Thực trạng hiện nay: Thị trường không có thanh khoản khiến các doanh nghiệp ở thế khó chồng khó

Môi giới “chật vật” tìm việc mới

Trong tháng 11, ở một tập đoàn bất động sản hàng đầu phía nam có hàng loạt nhân viên sau thời gian 6 tháng thử việc không bán được sản phẩm đã bị cho thôi việc. Một lượng lớn nhân viên khác chưa hết thời gian thử việc nhưng không bán được hàng nên cũng nhận được thông báo cắt lương cứng hàng tháng từ phía công ty. 

Nguyễn Văn Quân thuộc nhóm nhân viên bị cắt lương cứng hàng tháng và đã được cấp trên “bật đèn xanh” cho đi tìm việc khác. Theo đó, từ ngày 22/11, Quân không còn phải đến công ty điểm danh như ngày thường nữa. Mặc dù vậy thì trên danh nghĩa anh vẫn là nhân sự của công ty và vẫn được tham gia các khóa đào tạo về sản phẩm cũng như chính sách bán hàng. Tên của Quân vẫn có trên hệ thống và vẫn được bán các sản phẩm của tập đoàn chỉ khác là anh không được trả lương hàng tháng nữa. 

Thường thì dù không bán được hàng, cứ đến tháng thì Quân vẫn được nhận khoản lương cứng gần 10 triệu đồng. Ngoài ra, mỗi tuần Quân còn được sử dụng 1 voucher 2 triệu đồng để ăn uống cũng như sử dụng các dịch vụ của nhà hàng thuộc tập đoàn để có thể phục vụ việc tiếp khách. Mặc dù vậy thì từ giữa tháng 11 này, Quân cùng hàng loạt nhân viên thử việc khác nhận được thông báo rằng tập đoàn đang gặp nhiều khó khăn nên sẽ không chi trả lương cứng vào tháng tới như thường lệ. Thay vào đó thì tập đoàn sẽ trả lương theo quý nếu như nhân viên kinh doanh đạt KPI.

Chi tiết, nếu như trong thời gian 1 quý nhân viên bán được một sản phẩm của Tập đoàn có trị giá trên 20 tỷ đồng và mời được trên 20 khách đến dự hội thảo thì cũng sẽ được đánh giá là đạt 100% KPI. Quân cũng cho biết, theo như chính sách của Tập đoàn thì chỉ cần trong một quý mà nhân viên đạt từ 80% KPI sẽ nhận đủ toàn bộ lương cứng của 3 tháng cộng dồn cũng như hoa hồng của những sản phẩm bán được. Nếu như KPI đạt dưới 50% thì nhân viên vẫn có thể nhận đủ hoa hồng còn lương cứng cũng sẽ chỉ được nhận khoảng 50% và không bán được sản phẩm thì không nhận được đồng nào. 

Quân cho biết, từ nhiều ngày nay đã nộp hồ sơ xin việc khắp nơi và cũng đi phỏng vấn ở nhiều chỗ nhưng không tìm được công việc phù hợp. Đa phần các công việc mà Quân đi phỏng vấn chỉ trả thu nhập theo doanh số và bán được hàng có tiền hoa hồng và không có lương cứng. 

Theo anh Mạc Đức Lộc - là một môi giới bất động sản chuyên bán đất nền và căn hộ cho biết, hiện giao dịch chậm lại so với thời gian trước rất nhiều. Anh Lộc cũng đã từng làm cho một tập đoàn lớn ở phía Nam nhưng cũng mới nghỉ việc không lương. Anh Lộc cho hay, có rất nhiều nhân viên bất động sản bị mất việc trong giai đoạn khó khăn này. Họ đã chật vật đi tìm việc khác hoặc là về quê khi không có tiền để trang trải sinh hoạt phí ở TP. Hồ Chí Minh. 

