Kiến nghị thu hồi 1.800 ha đất của 29 dự án tại Hà Nội 

Hàng loạt dự án vi phạm 

Trong báo cáo, đối với các dự án chưa được nhà nước giao đất, cho thuê đất, UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành thành phố và UBND cấp huyện rà soát, kiểm tra đối với 135 dự án.

Sau khi rà soát, kiểm tra ghi nhận 11 dự án đang triển khai theo tiến độ đã được phê duyệt, phê duyệt điều chỉnh. Đề nghị loại bỏ khỏi danh sách 12 dự án do trùng lặp, nhà đầu tư đề xuất nghiên cứu khi chưa có ý kiến của UBND thành phố. 38 dự án đã chấm dứt hoạt động dự án theo quy định của pháp luật. 74 dự án UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành kế hoạch số 235 ngày 21/10/2021 giao Sở KH&ĐT tiếp tục kiểm tra, rà soát, đề xuất xử lý.

UBND thành phố chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ngành thành phố và UBND cấp huyện thanh tra, kiểm tra 404 dự án đã được nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất. 

Kết quả là có 96 dự án với tổng diện tích là 290,9 ha đất chủ đầu tư đã chủ động khắc phục các vi phạm pháp luật đất đai sau khi thanh tra. Đồng thời đề nghị đưa ra khỏi danh sách các dự án chậm triển khai, sử dụng đất có vi phạm. 

Kiến nghị thu hồi đất, bãi bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất đối với 29 dự án, có tổng diện tích là 1.844,3 ha. 

UBND thành phố quyết định gia hạn sử dụng đất 24 tháng đối với 60 dự án  đất chậm tiến độ, chậm đưa đất vào sử dụng Những dự án này có tổng diện tích ̣95 ha. Tuy nhiên, đơn vị chủ đầu tư phải nộp thêm cho nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian gia hạn 24 tháng. Theo đó, tổng số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất với thời gian gia hạn 24 tháng là 209,346 tỷ đồng.

63 dự án với tổng diện tích 1.426,1 ha đất chậm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng. 

20 dự án với tổng diện tích 92,1 ha có hiện tượng đất chậm hoàn thành việc thực hiện nghĩa vụ tài chính.

136 dự án có các vi phạm khác. Đối với từng dự án đã có kiến nghị và đề xuất các biện pháp xử lý cụ thể tại kết luận thanh tra.

Liên quan đến các dự án còn nợ nghĩa vụ tài chính về đất, UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành kế hoạch số 235 ngày 21/10/2021 giao Cục Thuế thành phố tiếp tục đôn đốc, thu nghĩa vụ tài chính theo quy định. Tính đến ngày 30/3/2022, Cục Thuế thành phố 170 dự án chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính. 

Theo đó, 136 dự án đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất, 34 dự án còn nợ tài chính về đất. 

Với các dự án liên quan đến điều chỉnh quy hoạch trật tự xây dựng, tại kế hoạch số 235, UBND Thành phố Hà Nội đã giao Sở Quy hoạch và Kiến trúc và Sở Xây dựng thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được giao kiểm tra, đôn đốc, xử lý và đề xuất biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.

Một số dạng vi phạm

Tại báo cáo của UBND Thành phố Hà Nội có nêu rõ một số dạng vi phạm của các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm tiến độ, chậm triển khai, vi phạm chủ yếu.

Một là dạng dự án đã có quyết định chủ trương (chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp thuận đầu tư, văn bản giao chủ đầu tư nghiên cứu hoặc giấy tờ có giá trị pháp lý tương đương), nhưng chưa được nhà nước nước giao đất, cho thuê đất, chậm triển khai hoặc không triển khai thực hiện.

Hai là dự án không thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, để kéo dài nhiều năm. Thậm chí có những trường hợp chủ đầu tư không liên hệ, không phối hợp với chính quyền địa phương để thực hiện.

Có các dự án đã được nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm hơn 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư, kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa vào sử dụng.

Báo cáo cũng nêu dạng dự án chậm hoàn thành nghĩa vụ tài chính; dự án chậm tiến độ do điều chỉnh quy hoạch, dự án đầu tư; dự án chậm hoàn thành các thủ tục về quy hoạch, đầu tư, đất đai, xây dựng;  chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất không đúng quy định; dự án chậm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng; dự án sử dụng đất sai mục đích, cho thuê, cho mượn đất; tổ chức được nhà nước giao, cho thuê đất thực hiện dự án nhưng không quản lý, sử dụng đất, để đất bị lấn chiếm gây tranh chấp, khiếu kiện…

Những dự án chậm triển khai tại Hà Nội trong thời gian qua đã dẫn đến nhiều hệ lụy như gây lãng phí nguồn lực từ đất đai, thất thu thuế cho ngân sách, đồng thời ảnh hưởng lớn tới kinh tế xã hội, đời sống người dân.

Tại Thủ đô tài nguyên đất có giá trị rất lớn “tấc đất tấc vàng”, nhưng với số lượng lớn các dự án treo tức là hàng triệu người dân sẽ không có cơ hội sở hữu nhà ở, các doanh nghiệp có năng lực mất cơ hội kinh doanh, còn phía Nhà nước không thể thu các khoản thuế phí, lệ phí và tiền sử dụng đất từ các dự án treo này. 

Với những hệ lụy rõ như trên, nếu còn để các dự án này tiếp tục treo trong thời gian dài mà chưa có những biện pháp quyết liệt nhằm giải phóng quỹ đất đang bị hoang hóa này. Thì trong tương lai nguồn cung bất động sản tại Hà Nội sẽ không thể đáp ứng được nhu cầu ngày càng lớn của người dân đang sinh sống tại Thủ đô.