Truyền thuyết tuổi Thân - Ý nghĩa con Khỉ trong 12 con giáp

Khỉ trong văn hóa của các nước trên thế giới

Trong văn hóa phương Tây, hình tượng của loài khỉ khá mờ nhạt so với các con vật thần thoại khác như nhân mã, nhân sư, mỹ nhân ngư… Cho đến khi  nhân vật King Kong - một nhân vật giả tưởng nổi tiếng trên màn ảnh xuất hiện thì loài khỉ mới tạo được một dấu ấn đậm nét trong đời sống văn hóa đại chúng phương Tây.

Mặc dù xuất hiện muộn, nhưng King Kong lại có sức lan tỏa vô cùng nhanh chóng ra khắp thế giới. Ngược lại, trong văn hóa phương Đông, khỉ là con vật khá quen thuộc. Là một trong 12 con giáp làm chủ vận số của năm, loài khỉ đã đi vào đời sống văn hóa Á Đông từ xa xưa.

• Xem thêm: Bói tình yêu theo tên

Khỉ trong đời sống văn hóa Trung Quốc

Trong văn chương Trung Quốc thời xưa cho rằng khỉ là một loài cao quý, được ví như một người quân tử của chốn rừng xanh. Có nhiều câu chuyện dân gian còn cho rằng chúng có thể sống tới nghìn năm, thành tinh và hóa thành người.

Hình tượng của khỉ nổi tiếng nhất trong văn hóa Trung Hoa chính là nhân vật Tôn Ngộ Không trong bộ tiểu thuyết “Tây Du Ký”. Tôn Ngộ Không mang hình dáng loài khỉ, có trí tuệ và năng lực rất siêu phàm. Đây là nhân vật tượng trưng cho lý trí, dẫn dắt và soi đường cho hành động. Tuy vậy, lý trí cũng có lúc nổi loạn, tự kiêu, ngang tàng và phách lối.

Khỉ trong văn Hóa Ấn Độ

Trong văn hóa Ấn Độ, Khỉ cũng trở thành một biểu tượng thần thánh đó là thần khỉ Hanuman, một nhân vật thần thoại của đạo Hindu, là nhân vật trung tâm trong hai bộ sử thi vô cùng nổi tiếng của Ấn Độ là Ramayana và Mahabharata. Sử thi Ramayana kể rằng Hanuman đã giúp đỡ cho người anh hùng Rama trong cuộc chiến chống lại vua quỷ Ravana.

Trong các đền thờ trên khắp đất nước Ấn Độ đều có hình ảnh vị thần Hanuman, vị thần khỉ nổi tiếng với vũ khí là quả chùy (gada), biểu tượng của lòng dũng cảm. Thần thoại Ấn Độ qua mấy ngàn năm đều không ngừng truyền tụng các kỳ tích của thần khỉ Hanuman. Người Ấn Độ tin rằng, sùng kính, thờ phụng thần khỉ Hanuman thì sẽ được thần phù hộ tránh khỏi tà ma quấy phá.

Ngày thứ ba hàng tuần ở đất nước Ấn Độ chính là ngày vía của thần khỉ Hanuman. Vào ngày này, hàng triệu tín đồ ở Ấn Độ thường sẽ dâng lễ để cầu nguyện thần khỉ phù hộ cho họ được khỏe mạnh và sung túc.

Khỉ trong văn hóa Việt Nam

Trong văn hóa Việt Nam, từ lâu, khỉ đã có mặt trong văn chương, ca dao, tục ngữ, thành ngữ (khỉ ho cò gáy; giết gà dọa khỉ; rung cây dọa khỉ; nuôi ong tay áo, nuôi khỉ dòm nhà,...), trong các bài hát dân ca (“Lý qua đèo” ở Huế hay “Ăn ở trong rừng” của quan họ Bắc Ninh,...).

Trong một số tộc người như Xtiêng, Raglai, Mơ Nông có câu chuyện dân gian về người học cách đỡ đẻ của loài khỉ hay khỉ dạy người trồng dây bầu rồi lấy quả khô để đựng nước dùng trong sinh hoạt,... Chính vì vậy, có nhiều dòng họ, dân tộc ít người thờ thần khỉ, kiêng ăn thịt khỉ và trả ơn loài khỉ với tục không xua bắt khỉ khi chúng đến phá rẫy.

Những câu chuyện thú vị về loài khỉ

Ngoài ra, có rất nhiều câu chuyện truyền kì, hư hư thực thực về loài khỉ. Dưới đây là một phần trong muôn vàn những câu chuyện ấy.

