Bạn có biết bê tông được tạo ra như thế nào?

Khái niệm bê tông

Bê tông là hỗn hợp bao gồm nhiều nguyên vật liệu xây dựng gắn kết lại với nhau. Trong đó bao gồm các vật liệu chủ yếu như chất xi măng đóng vai trò là chất kết dính và nước để liên kết các vật liệu như Đá, Cát, Sỏi với nhau. Để tạo bê tông người ta tiến hành trộn hỗn hợp các vật liệu này với nhau theo tỷ lệ nhất định được quy định chuẩn trong xây dựng.

Khi trộn đều những vật liệu này với nhau sẽ diễn ra quá trình Hydrat hóa, làm cho chúng kết dính với nhau. Sau khoảng thời gian nhất định, hỗn hợp này được khô lại sẽ tạo thành một khối cứng như đá và được gọi là bê tông. Đối với các loại bê tông thông thường, tỷ lệ thành phần vật liệu có trong bê tông sẽ được tính toán phù hợp với từng nhu cầu cụ thể. 

Chất lượng bê tông sẽ phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Để xác định chất lượng bê tông, cũng như tính toán cụ thể mục đích sử dụng để tiến hành trộn bê tông phù hợp. Bê tông thông thường sẽ phụ thuộc vào 3 yếu tố dưới đây:

• Mác bê tông: Là đơn vị chỉ cường độ chịu lực và khả năng chịu nén của bê tông theo tiêu chuẩn nhất định

• Kích thước của cốt liệu như Cát, Đá và Sỏi… cũng là yếu tố tạo nên chất lượng của bê tông

• Loại chất kết dính (xi măng) và các phụ gia khác đi kèm cũng là yếu tố quan trọng

Bạn có biết bê tông được tạo ra như thế nào?

Bê tông sau khi trọn luôn có tính kết dẻo nhưng sau khoảng thời gian nhất định thì khô lại và rất cứng, chắc chắn không thể phá vỡ bằng tay, rất khó để bào mòn. Để tạo nên khối bê tông chất lượng, có độ bền cao cần phải chú ý đến tỷ lệ các thành phần cũng như chất lượng của chúng.

Nếu lượng xi măng và nước quá ít, thì sẽ làm cho các vật liệu khó liên kết với nhau. Hoặc quá nhiều thì bê tông vẫn đông cứng nhưng lại rất dễ bị nứt vỡ, giòn. Chất lượng xi măng là yếu tố quyết định đến các đặc tính cơ bản của bê tông. 

Một khối bê tông được gọi là đạt chuẩn sẽ giúp công trình tốt hơn, có độ bền cao, sức chịu nén mạnh mẽ hơn. Thông thường, 01 lô bê tông được trộn cần đảm bảo khoảng 10% đến 15% xi măng, 60% đến 75% cát đá và 15% đến 20% nước. Ngoài ra, không khí tiếp xúc với bề mặt của bê tông có thể chiếm từ 5% đến 8% trọng lượng.

Các thành phần trong bê tông

Thành phần có trong bê tông bao gồm xi măng, cát, đá, sỏi và nước… Hỗn hợp được trộn đều và tạo thành giữa xi măng và nước được gọi là bột nhão. Vì vậy, bê tông còn được gọi là hỗn hợp bột nhão với cát, đá, sỏi. Chất kết dính xi măng giúp bao phủ bề mặt của cốt liệu khi trộn kỹ và liên kết các vật liệu lại với nhau. Phản ứng hydrat hóa sẽ bắt đầu xảy ra ngay sau khi trộn hỗn hợp các thành phần, tạo thành bê tông rắn chắc như đá.

Những thành phần chính có trong bê tông

Bê tông hiện được sử dụng tại rất nhiều công trình xây dựng nhà ở. Lý do là vì bê tông có kết cấu bền vững và tuổi thọ cao. Vậy thành phần trong bê tông gồm những gì?

Cốt liệu

Cốt liệu là thành phần chính bên trong bê tông tươi, với tỷ lệ chiếm tới 80% thể tích của thành phẩm. Đây chính là thành phần có ảnh hưởng trực tiếp đến các tính chất đặc trưng của bê tông như độ chịu lực, độ bền và khả năng chống mài mòn. Giá thành của bê tông cũng vì thế mà có sự chênh lệch theo tỷ lệ cốt liệu bên trong bê tông. 

Thực tế việc sử dụng cốt liệu sẽ giúp giảm lượng xi măng trộn bê tông. Loại cốt liệu được chọn lựa để sản xuất bê tông phải đáp ứng đầy đủ được hai tiêu chí quan trọng cụ thể sau:

• Chủng loại của cốt liệu đúng với quy cách bê tông được sản xuất

• Cốt liệu phải được làm sạch tuyệt đối và không pha lẫn các tạp chất khác

Chất kết dính

Chất kết dính là thành phần có công dụng mang lại độ kết dính hoàn hảo cho các phân tử bên trong bê tông. Tuỳ theo quy cách sản xuất mà chất kết dính được chia ra làm hai loại chính. Một là chất vô cơ đóng rắn thủy hay còn gọi là xi măng. Hai là chất đóng rắn trong không khí như vôi và thạch cao.

