Tương lai mù mịt của hãng công nghệ 80 tỷ USD sau khi bị cấm hoạt động bởi chính phủ Trung Quốc

Didi cạnh tranh khốc liệt với Uber trong thị trường ứng dụng đặt xe hàng đầu Trung Quốc. Tuy nhiên, giờ đây hãng công nghệ này bị chính phủ Trung Quốc nghiêm cấm hoạt động vô thời hạn.

Ngay lập tức, hãng công nghệ đã mất hơn 1% giá trị so với mức đỉnh. Họ không thể gọi vốn cho các dự án tương lai và người dùng thì lần lượt xóa bỏ app. Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo Didi còn phải chịu sự giám sát của chính phủ Trung Quốc.

Cơn ác mộng với Didi

Thời điểm được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán New York cũng là khi Didi phải đối mặt với cơn ác mộng.

Reuters cho biết Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC) vào tháng 7/2021 đã yêu cầu các kho ứng dụng ở Trung Quốc xóa bỏ ứng dụng Didi Global. Ngoài ra cơ quan này khẳng định nền tảng đã thu thập dữ liệu của người dùng bất hợp pháp. Quyết định được đưa ra khiến công ty từng trị giá 80 tỷ USD chịu cảnh thê thảm chỉ trong vài tháng.

Didi bốc hơi 80% vốn hóa thị trường (khoảng 60 tỷ USD) một năm. Đây được xem là một cú lao dốc kinh khủng đối với một công ty Châu Á từ trước đến nay. Sau sự kiện của Didi, hàng loạt hoạt động khác của lĩnh vực công nghệ cũng gặp vận đen, chẳng hạn như nhà sáng lập Alibaba Jack Ma bị điều tra khiến đợt IPO lớn nhất thế giới của Ant Group bị hủy hay nhiều nền tảng vận tải công nghệ bị giám sát.

Fraser Howie, Giám đốc Công ty Tài chính Newedge đồng thời là chuyên gia về hệ thống tài chính Trung Quốc nói rằng: “Các công ty công nghệ của Trung Quốc không thể nào hoạt động bình thường như trước đây. Didi chỉ là một trong những công ty tư nhân đang phải đối mặt trước sự giám sát của chính phủ Trung Quốc”.

Cách đây 1 năm, Didi huy động vốn được 4,4 tỷ USD tại Mỹ nhưng sau đó đã phải chịu đòn trừng phạt khắc nghiệt của chính phủ Trung Quốc về những vấn đề có liên quan đến thu thập và sử dụng dữ liệu người dùng trái phép. Thế nhưng, hiện vẫn còn nhiều uẩn khúc đằng sau câu chuyện của sự kiện này.

Cố gắng đem lại hiệu quả

Một ngày sau khi niêm yết, các nhà đầu tư và ngân hàng của Didi đã nghe được tin đồn về việc siết chặt quy định của chính phủ. Ban quản lý của hãng xe này lại khẳng định đó là thông tin sai sự thật và đã ra sức trấn an họ bằng cách nói rằng công ty hiện đang làm việc với các nhà làm luật để giải đáp toàn bộ khúc mắc bên trong, theo một nguồn tin thân cận.

Bloomberg trước đó đưa tin rằng Didi được giới lập pháp Trung Quốc yêu cầu hủy đợt IPO trên sàn chứng khoán New York. Tuy nhiên, nhà sáng lập Cheng Wei và Jean Liu của hãng vẫn ngoan cố, quyết tâm có được sự niêm yết bằng mọi giá.

Một nguồn tin nội bộ cho biết: “Ban quản lý của Didi tin rằng sẽ được CAC bỏ qua dù biết rằng việc gấp rút niêm yết cổ phiếu sẽ đánh tiếng đến cơ quan này”.

Sau đó, CAC ngày 2/7/2021 đã tiến hành điều tra Didi vì mối nghi ngờ có liên quan đến thu thập và sử dụng dữ liệu người dùng một cách trái phép. Và rồi ứng dụng đặt xe đã không còn xuất hiện trên toàn bộ kho ứng dụng và cũng bị hủy niêm yết trên sàn giao dịch quốc tế.

Cheng và nhiều doanh nhân khác của quốc gia tỷ dân không khỏi ngạc nhiên vì điều này. Họ không hề biết một thông tin gì về động thái của CAC. Theo một nguồn tin thân cận, “không ai biết được sự khắc nghiệt của biện pháp trừng phạt lại có thể đến như vậy”.

Tương lai u ám

Sau sự kiện đó, những kế hoạch mở rộng quy mô sang các sàn thương mại điện tử hay dấn thân vào châu  u và nâng cấp hệ thống xe tải-pin sạc, cùng hàng loạt dự án mà Didi ấp ử đều phải tạm dừng.

David Waddell, Giám đốc đầu tư tại Waddell & Associates, nhận định rằng: “Sau khi Didi sụp đổ, mọi người đã hoảng loạn và không còn tin tưởng. Tôi cho rằng việc đầu tư vào lĩnh vực công nghệ ở Trung Quốc trở thành một canh bạc vì giãn cách xã hội do dịch Covid 19, chính sách thắt chặt của chính phủ hay những rủi ro khi niêm yết”. 

Tom Nutlist, chuyên gia phân tích công nghệ của công ty tư vấn Trivium China, nói: “Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân của đòn trừng phạt lên Didi đến từ chính phủ hay hãng đặt xe sẽ làm gì tiếp theo là gì. Do đó, Didi vẫn đang đứng trước tương lai bất định kéo dài”.

Tuy nhiên, theo một nguồn tin nội bộ, sự kiện này có thể khiến mối quan hệ Mỹ và Trung Quốc ngày một trở nên tiêu cực.
Aaron Costello, người đứng đầu phụ trách khu vực châu Á tại Cambridge Associates, chia sẻ rằng: “Chính phủ Trung Quốc đã không còn thoải mái khi Mỹ đảm nhận quyền tài phán với các hãng công nghệ của nước này trong khi đưa ra cả những quy định và vấn đề về an ninh dữ liệu”.

Tờ Bloomberg đưa tin rằng, hiện vẫn phải chờ kết quả điều tra của chính phủ Bắc Kinh mới có thể xác định được tương lai của Didi. Theo nhận định của một số nhà đầu tư, chính quyền thành phố này vẫn chưa đưa ra quyết định cụ thể đối với số phận của hãng đặt xe công nghệ này.

Ở một mặt khác, các nhà đầu tư khác cho biết Didi sẽ sớm quay trở lại trên các kho ứng dụng và cho phép người dùng đăng kí mới vì các số liệu thống kê dữ liệu người dùng đã được nộp lên chính quyền Bắc Kinh.

Bloomberg vẫn cho rằng thiệt hại mà Didi phải đối mặt vẫn sẽ còn mãi, cho dù là viễn cảnh nào đi chăng nữa. Các nhà đầu tư tỏ ra lo ngại về việc chính phủ Trung Quốc vẫn tiến hành “bẻ gãy đôi cánh” của các công ty công nghệ trong bối cảnh đối mặt với đòn siết chặt pháp lý hay bị đóng cửa hoạt động cả nhiều tháng.