Mâm cúng mùng 1 Tết chuẩn nhất gồm những gì?

Tết Nguyên Đán luôn là dịp được trông đợi nhất trong năm. Đây là kỳ nghỉ dài nhất, mọi người xa quê có thể về quê cha mẹ, mọi người được đoàn viên. Vì thế, gia đình nào cũng muốn chuẩn bị những mâm cơm tươm tất nhất. Họ cũng mong muốn một năm mới bình an, may mắn.

Ông bà ta từ xa xưa đã quan niệm, mâm cỗ cúng mùng 1 Tết phải là “mâm cao cỗ đầy”. Mâm cỗ đầu năm tuyệt đối không được thiếu thốn, cầu mong cả năm no đủ. 

Ý nghĩa ngày mùng 1 Tết

Người xưa có câu: “Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy”. Ý nghĩa ngày mùng 1 Tết cũng dựa vào đó. Sở dĩ, mùng 1 Tết dành cho cha vì theo quan niệm truyền thống, người cha có vị trí cao nhất trong nhà và là trụ cột gia đình. 

Đặc biệt, phải kể đến câu tục ngữ “Con không cha như nhà không nóc”. Điều này cho thấy vị trí quan trọng của người cha trong gia đình. Người cha được ví như “nóc nhà”. Vị trí này là vị trí cao nhất, chở che cho mọi người trong gia đình. Người cha dành cả đời để bảo vệ những người thân yêu, là trụ cột của mỗi gia đình.

Vì thế, ngày mùng 1 Tết là ngày dành cho cha. Ngày này là dịp để con cái thể hiện lòng biết ơn và lòng tôn kính với cha của mình.   

Ý nghĩa của mâm cúng mùng 1 Tết

Mùng 1 Tết là dịp quan trọng. Thế nên mâm cơm ngày Tết luôn được chăm chút kỹ càng, đầy đủ các món hơn mọi ngày. Hầu hết mâm cỗ cúng mùng 1 Tết được bày biện đủ món, sắp xếp chỉn chu. Họ mong muốn một năm mới sẽ hạnh phúc, sung túc và đủ đầy. 

Mâm cỗ cúng mùng 1 Tết còn là sự tri ân đến tổ tiên, ông bà, những người đã khuất. Mâm cỗ cúng từ đêm giao thừa tới hết ngày mùng 3 Tết đều được mọi người chuẩn bị kỹ càng, tươm tất.  

Mâm cúng mùng 1 Tết gồm những gì?

Theo quan niệm của người Việt, mâm cỗ cúng mùng 1 Tết không thể thiếu bánh chưng, thịt gà, canh măng hầm hoặc canh móng. Ngoài ra còn có xôi gấc, miến, thịt đông, giò, dưa hành… Tuy nhiên, mỗi vùng miền, mỗi gia đình có thể chuẩn bị mâm cúng khác nhau. 

Mâm cúng mùng 1 Tết của miền Bắc

Mâm cỗ của người miền Bắc thông thường đầy đủ 4 bát, 4 đĩa. Điều này tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa và bốn phương. Những gia đình cầu kỳ hơn thì sẽ có 6 bát, 6 đĩa. Thậm chí có gia đình còn 8 bát, 8 đĩa. 

4 đĩa trong mâm cỗ miền Bắc sẽ là 1 đĩa gà luộc, 1 đĩa giò lụa, 1 đĩa thịt lợn hoặc 1 đĩa chả quế. Ngoài ra còn có một đĩa xôi gấc với mong ước cả năm may mắn, đỏ như màu gấc.

4 bát thường là 1 bát chân giò hầm măng, 1 bát miến, 1 bát mọc nấm thả, 1 bát bóng thả. Chân giò phải được nấu bằng loại giò có cả nạc lẫn mỡ. Giữa bát có một miếng thịt ba chỉ vuông vức được khía làm tư và nở đều 4 góc. 

Ở miền Bắc, mọi người tránh sát sinh vào đầu năm mới. Thế nên những món trong mâm cỗ đều được chuẩn bị nguyên liệu từ trước.  

Mâm cúng mùng 1 Tết của miền Trung

Mâm cỗ miền Trung đầy đủ các món từ khô cho tới món nước. Hầu hết trong mâm cỗ sẽ là các món mặn và có gia vị đậm đà. Đó là nem lụi, heo quay, bò nướng sả ớt, gà quay, củ cải kho nạc heo, bò nấu thung, thịt nạc rim…

Bên cạnh đó, trong mâm cỗ còn có thịt bò, thịt heo ngâm nước mắm. Đặc biệt không thể bỏ qua món cuốn - đặc trưng trong món ăn của người miền Trung. Ngoài ra còn có các món trộn như: Vả trộn, măng trộn, thịt gà trộn rau răm, mít trộn…

Sau cùng là những món tráng miệng. Những món này gồm: bánh ngũ sắc, bánh phục linh, bánh in bột nếp, bánh sen tán. Ngoài ra còn có các loại bánh đậu xanh nhuộm màu và được nặn theo hình trái cây.

Mâm cúng mùng 1 Tết của miền Nam

So với miền Bắc và miền Trung, mâm cỗ miền Nam thường đơn giản hơn. Mâm cỗ chủ yếu phụ thuộc vào kinh tế của từng gia đình, không quá chú trọng vào sự cầu kỳ. 

Món ăn trong mâm cỗ cúng mùng 1 Tết ở miền Nam cũng phong phú. Nó không gò bó theo một tiêu chuẩn nào. Thông thường, mâm cỗ sẽ có giò chả chiên, gỏi gà luộc xé phay, củ kiệu. Ngoài ra còn có bánh tét và lạp xưởng tươi. Bánh tét ở miền Nam có thể là bánh tét ngọt, tét nếp cẩm, bánh tét dừa. Nhân bánh có thể là thịt hoặc trứng vịt. 

Hai món xuất hiện nhiều nhất trong mâm cỗ miền Nam là canh khổ qua và thịt kho trứng. Hai món ăn này với mong muốn một năm mới tốt đẹp, may mắn và sung túc. 

Mâm cỗ chay cúng mùng 1 Tết

Một số gia đình theo Phật giáo quan niệm, ngày đầu năm không nên sát sinh. Vì thế, thay vì chuẩn bị mâm cỗ mặn, họ sẽ chuẩn bị một mâm cỗ chay. Trong mâm cỗ chay cúng mùng 1 Tết không thể thiếu các món gồm:

• Rau củ xào chay: Có thể là cà rốt, nấm, cải thảo, bắp non…
• Đậu hũ: Đây là món ăn vô cùng quen thuộc với những người ăn chay. Món này có thể được biến tấu thành đậu hũ xào nấm, đậu hũ chiên xù…
• Canh nấm chay: Trong mâm cơm hay mâm cúng đều phải có một bát canh. Canh nấm chay nấu đơn giản từ những loại nấm và rau củ yêu thích là được. 
• Xôi: Có thể là xôi gấc, xôi lá dứa, xôi đậu xanh.

Trên đây là những thông tin về mâm cúng mùng 1 Tết. Hi vọng sau bài viết sẽ giúp mọi người chuẩn bị được mâm cỗ cúng tươm tất, mang đến cả năm may mắn, sung túc cho gia đình.