Chất kết dính được chọn lựa để sản xuất bê tông phải là sản phẩm có chất lượng tốt. Chất kết dính được cung cấp bởi các đơn vị sản xuất uy tín để đảm bảo có độ kết dính vượt trội.

Những phụ gia được dùng trong bê tông

Để đảm bảo tạo ra được sản phẩm bê tông thương phẩm chất lượng thì ngoài các yếu tố như cốt liệu, kỹ thuật,… thì phụ gia bê tông cũng là yếu tố có vai trò rất quan trọng. Phụ gia bê tông được hiểu là các hợp chất, hay còn được gọi là hỗn hợp các chất vô cơ, hữu cơ có nguồn gốc từ tự nhiên hoặc trong tổng hợp. 

Khi tiến hành trộn bê tông, các phụ gia sẽ được cho thêm vào một lượng thích hợp nhằm làm thay đổi tính chất của bê tông theo từng mục đích sử dụng. Ta có thể điều chỉnh thời gian ninh kết, hoặc tăng tính chống thấm của sản phẩm,… Dưới đây là một số loại phụ gia không thể trong quá trình trộn bê tông mà các bạn nên biết:

• Phụ gia giảm giúp nước

• Phụ gia giúp kéo dài thời gian ninh kết của bê tông

• Phụ gia tăng độ siêu dẻo

• Phụ gia giúp cuốn khí

• Phụ gia hỗ trợ đông kết nhanh

• Phụ gia chống kỵ nước

• Phụ gia hỗ trợ bơm

• Phụ gia tăng độ trương nở

Các bước thi công bê tông

Dưới đây là trình tự các bước tiến hành thi công bê tông trong thực tế:

• Chọn vật liệu với số lượng và tỷ lệ trộn đã chọn, đảm bảo đã làm sạch

• Tiến hành trộn đều hỗn hợp

• Kiểm tra khả năng làm việc và chuẩn bị nhân lực thi công

• Vận chuyển sản phẩm từ nơi trộn đến nơi thi công

• Ghép ván khuôn, coppha để đúc bê tông

• Thực hiện rung để nén bê tông đúng cách

• Sau thời gian thích hợp, tiến hành tháo coppha đúng cách

• Thực hiện bảo dưỡng công trình bê tông với các phương pháp phù hợp và thời gian cần thiết

Những lưu ý trong quy trình thi công bê tông

Bất cứ kiến trúc sư xây dựng công trình nào đều quan tâm đến công tác thi công bê tông. Độ bền vững và chắc chắn của công trình phụ thuộc nhiều vào chất lượng của bê tông. Bên cạnh đó, chất lượng của bê tông lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác cụ thể như sau:

Tỷ lệ tối đa và tối thiểu của cốt thép 

Tỷ lệ cốt thép tối thiểu là 1% được áp dụng trong các cột. Việc gia cố tối thiểu này là cần thiết để bảo vệ công trình, chống lại bất kỳ tác động nào làm uốn cong và làm giảm hiệu ứng co ngót, giúp tăng cường độ dẻo của các kết cấu cột.

Số lượng tối thiểu của thanh cốt thép

Tối thiểu phải đảm bảo bốn thanh trong phần hình chữ nhật hoặc hình tròn, hoặc một thanh ở mỗi góc của mặt cắt ngang và tối thiểu là có sáu thanh trong các cột được gia cố xoắn.

Khoảng cách tiêu chuẩn của các thanh cốt thép

Đối với các cột thì khoảng cách giữa các thanh là 150 lần đường kính thanh cốt thép hoặc là 4 cm.

Vỏ bảo vệ bê tông

Lớp phủ bề mặt bê tông không được thấp hơn 4cm đối với các cột không được tiếp xúc với thời tiết hoặc tiếp xúc trực tiếp với mặt đất. Đây là điều cần thiết để đảm bảo cốt thép không bị ăn mòn hoặc hư hỏng do hỏa hoạn.

Kích thước tối thiểu mặt cắt ngang

Tương ứng với mỗi công trình cụ thể trong thực tế mà quyết định kích thước cột có thể được lấy là bội số của 5cm.

Thép đai

Thép đai đóng vai trò trong việc hạn chế các thanh dọc trong khung không bị vênh sang bề mặt cột, giữ cho lồng cốt thép có khoảng cách với nhau trong quá trình xây dựng. Ngoài ra, thép đai còn giúp giữ cố định lõi bê tông và khi các cột bị tác động lực ngang thì chúng lại đóng vai trò là cốt thép cắt.

Kẽm buộc

Đối với các thanh thép dọc có kích thước loại 32mm hoặc nhỏ hơn thì nên sử dụng kẽm buộc với đường kính khoảng 10 mm.

Lời kết

Trên đây là một số thông tin hữu ích giúp các bạn biết được bê tông được tạo ra như thế nào. Mong rằng bài viết sẽ giúp các bạn hiểu hơn về bê tông và nắm rõ được các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng và quy trình thi công bê tông để có được công trình bền đẹp với thời gian.