Anh Hoàng Hoa Trung - Forbes 30 under 30: Tinh thần san sẻ là không biên giới, màu da, tôn giáo

Hệ sinh thái nuôi em của Hoàng Trung Hoa

Nếu như nhiều doanh nhân, doanh nghiệp đã xây dựng cho mình thành công hệ sinh thái về sản phẩm, dịch vụ thì trưởng nhóm tình nguyện Niềm Tin Hoàng Hoa Trung lại vô cùng háo hức bởi vì họ có cho mình được một hệ sinh thái như thế với tên gọi là Hệ sinh thái Nuôi Em. 

Hoàng Hoa Trung kể lại rằng, các dự án thiện nguyện ở trong hệ sinh thái được triển khai từ nhu cầu thực tế của đối tượng, khởi đầu là “ánh sáng núi rừng” - dự án Xây trường học vùng cao, vào khoảng năm 2008. 

Vào thời điểm đó, hoạt động tình nguyện đã bùng nổ thành khủng hoảng thừa khi có hàng trăm đội nhóm lớn nhỏ cùng với các công ty đi làm thiện nguyện chỉ tập trung chủ yếu là ở Hà Nội. Thấy thế, chàng trai sinh năm 1990 đã tìm đến với vùng núi, những nơi có điều kiện sinh hoạt của người dân vô cùng khó khăn nhưng chưa được chú ý đến. 

Và mục đích ban đầu của nhóm chỉ là giúp cho người dân ở nơi đây có thêm được nhu yếu phẩm. Tuy nhiên, chính những chuyến đi thực tế khiến cho Trung cùng các thành viên hiểu rằng chỉ có đem lại kiến thức cho những đứa trẻ thì mới mong có được một tương lai tươi sáng hơn nhiều. Và rồi họ bắt đầu đi gây quỹ, làm đủ việc từ nhặt đồ gốm bị lỗi ở Bát Tràng để bán lại, đi bán bảo hiểm xe máy,... miễn sao là có đủ chi phí xây các điểm trường ở vùng cao. 

Sau khi xây trường xong, nhóm đã phát hiện trẻ em vẫn bỏ học nhiều bởi vì cái đói luôn thường trực. Họ cũng nghĩ đến dự án Nuôi em, kết nối với mạnh thường quân với các em nhỏ vùng cao. Trong đó, mỗi mạnh thường quân hay được gọi là các anh/chị nuôi chỉ cần đóng góp 150.000 đồng/tháng là đã đủ hỗ trợ cho bữa cơm hàng tháng cho một em bé ở vùng cao. 

Đến thời điểm sau khi triển khai dự án “Nuôi em” thì nhóm đã phát hiện ra một thực trạng khác đó là mặc dù bữa ăn được cải thiện nhưng trẻ lại đa phần dùng nước suối là nguồn nước chính, thậm chí còn không qua đun sôi. Tận dụng khoản tiền thừa khi trẻ không ăn vào ngày lễ, nghỉ thì nhóm đã triển khai lắp bình lọc nước uống liền, đảm bảo 100% trẻ thuộc dự án nuôi em đều được uống nước đã lọc sạch. 

Cũng dựa trên tình hình thực tế, Hoàng Hoa Trung đã cùng với các đồng đội của mình thực hiện nhiều dự án vệ tinh xung quanh để có thể tạo thành hệ sinh thái Nuôi Em. Đó chính là các dự án như lắp bếp ga công nghiệp để cho thầy cô giáo có thể thuận tiện nấu nướng cho các em, tặng đồ chơi cũ, tủ sách cũ, lắp năng lượng gió mặt trời, trồng cây xanh,... 

Cho đến thời điểm hiện tại, hệ sinh thái này đã có đến 14 dự án. Đáng chú ý, các dự án này đều bám sát bới 17 mục tiêu phát triển một cách bền vững của Liên hợp quốc cũng như bản thân của nhóm không bao giờ làm thiện nguyện kiểu phát tiền, mì tôm, gạo hay quần áo cũ,...

Hoàng Hoa Trung nói thêm rằng, có 2 câu hỏi là anh luôn đặt ra trước khi bắt tay vào thực hiện bất kỳ dự án nào, đó chính là nếu như mình không làm thì có ai làm không? Nếu như mình không làm thì có điều gì xấu xảy ra không?”.