Câu chuyện về sự tích loài khỉ

Xưa kia, có một nhà trưởng giả đã đối đãi rất tồi tệ với một cô gái người ở. Một hôm nhà có giỗ, cô gái ấy ra giếng gánh nước nhưng quá mệt mỏi và tủi thân, ngồi sụp xuống khóc. Bụt thấy vậy đã biến thành một cụ già rách rưới xin ăn, cô nàng bèn nhường phần cơm của mình cho cụ. Sau đó, ông cụ ấy đã hỏi lý do cô gái khóc và giúp cô đẹp lên bằng cách kêu cô xuống giếng và mút lấy bông hoa đẹp nhất. Cô gái làm theo và mút một bông hoa trắng, bỗng nhiên trở nên trắng trẻo, xinh đẹp.

Khi cô gánh nước về mọi người kinh ngạc và xúm lại hỏi. Biết chuyện, cả họ nhà giả trưởng đã đổ xô ra giếng, đem xôi mời Bụt ăn và xin giúp. Bụt cũng bảo họ y như lời đã dặn cô gái. Khi xuống giếng, họ thấy hoa đỏ là đẹp và đã mút lấy mút để. Nhưng càng mút, mặt mũi họ lại càng nhăn nheo, người co quắp, lông mọc đầy, đuôi mọc dài ra. Người làng gọi đó là khỉ và hoảng sợ đánh đuổi đi.

Khỉ chạy lên rừng trốn nhưng đêm lại mò về làng, nhòm vào trong nhà, gây ầm ĩ. Người làng rất sợ bèn bàn với nhau bôi mắm tôm vào song cửa và nung nóng thật nhiều lưỡi cày đặt rải rác trong sân. Đêm đến, nhà giả trưởng lại kéo nhau về, nhưng khi leo lên cửa thì bị dính mắm tôm. Hôi quá bỏ chạy ra sân, đặt mông ngồi xuống thì trúng phải lưỡi cày nóng bỏng. Vết bỏng cháy đỏ mông khỉ từ ấy đời đời không phai.

Câu chuyện hài hước về đời người có liên quan đến khỉ

Trong khi đó, có một truyền thuyết hài hước lại cho rằng đời sống loài người là sự tổng hòa các mối quan hệ loài vật. Chúa cho người đàn ông 20 năm làm con người. 20 năm tiếp theo anh ta lấy vợ và sống kiếp con lừa, làm việc quần quật với những gánh nặng trên lưng. Khi đã có con, anh ta sẽ phải sống 15 năm với kiếp con chó, trông coi nhà cửa và ăn đồ ăn thừa mà lũ con đã để lại. Vào mười năm cuối đời, anh ta sẽ sống kiếp của con khỉ, làm những hành động mua vui cho lũ cháu.

Người đàn ông ấy giống như loài khỉ và ngược lại, loài khỉ cũng giống loài người, đều biết yêu thương gia đình và con cái. Trong mỗi gia đình loài khỉ, chúng cũng biết chăm sóc, yêu thương lẫn nhau và chia sẻ thức ăn cho các con nhỏ của chúng.

Vị trí và ý nghĩa của Khỉ trong 12 con giáp

Truyền thuyết tuổi Thân (tuổi con Khỉ) trong 12 con giáp

Xưa kia, Ngọc Hoàng Đại Đế đã tổ chức một cuộc thi để lựa chọn ra 12 con vật đại diện cho mỗi năm. Các con vật sẽ chạy đua trong rừng, vượt qua một con sông về về được đích. Vị trí đứng trong 12 con giáp sẽ dựa vào thứ tự về đích của các con vật. Lúc đó, đã có 7 con vật về đích là chuột (Tý), trâu (Sửu), hổ (Dần), mèo (Mão/Mẹo), rồng (Thìn), rắn (Tỵ) và ngựa (Ngọ). 

Cách đó không xa, ba con vật là Dê (Mùi) khiêm tốn và lãng tử; Khỉ (Thân) lém lỉnh và khôn ngoan; Gà (Dậu) chăm chỉ và tốt bụng cũng đang chạy tới đích. Gà đã tốt bụng chia tấm ván cho cả Dê và Khỉ ngồi chung khi vượt qua sông, trở thành bộ ba thân thiết và đồng cam cộng khổ. Ông Trời là Ngọc Hoàng Đại Đế cũng chính là trưởng ban tổ chức đã thấy rất cảm động trước sự đoàn kết, tương trợ lẫn nhau của bộ 3 hòa hiếu. Cả 3 con còn nhường cho nhau vị trí xếp hạng. Thế là ông quyết định “Xì xầm” cho công bằng. Trò chơi “Oẳn tù tì” cũng ra đời từ đó. Kết quả Dê đứng thứ 8, Khỉ thứ 9 và Gà thứ 10. 

