xã hội. Dần dần, tôi cảm nhận được sự tồn tài của chính mình. Tôi thậm chí còn nhìn thấy được khuyết điểm của bản thân và thoát khỏi chứng trầm cảm. Tôi không muốn sống trong bong bóng mỹ miều một cách mù quáng. Tôi muốn hiểu người khác, là chính mình một cách chân thực nhất và một khoảng chính xác nhất.   

Tôi không muốn làm người thành công hay vĩ đại nhất trên thế giới này, tôi chỉ muốn là một phiên bản tốt nhất của chính mình. Tôi bắt đầu rũ bỏ gánh nặng thành tích, sự ưu việt cứng nhắc và lột xác là chính mình. Những tác phẩm của tôi như được phủ thêm một lớp từ trường, thu hút nhiều giải thưởng lớn trên toàn cầu. Kết quả này, trước đây tôi có làm vừa lòng người khác thế nào cũng không thể có được.  

Kiến trúc sư người Nhật Ando Tadao đã từng nói: “Theo đa số ắt sẽ đánh mất chính mình, thứ duy nhất có thể làm là tiếp tục làm những việc mà bản thân muốn, sống là chính mình”. Khi biết cách tiếp cận chính mình, thế giới sẽ bắt đầu khẳng định, lắng nghe và trả lời những cảm nhận chân thành nhất của bạn. 

Các bạn chính là tấm gương tốt nhất của mình, không cần phải so sánh với người khác. Chỉ cần bản thân cố gắng thì bất kỳ xếp hàng nào, kết quả nào cũng đều là tốt nhất. Đừng để xã hội chủ nghĩa công lợi bắt cóc con tim các bạn. Hãy tin rằng, chỉ cần cố gắng hết mình thì dù kết quả như thế nào cũng đều đáng tự hào.

Thứ ba, thế giới có thể không tốt đẹp nhưng bạn phải thật dũng cảm

Xã hội này chưa chắc đã vừa ý bạn. Thế giới cũng không vì thời khắc bạn tốt nghiệp mà trở nên thái bình như gấm thêu hoa. Các bạn cũng có thể mắc chứng trầm cảm, nợ nần, rơi vào khủng hoảng. Thế nhưng, “cuộc đời giống như quả trứng muối, phải rạn nứt với vừa vặn”. Hãy thử ôm lấy những vết rạn nứt trong cuộc đời, tận hưởng khiếm khuyết của bản thân. Đó là những hương vị mà không phải ai cũng copy hay cover được. Chỉ có bạn mới chế biến được những món ngon mỹ vị nhất cho cuộc đời của mình.

Trải qua rồi mới có thể trưởng thành và làm giàu cuộc sống. Tiềm lực con người là vô hạn, chỉ khi chịu đựng được những nỗi khổ mà người khác không phải chịu, làm được những việc mà người khác không thể làm, bạn mới có thể tận hưởng được tất cả những gì mà người khác không thể tận hưởng.

Các bạn sinh viên thân mến, hãy nhớ ba điều này:

Thứ nhất, hãy trở thành con người mình muốn, đừng để cảm xúc tiêu cực vùi dập;

Thứ hai, hãy so sánh với chính mình và thưởng thức chính mình, đừng cố gắng thỏa mãn ánh mắt thế tục;

Thứ ba, hãy thử ôm lấy sự bất công, không hoàn mỹ, không viên mãn của thế giới này, cố gắng góp công sức nhỏ bé của mình để lấp đầy những khoảng trống, góc khuyết trong xã hội. Hãy là một người lương thiện, nhiệt tình giúp đỡ người khác.

Hãy là phiên bản tuyệt nhất của chính mình. Thế giới có thể không thể tốt đẹp hơn nhưng bạn nhất định phải kiên cường, dũng cảm hơn.