Anh tâm sự rằng: “Không ai chết vì thiếu tiền, gạo, mì tôm, chăn, dầu ăn,... hơn nữa cũng đang có rất nhiều câu lạc bộ, đội nhóm đang làm điều đó. Tuy nhiên, nếu như chúng tôi không bắt đầu xây trường thì đến hiện nay nhiều nơi vẫn là trường gỗ, tre và nứa. Nếu như không làm dự án Nuôi Em thì vẫn có nhiều trẻ em bỏ học. Nếu như không làm các dự án xung quanh thì nhiều thầy cô vẫn sống vô cùng cực khổ”. 

Hoạt động thiện nguyện vượt khỏi ranh giới Việt Nam như thế nào?

Anh chàng 9x này bắt đầu các hoạt động thiện nguyện từ khi mới 17 tuổi. Từ đó đến hiện tại thì anh đã trở thành gương mặt tiêu biểu ở trong mảng hoạt động vì cộng đồng và được ghi nhận thông qua hàng chục danh hiệu lẫn giải thưởng lớn nhỏ như Giải A Cuộc thi “Sáng kiến vì cộng đồng" với hệ sinh thái Nuôi em; Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu 2019; Giải thưởng Môi trường Việt Nam 2020; Giải thưởng Thanh niên tình nguyện ASEAN mở rộng năm 2022; vinh dự lọt danh sách Forbes Việt Nam 30 Under 30 năm 2020,…

Tuy nhiên với Hoàng Hoa Trung, câu chuyện mà anh muốn hướng đến không chỉ là truyền cảm hứng. Anh tự nhận bản thân thuộc trường phái hành động, luôn tìm mọi cách để có thể thu hút được cả cộng đồng tham gia, xóa bỏ đi tư tưởng làm giàu thì mới làm thiện nguyện. 

Hoàng Hoa Trung tâm sự: “Truyền cảm hứng là câu mà tôi nghe 15 năm rồi. Cho đến giờ còn truyền cảm hứng gì nữa, giờ là cần hiểu cũng như hành động luôn, từ việc nhỏ cũng được”. 

Và trong số 18 tỉnh thành, nơi đội nhóm của Trung đã triển khai dự án Nuôi Em có 10 tỉnh bởi các tình nguyện viên địa phương chủ động điều hành và hoạt động. Anh cũng phổ biến, hướng dẫn mô hình của mình để cho họ có thể nắm được, sau đó là lực lượng địa phương quản lý. 

Cũng trong năm 2022, dự án Nuôi Em cũng vượt ra khỏi biên giới Việt Nam, không chỉ nuôi cơm cho 60.000 trẻ em trong nước mà còn là nơi 350 trẻ Việt ở Campuchia và 480 trẻ Kenya tại Kenya. Anh cũng tính toán đơn giản rằng nếu như mỗi người bớt đi 3 cốc trà sữa một tháng hay 3 cốc cà phê một tháng là mỗi đứa trẻ đã có thêm một tháng no bụng. 

Thủ lĩnh nhóm thiện nguyện Niềm tin cho hay: “Tinh thần san sẻ không biên giới, không giới hạn suy nghĩ, màu da và tôn giáo,... Sẽ có nhiều người nói rằng trẻ Việt Nam còn chưa nuôi xong, tuy nhiên chính những nhà hảo tâm quyên góp phía sau đã đề nghị chúng tôi làm như thế. Bên cạnh đó, tôi thấy chúng ta hãy một lần nhìn thoáng lên. Biết đâu từ mô hình nho nhỏ của Việt Nam, khi nhân rộng ra thì cả thế giới sẽ chấm dứt đi nạn đói”. 

Chưa tính, vươn ra nước ngoài theo anh Hoàng Hoa Trung cũng là cách để nhiều Việt Kiều có thể biết rằng ở Việt Nam có đến 300.000 trẻ em cần ăn cơm no, vẫn có những dự án như Nuôi em, xây trường cần sự đóng góp của họ. 

Anh Hoàng Hoa Trung nhấn mạnh rằng: “Nếu như muốn cộng đồng Việt Kiều cùng chung tay với mình thì trước tiên phải lan tỏa cho họ biết đã”. 

