ECB tăng lãi suất mạnh tay nhưng khó vực dậy giá trị của đồng euro, thậm chí còn gây ra suy thoái dài và sâu hơn

Theo VietnamBiz, ECB hôm 8/9 đã tăng 3 loại lãi suất cốt lõi thêm 75 điểm cơ bản. Lãi suất tiền gửi tăng lên 0,75%. Theo tuyên bố của Hội đồng Quản lý ECB, họ sẽ tiếp tục thắt chặt tiền tệ để đưa lạm phát tại châu Âu về mức 2%/năm, là mục tiêu trung hạn.

ECB viết trong thông cáo ngày 8/9: “Hội đồng Quản lý có thể sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong những cuộc họp tới nhằm tránh rủi ro kỳ vọng lạm phát liên tục leo thang. Lạm phát hiện đang quá cao và có thể sẽ ở trên mức mục tiêu trong dài hạn. Tỷ lệ lạm phát trong tháng 8 đạt mức 9,1%, theo Eurostat thống kê nhanh”.

Hiện lãi suất của ECB đang ở mức cao nhất từ năm 2011, thế nhưng tỷ lệ lạm phát của eurozone đang ở mức đỉnh của khu vực đồng tiền chung euro.

Lục địa già đang đối mặt với khủng hoảng chi phí sinh hoạt vì giá lương thực và nhiên liệu tăng mạnh.

Theo dự báo của Chủ tịch Christine Lagarde và các lãnh đạo khác của ECB, lạm phát trung bình trong năm nay rơi vào khoảng 8,1% và 5,5% vào năm sau, con số này cao hơn mức mục tiêu 2% rất nhiều.

Thông điệp gửi tới thị trường khi ECB tăng lãi suất từ tốn hơn là Ngân hàng Trung ương châu Âu đang nỗ lực cân đối rủi ro lạm phát và mối nguy suy thoái. Thế nhưng, động thái gay gắt ở cuộc họp 8/9 chỉ ra rằng ngân hàng đang muốn thể hiện sự cao độ trong cuộc chiến bão giá.

Theo dự báo trong Báo cáo phân tích của chính ECB, nền kinh tế euro zone chỉ tăng 0,9% trong năm sau. Dự tính này được đưa ra khi Nga ra lệnh đóng van hoàn toàn đường ống Nord Stream 1 tới châu Âu.

Các nước thành viên EU hiện đang phải nỗ lực đối phó với tình trạng thiếu khí đốt trong khi mùa đông đang đến gần. Vì thiếu nhiên liệu, nhiều doanh nghiệp sản xuất đã buộc phải cắt giảm quy mô hoạt động.

Reuters cho biết tình trạng lạm phát hiện nay sẽ không có nhiều chuyển biến sau quyết định hôm 8/9 của ECB. Đó là vì giá năng lượng toàn cầu tăng cao. Bên cạnh đó, ECB còn đối mặt với những chỉ trích khi không thể hỗ trợ nền kinh tế EU thoát khỏi nguy cơ rơi vào suy thoái.

Đồng euro có thể tiếp tục đi xuống

Lý thuyết kinh tế thông thường cho thấy các nhà đầu tư sẽ mua euro khi lãi suất euro cao. Điều này giúp gia tăng giá trị của đồng tiền này cao hơn so với loại tiền khác. Thế nhưng, giá trị tiền tệ trên thị trường ngoại hối lại bị tác động tiêu cực vì lạm phát và suy thoái.

Reuters cho biết khủng hoảng năng lượng đã gây nên những thiệt hại lớn cho nền kinh tế eurozone nặng nề đến mức đà giảm của đồng euro sẽ không được cải thiện nhiều dù chính sách tiền tệ của ECB mạnh đến đâu.

Đồng euro đã giảm xuống dưới mức 0,99 USD lần đầu tiên từ cuối năm 2002 vào hôm 5/9 sau khi thông báo cắt khí đốt hoàn toàn qua Nord Stream 1 được đưa ra. Động thái của Nga đã đẩy giá năng lượng tăng và làm dấy lên mối lo ngại về tình trạng thiếu khí đốt trầm trọng.

