Nghị định 08 kỳ vọng hóa giải thế “giằng co” giữa doanh nghiệp và trái chủ ở thị trường TPDN

Tạo hành lang pháp lý để doanh nghiệp và trái chủ đàm phán

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP về trái phiếu doanh nghiệp, trong đó sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các nghị định trước đó.

Cụ thể, Nghị định 08 cho phép các doanh nghiệp phát hành trái phiếu nếu gặp khó khăn trong thanh toán thì có thể đàm phán với nhà đầu tư để hoán đổi tài sản của doanh nghiệp thay cho khoản nợ; đồng thời có thể đàm phán để gia hạn thời gian trả nợ đối với trái phiếu, nhưng không quá 2 năm.

Tuy nhiên, trong trường hợp nhà đầu tư không đồng thuận với phương án trên thì doanh nghiệp phát hành trái phiếu vẫn phải thực hiện đúng các nghĩa vụ của mình như đã cam kết.

Ngoài ra, Nghị định 08 cũng tạm ngưng một số quy định tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP như quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân; xếp hạng tín nhiệm với doanh nghiệp phát hành; thời gian phát hành mỗi đợt trái phiếu…

Nghị định mới về trái phiếu doanh nghiệp được các chuyên gia, doanh ngiệp cho rằng sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát hành và trái chủ có khung pháp lý để đàm phán, xử lý những vấn đề liên quan.

Trao đổi với phóng viên, ông Vũ Cương Quyết, Tổng giám đốc Đất Xanh Miền Bắc cho biết, Nghị định 08 là thông tin rất tốt cho các chủ đầu tư, đặc biệt là ngành bất động sản, vì những năm qua các doanh nghiệp này huy động vốn rất nhiều từ trái phiếu.

“Thực tế, doanh nghiệp nào cũng cần vốn. Nhà nước không cấm thì doanh nghiệp huy động để triển khai. Tuy nhiên, khi thị trường trái phiếu bị ngưng, doanh nghiệp phải đáo hạn trái phiếu dẫn đến mất cân đối dòng tiền, doanh nghiệp gặp khó khăn trong trả nợ và hoạt động”, ông Quyết nói.

Theo ông Quyết, các giải pháp như hoán đổi tài sản, giãn nợ… là những biện pháp rất tốt để trái chủ và doanh nghiệp có cơ sở pháp lý để đàm phán với nhau.

“Nếu không, doanh nghiệp phát hành và trái chủ cứ giằng co nhau, trái chủ thì không thu được nợ vì doanh nghiệp không có tiền trả thì tất cả đều tổn thất”, ông Quyết nhận định và cho rằng, dù nghị định ban hành hơi muộn, song đây cũng là giải pháp để giúp các bên ngồi đàm phán được với nhau.

PGS-TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, thời gian qua, nhiều doanh nghiệp phát hành và trái chủ đã có đàm phán với nhau nhưng việc thỏa thuận vẫn gặp nhiều khó khăn. Nghị định 08 ra đời đã tạo cơ sở pháp lý cho việc đàm phán này.

Tuy vậy, theo ông Thịnh, dù có cơ sở pháp lý để đàm phán nhưng việc có đàm phán thành công hay không là chuyện khác. “Điều này còn tùy thuộc vào trái chủ có muốn nhận sản phẩm khác hay không và pháp lý của tài sản, lộ trình thanh toán… của doanh nghiệp phát hành có đảm bảo hay không, có khiến trái chủ yên tâm hay không. Nếu trái chủ không đồng thuận thì doanh nghiệp phát hành vẫn phải có kế hoạch để hoàn thành các nghĩa vụ tài chính”, ông Thịnh nói.

Ngoài ra, ông Thịnh cho hay, Nghị định 08 đã tạm ngưng một số quy định khá chặt chẽ từng được quy định tại Nghị định 65. Ví dụ Nghị định 65 quy định doanh nghiệp phát hành phải được xếp hạng tín nhiệm hay quy định về nhà đầu tư chuyên nghiệp. Điều này khiến thị trường “dễ thở” hơn, các doanh nghiệp dễ phát hành trái phiếu hơn và sẽ tác động tích cực đến thị trường khi tỷ lệ phát hành trái phiếu có thể được tăng thêm.

Giúp doanh nghiệp có thêm thời gian

Ông Vũ Cương Quyết cũng nêu, những quy định mới của Nghị định 08 cũng không quá khó thực hiện đối với các doanh nghiệp phát hành trái phiếu. Các nội dụng tại nghị định này sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp bất động sản “trụ thêm thời gian” chờ đợi thị trường bất động sản tốt hơn”.

Đánh giá về thị trường bất động sản hiện nay, CEO Đất Xanh Miền Bắc cho rằng, giá bất động sản trong vòng 3 năm qua bị đẩy lên quá cao, đây là điều rất nguy hiểm vì không tạo ra được tầm với cho khách hàng đầu tư và khách hàng ở thực. Tuy nhiên, theo ông Quyết, nhu cầu ở thực vẫn rất nhiều. Khi dòng tiền được bơm vào nền kinh tế, lãi suất giảm đi thì người mua nhà sẽ bắt đầu mua nhà.

“Với hình lãi suất hạ nhiệt thì sự hồi phục của thị trường sẽ diễn ra sớm. Trong đó, phân khúc nhà ở thực sẽ phục hồi sớm nhất. Với phân khúc có nhu cầu ở thực thì chúng tôi vẫn có giao dịch. Còn các phân khúc bất động sản cao cấp, nghỉ dưỡng… thì thời gian phục hồi sẽ lâu hơn”, ông Quyết nêu.

Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan.com.vn khu vực phía nam cho rằng, Nghị định 08 có tác động tích cực đối với niềm tin của các trái chủ về thị trường trái phiếu hiện nay. Đồng thời, việc kéo giãn kỳ hạn trái phiếu cũng giúp kéo dài thời gian để các doanh nghiệp bất động sản có thể tháo gỡ vướng mắc pháp lý, tích lũy dòng tiền, chuyển nhượng dự án để thanh toán các khoản trái phiếu đến hạn.

“Khi niềm tin các nhà đầu tư trở lại và các dự án bất động sản được tháo gỡ pháp lý thì việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp mới trở lại sẽ giúp cho việc thanh toán/thanh khoản dễ dàng hơn”, ông Tuấn nói.

Mặc dù vậy, các chuyên gia đánh giá những khó khăn trung hạn vẫn còn, như khả năng phát hành mới, phát hành đảo nợ bị hạn chế và chi phí phát hành mới ở ngưỡng cao. Giá trị đáo hạn trái phiếu năm 2023 vào khoảng 252 nghìn tỉ đồng tăng 64% so với cùng kỳ, trong đó quý 2 và quý 3 có số lượng trái phiếu đáo hạn lớn nhất  với gần 160 nghìn tỉ đồng.

Do đó, các chuyên gia cho rằng cần thêm rất nhiều giải pháp nữa để củng cổ niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường trái phiếu, để thị trường này có thể phục hồi tốt hơn.

Ngoài ra, các doanh nghiệp bất động sản cần tái cơ cấu một cách thực chất, mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu thực của thị trường, giải quyết khó khăn về dòng tiền; các cơ quan quản lý cần đẩy nhanh các thủ tục, khơi thông pháp lý cho các dự án bất động sản.