Vợ chồng ông chủ tiệm vàng khét tiếng Hà Nội một thời: Từ 3 lạng vàng đi vay đến biệt thự rộng nhất phố cổ, tậu liền lúc 6 căn nhà

Thời điểm hiện tại, dù đã ngoài 80 nhưng ông Phạm Ngọc Giao (sinh năm 1941, ở 115 phố Hàng Bạc, Hoàn Kiếm, Hà Nội) vẫn rất minh mẫn và khỏe mạnh. Giờ đây, công việc chính của ông Giao là bốc thuốc Đông y giúp người bệnh. 

Dù bề ngoài quá đỗi bình dị, dễ gần nhưng ông Phạm Ngọc Giao lại là “công tử nhà giàu”, bố mẹ ông là chủ tiệm vàng Sư Tử - đại gia buôn vàng giàu khét tiếng đất Bắc xưa. Gia đình của ông Giao vốn có nguồn gốc từ làng Châu Khê, xã thúc Kháng, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Từ xưa, nơi đây vốn đã nổi tiếng với nghề lọc đãi vàng. 

Từ ba lạng vàng đi vay đến tiệm vàng nổi tiếng khắp miền Bắc

Bố ông Giao là cụ Phạm Văn Thanh không chỉ tuấn tú mà còn giỏi giang. Do hoàn cảnh gia đình nghèo khó, cụ Thanh đỗ tú tài nhưng lại không thể theo đuổi ước mơ vào cơ quan nhà nước để làm cán bộ. Vì thế, cụ Thanh có dự tính sẽ mua vé tàu vào thẳng thành phố Vinh, Nghệ An để xin công việc làm bánh kẹo kiếm sống, giúp đỡ gia đình. Trong khi đó, mẹ ông Giao và cụ Phạm Thị Tề, nổi tiếng là một cô gái khéo léo, xinh đẹp. Cụ Tề lấy chồng năm 17 tuổi, luôn hết mình vun vén và chăm lo cho gia đình.  

Đêm trước khi quyết định sẽ tới Vinh để lập nghiệp, một người hàng xóm đã tới gặp vợ chồng cụ Thanh, vừa để nói lời tạm biệt, vừa cảm thấy tiếc rẻ cho các nghề lọc đãi vàng gia truyền. Nghe xong, cụ Thanh trằn trọc suốt đêm không ngủ. Sau cùng, vì lưu luyến đất Hà Thành, thế nên vợ chồng cụ quyết định ở lại phố cổ, xây dựng sự nghiệp.

Khi ấy, số vốn mà vợ chồng cụ Thanh hùn lại để lập nghiệp là số trang sức còn lại trong nhà. Cả tài sản chỉ còn đúng 2 lạng vàng, cụ Thanh vay thêm hàng xóm 3 lạng, tổng cộng là 5 lạng vàng. Hai vợ chồng bàn bạc thử “liều một phen” lập lên tiệm vàng Sư Tử. Họ cho rằng, việc lựa chọn sư tử là con vật biểu tượng cho tiệm mình bởi nó không chỉ oai phong mà còn ngay thẳng, không làm hại đến ai.

Năm 1936, từ tay trắng đi lên, vợ chồng cụ Thanh đã gây dựng nên một tiệm vàng khét tiếng xứ Bắc. Thuở ấy, nếu miền Nam nổi tiếng với tiệm vàng Kim Thành thì miền Bắc lại được nhiều người biết đến với tiệm vàng Sư Tử ở trên phố hàng Bạc. Sau hơn 3 năm gây dựng, tiệm vàng của cụ Thanh luôn thực hiện theo đúng tôn chỉ “lấy công làm lời” đã phát triển ngày càng thịnh vượng. Nhắc đến Sư Tử là đủ bảo chứng cho chất lượng vàng chuẩn. Ông Giao chia sẻ: “Thời điểm đó, vàng nhà tôi mang thương hiệu Sư Tử và được công nhận bản quyền để tránh tình trạng các tiệm vàng khác giả danh”. 

Giữ vị trí độc tôn trên thị trường với phương thức mới lạ, tiệm vàng Sư Tử khi đó chỉ rộng khoảng 40m2 tại 129 Hàng Bạc nhưng khách lúc nào cũng xếp hàng đông kín. Ngày nào cũng thế, tiệm vàng Sư Tử làm được một mẻ, hàng trăm lạng vàng đều phải đựng bằng thúng bằng chậu còn nhân công làm việc luôn tay luôn chân, không có thời gian nghỉ ngơi. Khi đó, ông Giao tuy còn nhỏ nhưng hàng ngày đều tham gia phụ giúp công việc buôn bán của gia đình. Ông cùng với 10 người làm khác đóng gói hàng trăm lạng vàng để xuất khẩu và đi giao hàng cho các nhà buôn trong thành phố.

