Vai trò & nghệ thuật sử dụng ánh sáng trong kiến trúc, nội thất

Ánh sáng trong kiến trúc luôn là điều tối quan trọng, đặc biệt là trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Vậy làm thế nào để tối ưu được ánh sáng, và sử dụng sao cho hợp lý, để khiến cho không gian sống của bạn trở nên khoa học? Xin mời theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi!

Ảnh hưởng ánh sáng đến tâm trạng con người

Một trong những yếu tố tự nhiên ảnh hưởng tương đối mạnh đến con người, chính là ánh sáng. Đơn giản như, cường độ ánh sáng thay đổi theo thời gian trong ngày: mạnh vào ban ngày và dịu nhẹ vào ban đêm. Nếu như không thể tuân thủ đúng quy tắc này, cơ thể rất dễ dẫn tới trình trạng mệt mỏi do mất ngủ.

• Ánh sáng màu sắc lạnh: Một trong những loại ánh sáng có màu lạnh được sử dụng rộng rãi nhất, chính là ánh sáng trắng. Loại ánh sáng này thường được sử dụng trong không gian văn phòng, bởi nó giúp cho con người trở nên tỉnh táo và tập trung hơn.
• Ánh sáng vàng với cường độ yếu: Đây là loại ánh sáng đem lại sự ấm áp và dịu nhẹ, thường được sử dụng trong không gian phòng khách hoặc nhà vệ sinh. Bởi loại ánh sáng này giúp cho cơ thể - đặc biệt là mắt - sự thư giãn. Ánh sáng vàng sẽ kích thích hormone melatonine, giúp cho cơ thể dễ đi vào giấc ngủ.
• Ánh sáng tự nhiên: Việc tận dụng ánh sáng tự nhiên luôn là điều mà các kiến trúc sư hướng tới trong thiết kế nhà ở. Bởi lẽ ánh sáng tự nhiên luôn đem đến cảm giác thoải mái, sự tự do và tinh thần sảng khoái cho gia chủ. Chính vì vậy mà hiện nay, trong bất kỳ không gian sống nào, việc tận dụng tối đa loại ánh sáng này luôn là điều được hướng tới.
• Ánh sáng xanh: Ánh sáng xanh chủ yếu được tìm thấy ở các loại thiết bị điện tử có chứa tấm nền, như điện thoại, máy tính, và màn hình tivi... Loại ánh sáng này chủ yếu đem tới sự tập trung cho cơ thể. Khi có tác dụng ức chế hormone melatonine - loại hormone gây ra sự buồn ngủ. Tuy nhiên, phải làm việc dưới ánh sáng xanh với thời gian quá lâu, đặc biệt vào ban đêm sẽ gây mất ngủ, kéo theo đó là mệt mỏi.

Tác dụng của ánh sáng trong không gian kiến trúc

Với những ảnh hưởng to lớn đối với đời sống về mặt tâm sinh lý đối với con người, ánh sáng đóng vai trò quan trọng không chỉ riêng trong sinh hoạt hằng ngày, mà còn cả trong không gian kiến trúc. Vậy tác dụng của ánh sáng trong kiến trúc là gì?

Tăng giảm giác thoải mái, thư giãn

Theo những nghiên cứu khoa học, ánh sáng vàng nên được sử dụng vào khoảng thời gian bình minh và hoàng hôn. Đó là lúc mà cơ thể con người rất cần sự thư giãn. Chính vì thế,  nên sử dụng ánh sáng vàng với cường độ thấp, với độ ấm của màu ánh sáng là 2100-2600k cho khoảng thời điểm nghỉ ngơi, hoặc những nơi như phòng ngủ, phòng ăn hay bồn tắm.

Sự kết hợp giữa ánh sáng và màu sắc của nội thất cũng ảnh hưởng khá nhiều tới cảm xúc của con người. Không gian tại những nơi mang tới cảm giác thoải mái và thư thái sẽ thường kết hợp với ánh sáng ấm. Với không gian này, kiến trúc sư thường kết hợp với các loại vật liệu có tính phản quang thấp, hoặc những bề mặt có màu sẫm và tối.