Cũng theo anh Lộc, trong những năm trước, bình quân mỗi tháng anh Lộc đã bán được vài sản phẩm và chỉ sợ thiếu hàng để bán. Nhưng từ đầu năm đến nay, hàng không thiếu để bán nhưng người mua lại không có. Theo anh thì lý do chính là ngân sách siết cho vay, cộng thêm các tin đồn bắt bớ cũng như thanh tra khiến cho khách hàng e ngại không mua bất động sản. Hiện, chỉ có hàng thứ cấp và sản phẩm đã bàn giao rồi, làm ở thị trường cho thuê với những khách hàng có nhu cầu ở thực thì may ra có cơ hội. Cũng theo ông Lộc, thị trường sơ cấp, sản phẩm đã hình thành trong tương lai hiện không ra được hàng. 

Khi hàng không bán được đồng nghĩa với việc công ty không có nguồn thu. Theo giám đốc của một công ty bất động sản, trong 8 tháng đầu năm nay cả công ty chỉ có 8 giao dịch. Trong khi đó tiền trả mặt bằng công ty và lương cho nhân viên, điện nước mỗi tháng phải chi 1 tỷ đồng. 

Vị giám đốc này cho hay: “Giờ không thể gồng lỗ nên trong tháng 10 tôi quyết định tạm đóng cửa doanh nghiệp để chờ thời mở lại". 

Tổng cục thống kê cho biết, trong 10 tháng năm nay, số lượng doanh nghiệp đã tạm dừng kinh doanh có thời hạn gần 2.300 doanh nghiệp, so với cùng kỳ năm 2021 tăng 52,8%. 

Số lượng doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể là gần 1.000 doanh nghiệp, so với cùng kỳ tăng 42%. Có nhiều doanh nghiệp phải tiến hành tái cơ cấu lại mô hình, quy mô giảm và tinh giảm hệ thống nhân sự. 

Áp lực đang dồn về cuối năm

Theo ông S - là CEO của một doanh nghiệp bất động sản ở TP. Hồ Chí Minh, càng về cuối năm thì doanh nghiệp càng bị áp lực về dòng tiền, đáng chú ý là trong bối cảnh ngân hàng siết cho vay bất động sản như hiện nay. 

Và doanh nghiệp của ông S cũng đã phải duy trì nguồn để trả lãi đến hạn trái phiếu và tiếp theo là thanh toán một phần gốc để có thể chứng tỏ được thành ý với trái chủ. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần phải quyết toán thuế cuối năm. Đáng chú ý là lo về khoản tiền lương và thưởng Tết cho nhân viên đã trung thành nhiều năm đối với doanh nghiệp. Mặc dù vậy thì hiện tại Ngân hàng không cho vay, công ty cũng đang kiệt quệ về tài chính và đã phải dừng triển khai các danh mục dự án mới. 

Tổng giám đốc SGO Home - ông Lê Đình Chung cho hay, trong 2 năm vừa qua, lượng tiền bơm ra thị trường với mức lãi suất thấp cũng đã tạo ra sự lưu thông về dòng tiền khá sôi động. Cũng vào thời điểm đó, nhiều chủ đầu tư có gói hỗ trợ lãi suất cho khách hàng trong thời gian 24 tháng. Cuối năm 2022 hoặc đầu năm 2023, gần như hết hạn mức hỗ trợ này và lãi suất cũng đã bắt đầu thả nổi khiến cho nhiều khách hàng gặp khó khăn. 

Và khi ngân hàng thắt chặt tín dụng sẽ có 2 vấn đề xảy ra, cả cá nhân và doanh nghiệp đều bị tình trạng đến hạn sẽ phải trả. Trong khi đó thì thị trường không có tính thanh khoản đã dẫn đến việc không có tiền và doanh nghiệp không có tiền đáo hạn mà cá nhân lại không có tiền để thanh toán sau khi hết hạn được doanh nghiệp hỗ trợ. 

Cũng theo ông Chung, hiện nay cả thị trường sơ cấp và thứ cấp đều gặp phải những khó khăn về vốn cũng như tâm lý của người mua. 

Hơn thế, lãi suất ngân hàng tăng liên tục cũng đã khiến cho người dân cảm thấy gửi vào ngân hàng ở thời điểm này cũng sẽ an toàn hơn là đầu tư. Những người có tiền mặt bây giờ họ sẽ chú ý quan sát xem thị trường thứ cấp chủ đầu tư đang giảm giá bao nhiêu và có giảm sâu hơn nữa không, bây giờ là đáy chưa, liệu rằng mua vào giờ này có bị hớ không?

