Các ông lớn của Pháp vẫn bám trụ lại ở Nga: Hoạt động nhưng vẫn tuân thủ lệnh trừng phạt

Để phản đối việc Nga thực hiện chiến dịch quân sự tại Ukraine, đa số công ty phương Tây đều đang rời bỏ Nga. Thế nhưng, một số doanh nghiệp lớn nhất của Pháp vẫn tiếp tục trụ lại để duy trì hoạt động kinh doanh Nga.

Vẫn phải hoạt động trong khi tuân thủ lệnh trừng phạt

Các nhà bán lẻ đồ thể thao, hàng tạp hóa hay dụng cụ vẫn đang duy trì hoạt động tại Nga để phục vụ khách hàng. TotalEnergies - Tập đoàn năng lượng khổng lồ đang trụ lại nước này cùng các khoản đầu tư lớn vào các lĩnh vực dầu khí.

Renault SA - Nhà sản xuất ô tô của Pháp đang gặp khó khăn 15% trong mảng logistics nhằm bắt đầu dây chuyển lắp ráp tại Nga. Theo một số nguồn tin, họ đang tổ chức lại chuỗi cung ứng nhằm thay thế thiết bị mà họ thiếu do các lệnh trừng phạt.

Các công ty Pháp cho hay họ vẫn tuân thủ quy tắc trừng phạt và sự chỉ đạo từ chính phủ, song cũng nỗ lực để hoạt động kinh doanh tại Nga không bị gián đoạn. Sự có mặt của Pháp tỏ ra vượt trội hơn các doanh nghiệp nước ngoài khác tại Nga kể từ sau Chiến tranh Lạnh. Theo đó, các công ty của Pháp đã tạo ra 150.000 việc làm, trở thành một trong top những nhà tuyển dụng nước ngoài của Nga.

Bên cạnh đó, họ cũng thiết lập nhiều mối quan hệ với Nga về mặt truyền thống. Với lợi thế này, hoạt động của họ khó bị thoái trào hơn so với các đơn vị doanh nghiệp xuất khẩu đến Nga. Auchan và Leroy Merlin là các nhà bán lẻ thuộc gia đình Mulliez của Pháp. Mạng lưới chuỗi cửa hàng đồ hợp lớn của họ trên khắp Nga vẫn tiếp tục được duy trì.

Vào thứ 4, Renault thông báo về việc xem xét phương án xoay quanh cổ phần sở hữu của hãng ô tô AvtoVAZ của Nga trước thông tin Ukraine kêu gọi tẩy chay xe của Renault. 

Chịu ảnh hưởng từ các lệnh trừng phạt của phương Tây với Nga, nhiều doanh nghiệp khắp thế giới vào tình trạng thiệt hại tới hàng tỷ USD. Các biện pháp trừng phạt của Mỹ và châu Âu tập trung chủ yếu vào việc cô lập tài chính của Nga với phần còn lại thế giới. Cùng với đó là ngăn chặn hàng hóa được xuất khẩu khỏi Nga.

Về cơ bản, việc cắt đứt quan hệ kinh doanh hoặc đình chỉ, thu hẹp quy mô có thay đổi tùy theo từng ngành. Với BP PLC, Shell PLC hay Exxon Mobil Corp - là các công ty dầu khí khổng lồ đều tuyên bố dừng hoạt động tại Nga vì những áp lực của Chính phủ. Ngoài ra, các ngân hàng như Citigroup Inc. hay Deutsche Bank AG của Đức cũng cho biết ngừng kinh doanh tại Nga. Unilever PLC và Kraft Heinz Co. cũng đã dừng mọi hoạt động xuất nhập khẩu sản phẩm vào ra Nga.

Ở một mặt khác, những ông lớn dầu khí và một số công ty thực phẩm và nhà bán lẻ của Pháp lại không có tuyên bố như vậy. Họ thực hiện hạn chế hơn như tạm dừng quảng cáo và ngừng đầu tư thêm nguồn tiền mới vào Nga.

Hôm thứ Ba, TotalEnergies họ dự kiến ngừng nhập khẩu dầu của Nga vào cuối năm. Hiện tại, họ vẫn sẽ tiếp tục dùng khí đốt của Nga vì nguồn cung này rất quan trọng. Thêm vào đó, họ tiếp tục đầu tư vào dự án dầu khí tại nước này.

