Cổ nhân dạy ‘Thắng nhỏ nhờ trí, thắng lớn nhờ đức’: Người ăn ở lương thiện, phúc báo ngay gần bên

Cổ nhân có câu: “Đức giả tài chi chủ, tài giả đức chi nô”, câu này có thể hiểu đơn giản rằng: Đạo đức chính là chủ của tài năng, tài năng lại là cấp dưới của đạo đức. Trong việc đối nhân xử thế ở trên đời, đức hạnh vẫn luôn được ưu tiên, người có đức sẽ thường được mọi người yêu quý, người không có đức sẽ bị chán ghét, xa lánh. Đức hạnh không chỉ ẩn chứa tu dưỡng của một người, nó còn thể hiện phúc khí của người đó.  

Tại sao nói “Thắng nhỏ nhờ trí, thắng lớn nhờ đức”?

Trong “Thế Thuyết Tân Ngữ” có câu rằng: “Thắng nhỏ nhờ trí, thắng lớn nhờ đức”. Cuộc đời này của con người có thể dựa vào một chút khôn vặt mà đạt được thắng lợi trong nhất thời, thế nhưng nếu muốn gặt hái được thành công còn cần phải có đức hạnh. Nếu như một người đánh mất phẩm hạnh và bại hoại đạo đức, người đó dù có bao nhiêu danh vọng và của cải cuối cùng vẫn sẽ mất nhiều hơn được. 

Chuyện kể rằng, trước kia có một người đàn ông vô cùng giàu có. Trước khi qua đời, ông đã phân chia tài sản của mình cho 2 người con trai. Trong đó, cậu con trai lớn từ nhỏ đã thông minh lanh lợi. Anh dùng số tiền này để mở một tiệm gạo, việc làm ăn vô cùng phát đạt. Người con trai út lại chất phác thật thà, với tay nghề khéo léo đã quyết định dùng số tiền để mở một quán bún phở, ngày ngày thực khách ra vào không ngớt.

Tuy nhiên, giông bão cuộc đời là điều không thể nào đoán trước. Cho đến một năm nọ, cả vùng xảy ra nạn đói khiến công việc làm ăn của cả 2 anh em đều trở nên ế ẩm. Người anh sau một hồi suy nghĩ đã nảy sinh sáng kiến, tung ra tin đồn thiếu lương thực để đẩy giá gạo lên cao. Vì thế, người anh đã hốt về được rất nhiều tiền. Thế nhưng người em lại chuyển sang mở quán cháo từ thiện, ngày ngày phát cháo để cứu trợ cho những người dân đói khổ trong vùng. 

Đến khi nạn đói qua đi, danh tiếng của người anh ngày càng xấu đi nên mọi người quyết định tẩy chay không mua gạo của người anh nữa. Chẳng bao lâu sau, cửa hàng gạo bắt buộc phải đóng cửa. Trong khi đó, người em nhờ tích được duyên lành nên tiếng thơm vang xa, được mọi người dân xung quanh yêu mến khiến việc làm ăn ngày càng phát đạt.

Sách Thái Căn Đàm có nói rằng: “Bí quyết tích đại  phúc chỉ ở một niệm thiện lành”. Một người nếu như biết giữ được thiện ý trong tâm và trao tặng thiện lương, làm nhiều việc thiện chính là đang tích lũy phúc báo cũng như may mắn cho bản thân mình. Trong cuộc sống này, nhiều người dễ dàng tối mắt vì lợi, thậm chí bất chấp thủ đoạn để giành về cái lợi trước mắt nhưng cuối cùng vẫn trắng tay. Thế nhưng, có một số người nhờ có đức hạnh sâu dày, không ngừng tích lũy phúc khí cho bản thân nên càng ngày càng may mắn.

Hãy nhớ một điều quan trọng rằng, người sống trên đời có thể dựa vào một chút khôn vặt mà có được cái lợi nhất thời, thế nhưng đạo đức tốt mới là tấm bảng vàng giúp họ lập thân ở đời.  

Tích đức, tu thiện ắt sẽ nhận về phúc báo

Trong cuốn “Liễu Phàm Tứ Huấn” có nói rằng: “Mệnh tự mình tạo, phúc tự mình cầu”. Phúc khí của một người không phải là điều mà ông trời có thể định trước mà là do bản thân luôn nỗ lực tích lũy đức hạnh. Người càng có đức hạnh thì sẽ càng có phúc. 

Chuyện kể thời nhà Minh có một người thư sinh tên Trương Úy Nham, là một người có học vấn uyên bác và vô cùng nổi tiếng trong giới nho sinh. Trong một lần đi thi hương, Trương Úy Nham biết mình không có tên trong danh sách yết bảng đã vô cùng tức giận mắng thẳng mặt ban giám khảo, nói họ có mắt như mù, không biết phân biệt nhân tài. 

