Hai chuỗi cà phê vỉa hè đã phủ sóng ra sao tại miền Bắc và miền Nam?

Hiện nay, văn hóa uống cà phê tại Việt Nam không vội vã mà chậm rãi, thư thái. Người Việt Nam có thể dành cả buổi cho một cốc cà phê, nhấp từng ngụm nhỏ lại vừa đọc sách, vừa nghe nhạc hay trò chuyện vui vẻ. Trong đó, cà phê cóc hay còn gọi là cà phê vỉa hè chính là một nét văn hóa riêng biệt trong văn hóa của cà phê Việt Nam. Cách pha chế đơn giản, không gian quán cũng chỉ có vài bộ bàn ghế cỏn con xếp trên vỉa hè nhưng cà phê cóc lại mang đến cho khách hàng cảm giác thư thái, thả lỏng sau một ngày dài làm việc căng thẳng khi nhâm nhi cốc cà phê nhìn dòng xe qua. 

Sau này, kinh doanh cà phê mang về đã ngày càng chú trọng hơn về mặt hình thức, không gian quán cũng phải chill, đồ uống đa dạng, trang trí bắt mắt. Cà phê vỉa hè vẫn tồn tại nhưng đã được nâng cấp thành các chuỗi quán hiện đại và đẹp, mang phong cách vỉa hè. Aha tại Hà Nội và Guta ở TP. Hồ Chí Minh chính là 2 chuỗi nổi tiếng nhất minh chứng cho sức hút của văn hóa cà phê vỉa hè đối với các thế hệ cư dân thời nay.

Những ai thích uống cà phê tại Hà Nội có lẽ không còn xa lạ với cái tên Aha Cafe. Tại đây sẽ phục vụ các món truyền thống như trà, cà phê, kem với phong cách vỉa hè. Khách hàng đến Aha chủ yếu ngồi ngoài hiên chứ không ở trong phòng kín có máy lạnh. Lúc đầu, nhà sáng lập phát triển chuỗi cà phê của mình theo hướng chậm mà chắc, mỗi năm chỉ mở thêm từ 1 - 2 cửa hàng. Dù vậy thì với sự bùng nổ của mô hình nhượng quyền thì số cửa hàng của Aha Cafe đã nhanh chóng mở rộng trong những năm sau đó. Tổng hợp từ Hanoi TopList cho thấy, tính đến năm 2022, Aha đã có hơn 100 chi nhánh khắp cả nước, khắp cả 3 miền Bắc - Trung - Nam. Trong đó, chỉ tính riêng ở Hà Nội, Aha đã có 69 chi nhánh. 

Vào năm 1997, Aha Cafe đã được sáng lập bởi ông Nguyễn Mạnh Hà nhưng phải đến năm 2008 thì ông Hà mới chuyển từ sản xuất sang kinh doanh bằng việc mở cửa hàng đầu tiên tại Hà Nội. Hiện tại, ông Hà đang là Chủ tịch Hội đồng quản trị cũng như người đại diện pháp luật của công ty. Và theo con số tổng hợp vào năm 2019, chi phí nhượng quyền của Aha Cafe là khoảng 225 - 320 triệu đồng/năm. Bên cạnh chi phí nhượng quyền thì còn có chi phí đầu tư ban đầu như phí mặt bằng, phí thuê nhân viên, phí mua phần mềm quản lý, phí phát sinh khác cũng dao động từ 1,6 - 2,2 tỷ đồng. Không những thế, nhà đầu tư cũng sẽ phải trả cho Aha mức phí quản lý chiếm 3% doanh thu hàng tháng. 

Dù vậy, trang FnB đánh giá bởi mức độ nhận diện phủ sóng rộng rãi từ trước đến nay nên doanh thu của một cửa hàng Aha trung bình từ 150 - 600 triệu đồng/tháng. Và với mức doanh thu đó, ước tính sẽ mất không đến 2 năm để cửa hàng có thể hoàn vốn.

Đến tháng 7/2018, Aha Cafe đã thu hút được sự chú ý của giới F&B khi một nhà đầu tư chiến lược sở hữu 6 cửa hàng dừng hợp tác với công ty. Sau đó, nhà đầu tư này đã chuyển sang đầu tư một thương hiệu mới có tên là Kafa Café với mục đích định vị chuỗi cà phê đường phố mang đậm phong cách Việt Nam. 

Có thể thấy, Kafa Café là một trong những đối thủ đáng gờm của Aha khi cùng phát triển theo phong cách cà phê vỉa hè. Và theo thông tin trên trang website của Kafa Café, chuỗi này hiện có gần 60 cửa hàng ở nhiều tỉnh thành trên cả nước, trong đó riêng Hà Nội đã có 32 địa điểm. 

Còn ở TP. Hồ Chí Minh, Guta khai trương cửa hàng đầu tiên vào năm 2016 - cái tên này mang ý nghĩa là phong cách của tôi còn giá trị cốt lõi là dựa trên cà phê vỉa hè. 

Menu của Guta bao gồm 2 loại nước chính đó là nước uống và đồ ăn sáng. Khác với Aha, Guta Cafe hoạt động với ba mô hình chính bao gồm Gucart (xe đẩy cà phê), GUkiosk (kiosk cà phê) và Gustore (quán cà phê). Chú trọng vào việc bố trí một cách linh động và giá cả phải chăng, Guta đã và đang phát triển nhanh chóng từ đó trở thành một trong những chuỗi cà phê phổ biến nhất tại Sài Gòn. 

Theo tìm hiểu, cả Aha Cafe và Guta Cafe đều là những thương hiệu cà phê áp dụng được phương thức nhượng quyền với mục đích nhân rộng độ nhận diện và đẩy mạnh tên tuổi của khách hàng. 

Thông tin trên Chuyên trang thông tin tổng hợp cho ngành kinh doanh ẩm thực FnB Việt Nam cho thấy, vào tháng 6/2022, Guta Cafe chỉ thực hiện nhượng quyền với hai mô hình đó là GUkiosk và GUstore. Đối với mô hình GUkiosk, Guta Cafe yêu cầu diện tích tối đa là 30m2 với chi phí nhượng quyền là 30 triệu đồng còn chi phí ký quỹ nguyên vật liệu là 20 triệu đồng cho hợp đồng 5 năm. Còn đối với mô hình GUstore thì yêu cầu diện tích tối đa là 50m2 còn chi phí nhượng quyền là 60 triệu đồng, chi phí ký quỹ nguyên vật liệu là 50 triệu đồng cũng trong thời hạn 5 năm. Cả hai mô hình này đều phải thanh toán chi phí bản quyền 5% của doanh thu thực tế hàng tháng. 

Các chi phí trên chỉ là chi phí nhượng quyền và chưa bao gồm các chi phí khác ví dụ như chi phí đầu tư, chi phí cải tạo mặt bằng cùng các chi phí phát sinh (nếu có). Tổng quan, chi phí trung bình để mở Guta theo mô hình GUkiosk rơi vào khoảng 300 triệu đồng và 500 triệu đồng đối với mô hình GUstore. Có một điểm lưu ý nhỏ khi mở quán Cafe Guta đó chính là Guta sẽ hoàn lại 40% chi phí bản quyền/tháng (tương đương với 2% doanh thu/tháng) nếu như cửa hàng nhượng quyền tuân thủ quy trình vận hành cũng như những KPIs do Guta Cafe đề ra và sẽ được Guta hoàn lại mỗi 3 tháng.