Để có thể làm được điều này, bạn hãy sử dụng các loại gạch ốp tường, hoặc lát nền mang gam màu ấm hoặc trung tính với mục đích giảm bớt cường độ ánh sáng, gia tăng cảm giác ấm áp. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tránh phản quang ánh sáng bằng cách sử dụng các vật liệu làm từ đá hoặc gỗ với gam màu trầm.

Tăng sự tập trung, tỉnh táo trong công việc

Hầu hết trong thiết kế kiến trúc hiện này, đều chú trọng vào workplace, hay nói đơn giản là nơi làm việc. Tại căn hộ của chính mình, bạn cũng có thể xây dựng một hệ thống thư viện và phòng đọc. Câu hỏi đặt ra là, làm thế nào để lắp đặt hệ thống ánh sáng nơi đây, để giúp cho công việc của bạn trở nên hiệu quả?

Những không gian làm việc đa số đề cao sự tập trung. Chính vì thế mà ánh sáng mang màu lạnh hoặc những gam màu ấm sẽ là lựa chọn cực kỳ phù hợp. Được sử dụng phổ biến nhất hiện nay, chắc chắn sẽ là ánh sáng trắng. Tại một số thiết kế khác, thậm chí các kiến trúc sư còn tận dụng ánh sáng tự nhiên một cách tối đa.

Để có thế tận dụng nguồn sáng một cách tốt nhất, bạn hãy sử dụng các loại đèn có gam màu lạnh, với độ ấm của ánh sáng lớn hơn 3000k (thường là ánh sáng trắng xanh). Hoặc nếu muốn sử dụng nguồn sáng tự nhiên là chủ đạo, hãy thiết cho mình một gian phòng đọc và workplace có nhiều cửa sổ.

Ngoài ra, tại nơi làm việc cần sự tỉnh tảo và tập trung, bạn hãy kết hợp gạch ốp tường hoặc các đồ vật nội thất có màu sắc manh tính phản quang mạnh (ví dụ như màu trắng).

Gây ấn tượng mạnh, kích thích sự hứng thú

Cũng giống như không gian đọc, một môi trường sáng có khả năng gây ấn tượng mạnh kèm theo kích thích sự thích thú, việc sắp xếp nguồn sáng cũng đòi hỏi tính khoa học cực cao.

Cụ thể, trong Viện bảo tàng hoặc những Gallery trưng bày, người ta thường sử dụng nguồn sáng nền với gam màu ấm. Trong khi đó, những phần nổi bật được chiếu sáng bằng ánh sáng trắng, nhằm tạo điểm nhấn và làm nổi bật.

Nghệ thuật sử dụng ánh sáng trong kiến trúc

Với tầm quan trọng của mình, ánh sáng trong kiến trúc được coi là một môn nghệ thuật trong mắt những người yêu sự sáng tạo, yêu những gì thuộc về sự sắp xếp.

Luôn ưu tiên ánh sáng tự nhiên

Ánh sáng tự nhiên luôn là sự lựa chọn hàng đầu trong thiết kế nhà ở, bởi lẽ nguồn sáng này luôn đem đến sự thoải mải, thư giãn cho gia chủ.

• Không gian thoáng đãng hơn: việc sử dụng ánh sáng tự nhiên sẽ giúp cho căn phòng của bạn tạo cảm giác rộng rãi hơn rất nhiều.
• Màu sắc trung thực: các nghiên cứu khoa học cho rằng, mắt dưới tác động của ánh sáng tự nhiên sẽ có thể nhận biết được nhiều dải màu sắc hơn so với đèn trần.
• Cung cấp năng lượng: ngoài ra, ánh sáng tự nhiên cũng là nguồn cung cấp năng lượng cực kỳ hữu hiệu.
• Không khí trong lành: ngoài những khả năng nêu trên, ánh sáng tự nhiên được cho là có khả năng diệt khuẩn cao, giúp cho không gian sống của bạn trở nên trong lành.
• Tiết kiệm chi phí: việc sử dụng ánh sáng tự nhiên cũng giúp cho hóa đơn tiền điện hàng tháng của bản giảm đi mức đáng kể đó!