Lúc này, có một người qua đường và mỉm cười với ông. Trương Úy Nham thấy thế liền vô cùng tức giận và trút giận lên người này. Ai ngờ người này không hề tức giận mà nói: “Văn chương hay quan trọng là nằm ở tâm bình khí hòa. Công tử nóng giận như thế làm sao có thể viết được một bài văn hay? Bên cạnh đó, có được công danh hay không hoàn toàn nằm trong số mệnh, trong mệnh không có phúc thì dù văn chương có hay đến mấy cũng chẳng có ích gì?”

Nghe xong, Trương Úy Nham vội vàng hỏi: “Tiểu sinh phải làm thế nào để thay đổi vận mệnh?”. Người kia liền nói: “Tạo mệnh do Trời, lập mệnh ở ta và nỗ lực hành thiện, tích nhiều âm đức thì lo gì không cầu được phúc”. Trương Úy Nham nghe xong liền tỉnh ngộ, từ đó ở trong tâm luôn luôn giữ thiện tâm, giữ mình một cách khiêm tốn, không ngừng hành thiện tích đức, chỉ sau 3 năm cuối cùng cũng đã đỗ đạt công danh.  

Trong “Thái Căn Đàm” có viết: “Thiên bạc ngã dĩ phúc, ngô hậu ngô đức dĩ nhạ chi”, có thể tạm hiểu là: Nếu ông trời cho ta phúc khí mỏng manh thì nên cố gắng thay đổi, kiên nhẫn tu dưỡng phẩm đức và chủ động chào đón phúc khí đến bên ta. Nếu không ngừng tích lũy hành thiện chính là gieo trồng phúc báo của bản thân, vì người đức hạnh sâu dày, trong lòng giữ thiện niệm, một khi đối tốt với người phúc khí tự nhiên sẽ tìm đến.  

Người xưa từng nói rằng: “Để lại đạo đức cho con cháu thì con cháu sẽ hưng thịnh hơn 10 đời, để lại giàu sang cho con cháu thì con cháu sẽ giàu sang không quá ba đời”. Những người tài đức hơn người không chỉ thay đổi được vận mệnh mà còn tạo phúc cho con cháu đời sau. 

Người có đức ắt sẽ có phúc, đức dày mới chở được muôn vật

Người xưa có câu: “Người có đức ắt sẽ có phúc, người không có đức ắt có tai họa”. Người có đức, khi sống đối xử tốt với mọi người thì đi đến đâu cũng sẽ được hoan nghênh. Người không có đức và không chú ý tu thân dưỡng tính thì đi đến đâu cũng bị coi thường. Tương truyền rằng, vào những năm Vĩnh Lạc triều Minh có một người thầy bói. Người này cậy mình có chút hiểu biết về tính toán số Chu Dịch nên đã làm đủ mọi điều ác trên đời.

Cho đến một ngày nọ, người đàn ông này phát hiện một mảnh bảo địa phong thủy. Nơi này có phong thủy cực tốt nếu như sau khi qua đời có thể an táng ở nơi này, con cháu sau này sẽ đời đời hưởng phúc. Dù bói ra đức hạnh của mình không xứng đáng với phong thủy của mảnh đất này, người đàn ông vẫn nhất quyết mong muốn con cháu chôn cất mình tại nơi đây.

Sau nhiều năm, con cháu của thầy bói liền phát hiện, bảo địa phong thủy của nơi này đã hoàn toàn thay đổi, từ một vùng bảo địa đã trở thành sát địa, dù có thay đổi thế nào cũng không thể “trả về” phong thủy như ban đầu được. Bất đắc dĩ, cuối cùng người ta phải đào ngôi mộ của ông thầy bói này lên và chuyển đi nơi khác.

Người xưa có câu rằng: “Đất có phúc người có phúc ở, người có phúc ở nơi đất có phúc”. Những người có phúc dù có ở nơi đâu đi chăng nữa, đó cũng sẽ trở thành bảo địa phong thủy, còn người vô phúc dù có sinh sống nơi bảo địa phong thủy đi chăng nữa cũng sẽ vô phúc vô lộc. Suy cho cùng, phúc khí của một con người không thể nào rời xa được đức hạnh. Mỗi con người chính là một thể năng lượng còn phúc báo là năng lượng, đức hạnh sâu dày là cách tích lũy năng lượng cho bản thân. 

Người đời thường truyền nhau câu nói: “Mệnh trời vô thường, nhưng thường ở bên người có đức”. Trên đời vạn vật vốn biến hóa khôn lường, người có đức dày mới có thể dung chứa vạn vật và đi đến được tận cuối con đường. “Lòng giữ thiện niệm, không đẹp cũng sẽ xinh, không giàu thì cũng sang”. Người sống ở đời, có thể sẽ không sở hữu dung mạo xinh đẹp, không có lắm tiền nhiều bạc, thế nhưng tuyệt đối không thể không có phẩm hạnh.

Sinh mệnh vốn là một trường tu hành, mỗi người cần tu ra một tấm lòng thiện lương và thực hành những đức tính tốt, sưởi ấm người khác bằng tấm lòng nhân hậu. Người trong tâm luôn giữ thiện lương ắt sẽ được che chở, người sống có đạo đức ân phúc tự nhiên sẽ nhiều…