Còn ở thị trường sơ cấp, đối với những tài sản hình thành ở trong tương lai, theo ông Chung thì những sản phẩm nhà ở vẫn có khả năng thanh khoản nhưng vẫn chậm còn những sản phẩm khác thì vẫn chậm và nhiều dự án không có tính thanh khoản. 

Có thể thấy, trong tình hình khó khăn của doanh nghiệp bất động sản hiện nay, để cho doanh nghiệp có thể tồn tại thì một số chủ doanh nghiệp đã chọn giải pháp đi buôn để có tiền nuôi quân. 

Thủ lĩnh của một công ty bất động sản ở TP. Hồ Chí Minh cho hay, người này đã đi các tỉnh lân cận TP. Hồ Chí Minh và mua quỹ đất rồi bán lại cho các nhà đầu tư khác. Đôi khi người này lại làm môi giới quỹ đất cho các bên, lấy tiền hoa hồng và dùng tiền đó để bù đắp vào các nhà đầu tư khác. Đôi khi người này lại là môi giới quỹ đất cho các bên, lấy tiền hoa hồng và dùng tiền đó để có thể bù đắp vào các khoản chi phí của doanh nghiệp hàng tháng. 

Có không ít lãnh đạo doanh nghiệp bất động sản đang cố gắng tìm mọi cách để có thể vượt qua được khó khăn. Để có thể bán được hàng, thay vì bán nhà thô thì doanh nghiệp đã quyết định hoàn thiện luôn nội thất sản phẩm rồi bán để cho khách hàng có thể mua để ở ngay. 

Ngoài ra, có tập đoàn xin trả nợ khách hàng bằng tài sản bất động sản hiện có của công ty, đồng thời cũng cam kết mua lại với mức giá cao hơn sau thời gian 12 tháng. Có một số Tập đoàn sẵn sàng giảm giá từ 45 - 50% giá trị của sản phẩm nếu như khách hàng mua nhà thanh toán 9%% giá trị sản phẩm ngay khi ký hợp đồng mua bán. Một số doanh nghiệp quyết định bán bớt quỹ đất của mình để lấy tiền duy trì được phát triển doanh nghiệp. 

Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội bất động sản Việt Nam - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn G6, ông Nguyễn Anh Quê cho biết: “Hiện có rất nhiều doanh nghiệp bất động sản ở tình trạng pháp nhân vẫn còn mà văn phòng phải giải tán. Một số sàn môi giới, trước kia có văn phòng riêng, nhà ở riêng thì giờ sát nhập lại, hoạt động cầm chừng hoặc đóng cửa tạm thời”. 

Cũng theo ông Quê, trước tình hình khó khăn của thị trường bất động sản hiện nay thì dự kiến đầu năm 2023 các ngân hàng cấp room tín dụng mới thì bất động sản, xây dựng, chứng khoán cũng sẽ được khôi phục lại. Và từ tháng 11/2023, sau khi Luật Xây dựng, Luật đất đai được thông qua thì bước sang năm 2023 thị trường bất động sản sẽ tốt dần. 

Cũng theo vị chuyên gia bất động sản này, có 2 cơ sở để có thể khẳng định năm 2023 bất động sản sẽ hồi phục. 

Đầu tiên là căn cứ vào chu kỳ, Việt Nam có 3 giai đoạn ban hành luật. Một là giai đoạn trước và sau năm 2005, thứ hai là giai đoạn trước và sau năm 2015 và thứ ba là giai đoạn trước và sau năm 2025. Và 3 giai đoạn này, theo ông Quê cũng trùng hợp với 3 đợt khủng hoảng của nền kinh tế cũng như trùng hợp với 3 đợt khủng hoảng của nền kinh tế và khủng hoảng của nền kinh tế cũng như khủng hoảng của nền kinh tế cũng như khủng hoảng của bất động sản xây dựng. Điều trùng hợp đó là sau khi luật cũng như chính sách được ban hành thì bất động sản lại phát triển tốt trở lại. Cơ sở thứ hai là ông Quê cũng nghĩ rằng cuối năm 2023 là đáy bất động sản và sau đáy sẽ là giai đoạn hồi phục.