Làm thiện nguyện giữ nguyên tắc không xin tiền

Hoàng Hoa Trung ngậm ngùi nhớ về thời điểm đầu hoạt động và anh từng có nhiều lần tổn thương khi cẩn thận chuẩn bị hồ sơ kêu gọi nhưng vẫn ra về tay trắng. Cuối cùng, chàng trai Hoàng Hoa Trung đã nghiệm ra không nên tập trung đi vận động nhiều tiền mà quan trọng là hãy làm tốt, tối ưu hiệu quả các hoạt động thiện nguyện để cho các nguồn hỗ trợ tự tìm đến. 

Hoàng Hoa Trung khẳng định: “Bao nhiêu năm, mọi người tự tìm đến tôi vì được người này người kia giới thiệu chứ tôi không đi xin, không làm hồ sơ gì cả. Bởi vì nếu như họ không biết bạn là ai thì tỷ lệ thành công sẽ rất thấp, ngược lại khi mà họ được ai đó giới thiệu tỉ lệ thành công sẽ rất cao”. 

Ngoài ra, anh chàng 9x này cũng cho biết bản thân cũng áp dụng tư duy 0 đồng, tự tìm hiểu từng nhóm người xem họ có thể tham gia bằng cách cho tặng đồ đạc hay không. Đối với những bà mẹ bỉm sữa, dân công sở đó có thể là đồ chơi cũ, tủ sách cũ hay bạt sự kiện, laptop cũ,... Hoặc là đội nhóm của anh cũng chủ động gom đồ cũ còn sử dụng được từ cộng đồng, bán đi gây quỹ để có kinh phí cho những hoạt động xã hội. Anh khẳng định: “Bằng cách này, ai cũng có thể tham gia làm thiện nguyện”.

Đối với mỗi dự án, minh bạch chính là yếu tố tất yếu phải có. Từng dòng tiền ra - vào đều được công khai cũng như cập nhật theo thời gian thực. Nhóm tình nguyện Niềm Tin đã không thu bất kể chi phí quản lý nào, 100% nguồn lực đóng góp đều đến đúng nơi và đúng nơi cần đến. Họ cũng tự làm thêm các công việc ở bên ngoài cũng như kêu gọi mạnh thường quân trên tinh thần hỗ trợ để nhóm có kinh phí hoạt động. 

Hoàng Hoa Trung nói rằng: “Chúng tôi đã làm 15-16 năm nay, sao kê là chuyện luôn làm từ thời còn là sinh viên. Bởi đó chính là chuyện tôn trọng người khác, tất yếu đều phải có. Những hoạt động thực hiện với doanh nghiệp đều được đi kèm thỏa thuận hợp tác rõ ràng, có hợp đồng và hóa đơn chứng từ cụ thể”.

Cũng nhờ cách làm khoa học, rõ ràng, kết hợp với nhiều bên để giảm tải các công đoạn cũng như nhân sự ở trong quá trình, đội nhóm của Hoàng Hoa Trung liên tục đạt được những dấu mốc vô cùng ấn tượng. Từ con số 1,2 điểm trường được hoàn thành mỗi năm, trong năm 2022 họ đã xây đến hơn 150 công trình. Số lượng em nhỏ được nuôi cơm cho đến hiện nay là 60.000 em. 

Cũng trong năm 2022, toàn bộ Hệ sinh thái Nuôi em đã kêu gọi số tiền thiện nguyện lên đến gần 120 tỷ đồng. Anh có đùa rằng chỉ trích một phần trong đó để làm chi phí quản lý thì họ đã giàu to. Nhưng với anh và đội nhóm của mình không bao giờ làm như thế bởi vì luôn giữ chất riêng. Chưa kể số đông cộng đồng không quen với việc làm thiện nguyện mà phải chi trả thêm các khoản phí quản lý. 

Thủ lĩnh dự án Nuôi Em thẳng thắng nói rằng: “Người ta nghĩ làm thiện nguyện dễ biển thủ. Tôi nói luôn cực kỳ khó. Bất kể giao dịch này không có lý do cụ thể, ngân hàng đối soát là ra ngay. Thứ hai đó là tâm lý, đã ăn một lần thì đều có người nắm thóp kiểu gì cũng  có ngày bị phát hiện. Chúng tôi quyết tâm làm đàng hoàng, minh bạch cho nên tâm thế đi gặp các mạnh thường quân cũng tự tin và thoải mái”.