Khỉ (Thân) trong can chi

Trong quan niệm Á Đông, 12 con giáp sẽ tương ứng với 12 địa chi xếp theo năm âm lịch trong Thập Nhị Địa Chi và đã đi sâu vào đời sống con người. Thân sẽ có năm Thân, tháng Thân, ngày Thân, giờ Thân mà rất nhiều người Việt quen thuộc.

Nếu tính theo can chi, tháng và giờ sẽ được mặc định và không bao giờ thay đổi. Đối với tháng tính theo 12 con giáp sẽ tính theo lịch âm. 12 tháng sẽ ứng với 12 địa chi, tháng Thân sẽ rơi vào tháng 7. Đối với giờ, một ngày một đêm gồm 24 giờ nhưng nếu tính theo can chi thì chỉ có 12 giờ, giờ Thân sẽ rơi vào khoảng thời gian từ 15 giờ đến 17 giờ.

Năm Thân được nhiều người coi là một năm vô cùng may mắn bởi số 9 là con số thiêng và nhiều ý nghĩa biểu trưng. Chẳng hạn, số 9 là một số lẻ mang yếu tố dương, tượng trưng cho sự chuyển động, sinh sôi và vượng cát. Số 9 cũng là số lớn nhất của các con số dương, tượng trưng cho sự sung mãn, thành công và luôn luôn ở đỉnh cao. Còn trong tiếng Hán, số 9 cũng có nghĩa là cửu, mang ý nghĩa lâu dài do hiện tượng đồng âm. Vì vậy, năm Thân cùng số 9 và bội của số 9 đều rất được yêu thích.

Năm Thân sẽ rơi vào một số năm như sau:

• Giáp Thân là các năm 1944, 2004, 2064.
• Bính Thân là các năm 1956, 2016, 2076.
• Mậu Thân là các năm 1908, 1968, 2028, 2088.
• Canh Thân là các năm 1920, 1980, 2040.
• Nhâm Thân là các năm 1932, 1992, 2052.

Ý nghĩa của Khỉ (Thân) trong tử vi, ngũ hành

Con khỉ được coi là con vật rất thông minh và khôn khéo nhất trong 12 con giáp. Chính vì vậy, những người tuổi Thân thường rất tài giỏi, thông minh và nhanh nhẹn. Người tuổi Thân thường giàu lòng vị tha, luôn sẵn sàng giúp đỡ những người gặp khó khăn, hoạn nạn. Bên cạnh đó, người tuổi Thân còn có chí tiến thủ, nhạy bén và dễ thích nghi với mọi hoàn cảnh. Người sinh tuổi Thân vô cùng hướng ngoại và thường bộc lộ cảm xúc của mình ra bên ngoài.

12 con giáp cũng đóng vai trò quan trọng trong phong thủy, tính ra mệnh của con người trong ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ), người đó sẽ hợp với màu sắc nào, có con số may mắn là bao nhiêu, hợp với các tuổi nào hay xung khắc với các tuổi nào,...  Theo phong thủy, thì người tuổi Thân hợp với những tuổi như sau:

• Lục hợp: Nữ tuổi Thân hợp với nam tuổi Tỵ. 
• Tam hợp: Nữ tuổi Thân hợp với nam tuổi Tý.
• Tam hợp: Nữ tuổi Thân hợp với nam tuổi Thìn.
• Lục hợp: Nam tuổi Thân hợp với nữ tuổi Tỵ.
• Tam hợp: Nam tuổi Thân hợp với nữ tuổi Tý.
• Tam hợp: Nam tuổi Thân hợp với nữ tuổi Thìn.

Về xúc khắc, tuổi Thân nằm trong tứ hành xung là Dần - Thân - Tỵ - Hợi. Trong đó tuổi Thân sẽ xung khắc nhất với tuổi Dần (con hổ), sau đó là lần lượt các tuổi còn lại là Tỵ (con rắn) và Hợi (con lợn) nhưng ít hơn.

Lời kết

Hy vọng những thông tin trên có thể giúp các bạn hiểu thêm phần nào về truyền thuyết tuổi Thân và những điều thú vị xoay xung quanh con giáp này.