Kỹ thuật rèn luyện và phát triển kỹ năng tư duy phản biện hiệu quả nhất

Kỹ năng tư duy phản biện cũng như các kỹ năng cần thiết khác, để có được nó thì bạn cần phải rèn luyện và trau dồi thường xuyên. Không thể giỏi ngoại ngữ nếu như bạn không sử dụng nó hàng ngày. Không có được một thể hình hoàn hảo nếu như không tự đặt mình vào chế độ rèn luyện nghiêm ngặt. Tư duy phản biện cũng vậy, nếu không được thực tập mỗi ngày thì bạn không thể cải thiện sự sắc bén của tư duy. Hãy theo dõi bài viết sau đây để nắm được kỹ thuật giúp phát triển kỹ năng tư duy phản biện hiệu quả. 

Tầm quan trọng của tư duy phản biện

Đa phần suy nghĩ của chúng ta đều chịu sự chi phối của thành kiến - cả ở cấp độ tiềm thức và cấp độ ý thức. Trong khi đó thì chất lượng cuộc sống và công việc sẽ phụ thuộc nhiều vào khả năng suy nghĩ của mỗi người. Việc thiếu kỹ năng tư duy logic sẽ gây tổn thất cả về mặt chất lượng cuộc sống lẫn tiền bạc. Để thực sự rèn luyện được tư duy và làm chủ được cảm xúc thì mỗi chúng ta buộc phải thực hiện quá trình này một cách có hệ thống.

Tư duy phản biện là phương thức tư duy căn cứ trên cơ sở những suy nghĩ cấu trúc vốn có cùng với sự kết hợp những tiêu chuẩn logic và trí tuệ, nhằm đảm bảo được tính khách quan trong quá trình đưa ra quyết định.

Tư duy phản biện là kỹ năng tư duy tổng hợp chung. Khả năng suy nghĩ cụ thể, rõ ràng là điều hết sức quan trọng trước khi đưa ra một quyết định gì. Tầm quan trọng của kỹ năng này còn được thể hiện rõ hơn đối với những ai đang làm việc trong lĩnh vực nghiên cứu, giáo dục, tài chính, luật pháp, lãnh đạo - quản lý,...Mặt khác thì khả năng suy nghĩ tốt và giải quyết mọi vấn đề một cách hiệu quả và có hệ thống cũng sẽ là tài sản vô giá cho mọi nghề nghiệp.

Tư duy phản biện hết sức cần thiết và quan trọng trong nền tri thức mới. Nền kinh tế tri thức của toàn cầu ngày nay được thúc đẩy bởi sự phát triển của công nghệ thông tin. Trong bối cảnh khi mà con người cần phải có khả năng ứng biến cũng như quản lý sự thay đổi một cách nhanh chóng và hiệu quả. Xã hội ngày càng đặt ra những yêu cầu khắt khe đối với những kỹ năng trí tuệ nhạy bén, khả năng phân tích và tổng hợp các nguồn thông tin để giải quyết vấn đề. Học cách tư duy phản biện tốt chính là nền tảng cho những kỹ năng tư duy cần thiết trong môi trường làm việc đầy biến động hiện nay.

Tư duy phản biện giúp khả năng ngôn ngữ và trình bày được cải thiện. Cơ sở làm tiền đề giúp cải thiện phương pháp thể hiện ý tưởng trước đám đông chính là suy nghĩ một cách rõ ràng và có hệ thống. Thông qua việc học cách phân tích cấu trúc logic của văn bản mà mỗi người cũng sẽ đồng thời phát triển khả năng đọc hiểu và xử lý vấn đề của mình.

Tư duy phản biện là nguồn nuôi dưỡng sự sáng tạo. Việc đưa ra một giải pháp sáng tạo cho những vấn đề không chỉ đòi hỏi các ý tưởng mới mà còn phải là những ý tưởng mới hữu ích và phù hợp với những nhiệm vụ đang được thực hiện. Vai trò của tư duy phản biện chính là giúp đánh giá ý tưởng mới, chọn lựa ra những đề xuất tốt nhất và sửa đổi nếu như có yêu cầu cần thiết.