Theo ông Emmanuel Quidet - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Pháp-Nga, giống nhiều công ty phương Tây, các công ty Pháp đang chưa đưa ra lựa chọn. Doanh nghiệp phương Tây cho hay họ đang ở lại Nga bởi những thỏa thuận liên doanh hoặc nhượng quyền ràng buộc. Một số nhà bán thông báo không bán tất cả ngoại trừ mặt hàng thiết yếu ở Nga. Thế nhưng, gia vị sản phẩm và khoai tây chiên vẫn được bày bán.

“Dù là công ty của Pháp, Mỹ hay Đức, các công ty nước ngoài vẫn tiếp tục duy trì ở Nga”, theo ông Quidet.

Một số công ty Pháp như Publicis SA ít tiếp xúc với Nga hơn cũng đã cắt đứt quan hệ khi nhượng lại quyền sở hữu các đại lý của mình ở Nga. Ngân hàng lớn nhất của Pháp - BNP Paribas đã tuyên bố với khách hàng rằng các giao dịch sẽ không được xử lý sau tháng 3. Bên cạnh đó, họ không cung cấp dịch vụ cho người dùng cá nhân tại Nga.

Chanel và Hermès cũng đã tạm ngừng hoạt động tại Nga trước khi EU tiếp tục ra thêm lệnh trừng phạt như cấm xuất khẩu hàng xa xỉ vào Nga.

Theo dữ liệu từ Forbes, bộ 3 công ty Pháp gồm Auchan, Renault và Leroy Merlin nằm trong top 6 doanh nghiệp nước ngoài có doanh thu khủng nhất tại Nga. Cả 3 công ty đạt tổng 931 tỷ rúp, tương đương gần 9 tỷ USD giá hối đoạn hiện tại.

Philip Morris International Inc. đạt doanh thu 3,5 tỷ USD năm 2020 và là công ty nước ngoài có doanh thu cao nhất ở Nga theo tỷ giá hối đoái hiện tại. Họ đang hoãn lại kế hoạch đầu tư và thu nhỏ hoạt động sản xuất tại Nga.

Từ “cuộc chiến” không phù hợp với bối cảnh

Cuối tháng 2 là thời điểm xuất hiện các lệnh trừng phạt đầu tiên. Tương tự như các doanh nghiệp phương Tây khác, công ty Pháp cũng đang đối mặt với những áp lực về chính trị.

Ngày 1 tháng 3, ông Bruno Le Maire - Bộ trưởng Tài chính của Pháp phát biểu rằng lệnh trừng phạt là một phần trong “cuộc chiến kinh tế và tài chính toàn diện với Nga. 

Chỉ ít giờ sau đó, ông Maire cho rằng việc dùng từ “cuộc chiến” là không phù hợp với bối cảnh này. Theo Phó chủ tịch Hội đồng Bảo an Nga - ông Dmitry Medvedev cảnh báo “cuộc chiến kinh tế có thể trở thành cuộc chiến thực sự”.

Công ty TotalEnergies đã gọi vốn đầu tư mới vào Nga, và đảm bảo ràng buộc pháp lý để thực thi hợp đồng với đối tác miễn là những hoạt động đó không nằm trong các lệnh trừng pháp của phương Tây. 

Sau cuộc phỏng vấn ông Le Maire trên đài phát thanh, một số nguồn tin cho thấy ông không ép buộc TotalEnergies phải rời Nga. Những thảo luận về việc làm thế nào để kiềm chế giá năng lượng leo thang đã được nhắc tới.

Ít ngày trước đó, quan chức Anh đã gây áp lực cho BP rằng họ sẽ thoái vốn tại nhà sản xuất dầu do Nga điều hành. BP đưa ra lời cảnh báo rằng tổn thất tiềm tàng có thể sẽ xảy đến.

Ngày 4/3, một cuộc họp kín bên trong Điện Élysée với các giám đốc điều hành hàng đầu của Auchan, Société Générale và Danone SA đã được triệu tập bởi Tổng thống Macron. Theo nguồn tin ghi nhận tại đây, ông Macron đề cập rằng Pháp không gây chiến với Nga. Các doanh nghiệp Pháp tuân thủ các biện pháp trừng phạt nhưng phải đánh giá được tương lai và triển vọng.