Phân bố ánh sáng

Độ rọi và độ chói của ánh sáng trong căn phòng là điều mà các kiến trúc sư luôn phải lưu tâm. Trong đó, độ rọi với đơn vị đo là lux, luôn cần phải đảm bảo đạt tới 500 lux. Bên cạnh đó, độ chói, tính bằng candela trên mét vuông (cd / m2), tương ứng với cường độ sáng tính trên một đơn vị diện tích, cũng cần phải tuân theo đúng quy chuẩn.

Đánh giá số lượng và chất lượng

Chất lượng ánh sáng được đánh giá dựa trên cường độ ánh sáng tự nhiên (UDI) và độ rọi lý tưởng từ 100 - 200 lux. Bên cạnh đó, ánh sáng tự chiếu sáng phải được tính dựa theo mức độ chiếu sáng nhất định do người dùng đặt ra.

Theo tiêu chuẩn về ánh sáng tự nhiên: độ rọi 300 lux trên 50% không gian trong hơn một nửa số giờ chiếu sáng ban ngày và độ rọi 100 lux cho 100% không gian hơn một nửa số giờ chiếu sáng ban ngày.

Tỷ lệ cửa sổ và sàn

Một trong những điều kiện cần và đủ, cũng như ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sáng, chính là tỷ lệ cửa sổ và sàn. Để có thể có được một tỷ lệ hợp lý, kĩ sư cần tính toán một cách cẩn thận tổng diện tích các cửa cho tổng diện tích bề mặt không gian liên kết. Điều này cũng dựa tương đối nhiều vào diện tích cũng như kết cấu của từng dự án.

Độ xuyên sáng

Mối quan hệ giữa các cửa và không gian liên quan khá mật thiết tới độ xuyên sáng (VLT). VLT được tính theo khả năng xuyên sáng của cửa kính mà kiến trúc sư quyết định lắp đặt trong căn nhà của bạn.

Để có thể tính toán được độ xuyên sáng, người ta sẽ dựa khá nhiều góc độ của nguồn sáng tự nhiên lên không gian sống và làm việc của bạn.

Sử dụng ánh sáng đèn khôn ngoan

Góc nhìn của không gian sống có thể thay đổi khá nhiều, tùy vào cách bạn sử dụng ánh sáng. Những gam màu đèn trầm và ấm, sẽ giúp cho không gian căn phòng của bạn trở nên nhỏ hơn. Trong khi đó, ánh sáng trắng thì ngược lại, giúp cho không gian trở nên thoáng đãng hơn rất nhiều.

Thiết kế ánh sáng phân lớp

Sai lầm lớn khi thiết kế ánh sáng trong căn hộ, chính là việc bỏ qua phân lớp ánh sáng. Với thiết kế phân lớp ánh sáng, không gian căn phòng của bạn sẽ trở nên mềm mại hơn, lung linh hơn rất nhiều. Hơn nữa, việc kết hợp các màu sắc sẽ giúp cho tâm trí của các thành viên trong gia đình trở nên thoải mái hơn.

Sử dụng ánh sáng tự nhiên và nhân tạo hài hòa

Một trong những công đoạn đòi hỏi trí sáng tạo của các kiến trúc sư, chính là khả năng kết hợp giữa ánh sáng tự nhiên và ánh sáng nhân tạo. Nhất là những căn phòng có diện tích không lớn, khi không được cung cấp đầy đủ ánh sáng tự nhiên, sẽ tạo cảm giác chật chội.

Có thể thấy, ánh sáng trong kiến trúc là cực kỳ quan trọng, nó quyết định tới hơn 60% môi trường sống của chính bạn và người thân trong gia đình. Hy vọng rằng qua bài viết vừa rồi, các bạn đã có được những kiến thức bổ ích về ánh sáng trong kiến trúc. Hãy like và share bài viết của chúng tôi nhé!