Chỉ vài năm sau khi mở tiệm vàng, năm 1941 cụ Thanh đã mua được một căn nhà ở số 45 Hàng Bè. Liên tiếp 2 năm sau đó, cụ mua thêm được 2 căn nhà nữa ở số 20 Hàng Vôi và số 94 Cầu Gỗ. Thời điểm đó, tiền mua nhà của cụ Thanh tương đương với trăm nghìn lượng vàng, căn nhà nào cũng rộng tới cả trăm m2. Đến năm 1946, gia đình cụ bán cả 3 căn nhà trên, sau đó mua căn nhà ở số 115 phố Hàng Bạc ngày nay, rộng 600m2. Theo ông Giao, vào năm 1945, căn biệt thự này được mua với giá tương đương với 1000 cây vàng. 

Được biết, thời điểm hiện tại gia đình ông Giao với hơn 30 nhân khẩu, 4 thế hệ hiện đang sinh sống trong căn biệt thự này. Điều đáng nói, đây cũng là ngôi nhà có diện tích rộng bậc nhất khu phố cổ Hà Nội.

Suốt 13 năm gây dựng tiệm vàng Sư Tử, cụ Thanh muốn mở rộng công xưởng nên đã tăng nhân công từ 3 lên 10 người. Không những thế, ông còn nhận cả những người lang thang cơ nhỡ, dạy họ học việc, có công ăn việc làm rồi còn được “dựng vợ gả chồng” từ những người quen trong xưởng. Trong ký ức tuổi thơ, 8 chị em ông Giao cũng quen với cảnh trong nhà lúc nào cũng có từ 3 đến 4 vú em chăm nom nhà cửa, bước chân ra đường là có xe đưa đón.

Đến năm 1958, sau 18 năm tiệm vàng Sư Tử chính thức ngừng hoạt động do những chính sách mới trong việc quản lý vàng bạc của Nhà nước. 80 cây vàng cuối cùng, gia đình ông Giao bán lại cho Nhà nước với giá niêm yết. Các anh chị em của ông sau này cũng không còn ai theo nghề bán vàng nhưng đều sở hữu cuộc sống sung túc. Ông Giao tuy là con thứ tư của cụ Thanh nhưng lại là con trai trưởng trong nhà, lựa chọn sinh sống tại căn biệt thự ở Hàng Bạc để lưu giữ những kí ức của bố mẹ.

Dù thất thế, phải chuyển sang làm những công việc khác nhưng gia đình ông Giao vẫn thuộc diện giàu có bậc nhất phố cổ. Ông Giao cho biết, sau khi Nhà nước cấm buôn vàng, gia đình ông xuống dọn dẹp bể nước vẫn phát hiện có một hầm vàng sót lại bên dưới. Được biết, đây là những cám vàng sau khi chế tác đã trôi xuống bể, sau đó đóng lại thành cục. Điều đáng nói, loại vàng này nhà nước không cấm sử dụng, nên nhà ông Giao chưa bao giờ lo tới việc hết tiền.

Mục sở thị căn biệt thự 600m2 rộng nhất phố cổ

Được biết, căn biệt thự do kiến trúc sư Phạm Hoàng thiết kế với phong cách kiến trúc Pháp pha trộn với kiến trúc đình làng Việt cổ, nổi bật với mái ngói uốn cong vút. Biệt thự được thiết kế 2 tầng, trong đó mỗi chi tiết bên trong đều mang những ý nghĩa đặc biệt riêng.

Cụ thể, trên cánh cửa phòng cửa sổ hay trên tường của căn biệt thự đều luôn xuất hiện đan xen hình ảnh con dơi. Đây là cách đọc đồng âm với chữ phúc và chữ thọ, với ý nghĩa biểu tượng cho sức khỏe. Bên cạnh đó, 9 giếng trời bên cạnh điện thờ trong phong thủy thể hiện âm dương hòa hợp, giúp gia chủ luôn cảm thấy bình yên, hạnh phúc.

Bên trong căn phòng đọc sách, bộ bàn ghế cổ có họa tiết mang phong cách Louis XI. Những họa tiết này ra đời từ những năm 1935 những vẫn được gia đình ông Giao giữ lại. Ở thời điểm đó, giá trị bộ bàn ghế của gia đình ông Giao được tiết lộ tương đương với 10 cây vàng.

Khu vườn trong nhà ông Giao rộng tới 180m2. Đáng chú ý, căn biệt thự của nhà ông Giao được đưa vào sách hướng dẫn du lịch phố cổ như cuốn The 36 Guild streets area Hanoi’s Ancient Quarter của Nhật, thu hút rất nhiều đoàn khách nước ngoài tới tham quan và chiêm ngưỡng.