Tư duy phản biện là điều cần có đối với việc tự phản ánh. Để có một cuộc sống có ý nghĩa và đạt được mục đích thì mỗi người cần phải có đầu óc phân tích và suy ngẫm về những giá trị cốt lõi, cũng như quyết định của bản thân. Tư duy phản biện giúp cung cấp những công cụ nền tảng cho quá trình tự đánh giá này.

Kỹ thuật rèn luyện Kỹ năng tư duy phản biện hiệu quả nhất

Tự phản chiếu mỗi ngày: Mỗi ngày hãy dành ra 15 phút trước khi đi ngủ để tự phản chiếu. Hãy tự hỏi bản thân rằng hôm nay có cách nào làm khác đi không? Có thể làm tốt hơn không? Tại sao mình lại nghĩ và hành động như vậy? Tại sao người khác lại nghĩ và hành động như thế?

Đưa ra ý tưởng mới: Không ngừng quan sát và ghi chép lại những ý tưởng mới của bản thân. Luôn đặt câu hỏi: Ý tưởng này có mới mẻ không? Điểm mới của nó ở đâu? Nó có gì thú vị hơn những ý tưởng khác? Nó có khả thi hay không?

Tập thể dục: Mỗi ngày nên dành ra 30 phút và ít nhất là 5 ngày/tuần để rèn luyện thể dục. Một nghiên cứu đã chỉ ra sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần có mối tương quan rất chặt chẽ. Một cơ thể bạc nhược sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng tư duy của mỗi chúng ta.

Phản chiếu mỗi tuần: Nó tương tự như việc bạn phản chiếu mỗi ngày. Song, mỗi tuần nên dành ra 60 phút để tự nhìn lại: Tuần vừa rồi mình đã làm được gì? Có đạt được những mục tiêu đã đề ra hay không? Có tình huống nào mình đã làm nhưng lúc nghĩ lại thì nên làm khác đi? Tại sao?

Đa dạng giải trí: Xem một bộ phim, biểu diễn nghệ thuật, buổi hòa nhạc mới/tuần. Những loại hình giải trí lành mạnh, đa dạng sẽ giúp cho mỗi chúng ta được thư giãn và có được góc nhìn đa chiều, mới lạ, giúp cho bộ não phát triển tư duy toàn diện.

Tạo thói quen đọc: Hàng tháng nên đọc 1 cuốn sách và chia sẻ cuốn sách đó với bạn bè. Nhà sách và thư viện chính là nơi mà bạn thường xuyên ghé đến. Chọn những cuốn sách về những chủ đề mà bạn quan tâm. Hàng ngày dành ra 20-30 phút cho việc đọc. Thói quen đọc sách là thói quen luôn có ở những người thành công.

Trải nghiệm mới: Mỗi tháng nên để bản thân được đến 1 nhà hàng, pub, bar, quán cafe mới.

Đến những vùng đất mới: Mỗi 3 tháng nên đi du lịch khám phá 1 địa điểm mới ở trong nước hay quốc tế.

Bỏ thói quen xấu: Bỏ 1 thói quen xấu trong vòng 3 tháng.

Không ngừng học hỏi: Mỗi năm nên học thêm cho mình 1 kỹ năng mới: yoga, bơi, vẽ, ngoại ngữ, chụp hình, viết blog,...

Tư duy phản biện thực sự rất cần thiết cho mọi lĩnh vực nghề nghiệp chuyên môn và mọi chuyên ngành khoa học. Đây là quá trình liên quan đến việc thu thập cũng như diễn giải thông tin một cách thận trọng. Sử dụng nó để đạt được một kết luận có thể biện minh được rõ ràng. Vậy nên, việc phát triển kỹ năng tư duy phản biện là điều cần thiết và cần có đối với mỗi người trong thời đại phát triển, hiện đại như ngày nay.