Theo một số nhà hoạch định chính sách, hiện ECB cần phải để tâm tới giá trị của euro nhiều hơn vì khí đốt và dầu mỏ được yết giá theo USD. Xu hướng nhiên liệu nhập khẩu sẽ tăng lên cao càng bị khuếch đại về mức độ ảnh hưởng khi euro mất giá so với USD.

Không chỉ năng lượng, các mặt hàng nhập khẩu khác cũng đắt hơn khi euro tụt giá. Điều này dẫn đến lạm phát càng trở nên nghiêm trọng hơn tại châu Âu.

Theo các chuyên gia phân tích, ECB tăng lãi suất thêm 75 bps cũng không đem lại tác dụng kìm hãm sự lao dốc của giá euro.

Bà Agnès Belaisch, Giám đốc chiến lược thị trường châu Âu tại Barings Investment Institute đưa ra nhận định rằng: “Đợt tăng lãi suất không đem lại lợi ích đối với việc cứu giá đồng euro. Những lo ngại về địa chính trị chưa thể kiểm soát và mối nguy suy thoái vẫn còn đó”.

Bà nói thêm rằng thực tế cho thấy giai đoạn lãi suất tăng sẽ trùng với thời kỳ lạm phát và suy thoái trong năm sau là rất cao.

Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs hôm 5/9 đã đưa ra dự báo rằng euro sẽ suy yếu, còn 0,97 USD và tiếp tục duy trì trong 6 tháng nữa. Nguyên nhân là do khủng hoảng khí đốt dẫn đến nhu cầu suy yếu. Điều này sẽ gây ra một cuộc suy thoái dài và sâu hơn.

Capital Economics đã thực hiện hạ dự báo của giá trị euro trong năm 2023 còn 0,9 USD, giảm 9-10% so với mức hiện tại. Reuters cho biết, những tháng gần đây, giá trị của đồng euro đi theo hướng ngược chiều với giá khí đốt. 

Đồng tiền euro sẽ mất giá sâu hơn vì suy thoái

Reuters cho biết trong bối cảnh hoạt động kinh doanh đã yếu đi trong hai tháng liên tiếp 7 và 8, khu vực sử dụng đồng tiền chung euro sẽ rơi vào suy thoái.

Theo công bố của S&P Global, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) châu Âu của tháng 8 chỉ ở mức 48,9 điểm, giảm so với mức 49,9 điểm trong tháng 7. Đây cũng là mức thấp nhất trong 18 tháng gần đây. Hoạt động kinh tế càng sa sút khi PMI ở mức dưới 50 điểm.

Cú sốc năng lượng đã gây ra những tổn thất nghiêm trọng và dữ liệu cho thấy áp lực giảm giá lên đồng euro ngày một lớn hơn.

Theo ước tính của UniCredit, EU mua vào khoảng khoảng 400 tỷ USD dầu mỏ và khí đốt mỗi năm trong 5 năm trước khi đại dịch Covid 19 xảy ra.

Chi phí nhập khẩu dầu khí của châu Âu sẽ tăng lên thành 600 tỷ euro, tương đương 6% GDP, còn giá dầu duy trì ở 100 USD/thùng và euro ngang giá với USD khi giá khí đốt ở 100 euro/MWh (gấp 5 lần trung bình 5 năm gần đây).

Theo các chuyên gia, những tổn thất đối với nền kinh tế sẽ còn nặng nề hơn dự báo so với vài tháng trước đó đã dự báo.
Dẫn lời ông Robin Brooks, Kinh tế trưởng Viện Tài chính Quốc tế (IIF), Reuters đăng tải thông tin: “Những nhận định về khu vực eurozone thay đổi thường xuyên. Mọi người đã nói cách đây ít tháng là sẽ không xảy ra suy thoái. Tuy nhiên, gần đây lại là sẽ suy thoái nhưng ở mức nhẹ. Và rồi cuối tuần trước chuyển sang là sẽ suy thoái và đồng euro còn giảm sâu hơn”.