Đất công ích là gì? Mục đích & cơ sở xác đích đất công ích

Đất công ích là một quỹ đất mà do từng địa phương tạo lập ra. Với mục đích kinh tế và xã hội phục vụ lợi ích công cộng của một cộng đồng nhất định. 

Thông thường thì mỗi đơn vị hành chính của xã cũng sẽ tiến hành tạo lập ra quỹ đất công ích. Điều này với mục đích chính đó là phục vụ các sự kiện văn hóa cũng như xã hội của người dân địa phương. Bên cạnh đó thì đất công ích phải là đất nông nghiệp bởi những điều sau đây:

• Tùy từng địa phương, xã, phường hay thị trấn được tạo lập quỹ đất mà được sử dụng vào mục đích công ích từ đất nông nghiệp của địa phương. Tuy nhiên thì diện tích của quỹ đất công ích sẽ không được phép vượt quá 5% trên tổng diện tích đất nông nghiệp. Hay còn là đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm và đất nuôi trồng thủy sản để phục vụ cho nhu cầu công ích của địa phương.
• Đất nông nghiệp cũng do tổ chức, hộ gia đình hay cá nhân trả lại hoặc trao tặng cho quyền sử dụng cho Nhà nước, đất khai hoang, đất nông nghiệp và được thu hồi và được bổ sung vào quỹ đất nông nghiệp chung của địa phương. Từ đây quỹ đất cũng sẽ được quản lý và sử dụng với mục đích chính là công ích của xã, phường, thị trấn đó. 

Mục đích sử dụng đất công ích

Như đã nói ở trên, thì đất công ích của xã sẽ được dùng cho mục đích, nhu cầu phát triển của từng địa phương khác nhau. Vậy cụ thể thì khoảng đất này sẽ được dùng như thế nào?

Công trình địa phương

Đất công ích xã có thể được dùng để xây dựng các công trình cho địa phương như là khu vực thể thao, khu vui chơi giải trí, các hạ tầng về giáo dục hoặc y tế. Một số công trình khác như nghĩa trang, nghĩa địa, công trình văn hóa cũng được xây dựng dựa vào quy định từ cấp tỉnh. Tùy theo nhu cầu về công trình mà lựa chọn sẽ xây dựng hạ tầng nào.

Mỗi một địa phương, phường xã thì người dân đều có nhu cầu về tiện ích khác nhau. Có những trường hợp sẽ lựa chọn xây dựng công trình mà mình còn thiếu, tuy nhiên cũng có trường hợp sẽ nhân rộng các công trình mà mình đã có để đáp ứng nhu cầu sử dụng. Những công trình này khi xây dựng cần phải có sự phê duyệt từ ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Dùng để bồi thường

Có rất nhiều địa phương sử dụng đất của người dân để xây dựng một số công trình công cộng dựa theo quy định. Những trường hợp này được xử lý theo quy định về thu hồi đất công ích của xã phục vụ cho mục đích địa phương, sau đó bồi thường lại cho người dân bằng đất công ích của xã. Việc bồi thường cần được diễn ra đúng theo chính sách, quy định về bồi thường đất đai.

Cho thuê sản xuất

Một số địa phương có nhu cầu sản xuất thủy sản, nông nghiệp và phù hợp với quy định thì các cá nhân sẽ được ủy ban cấp xã cung cấp đất sản xuất. Việc cung cấp đất được tiến hành theo hình thức đấu giá và cho thuê, thời hạn tối đa của mỗi kỳ cho thuê là 5 năm. Vậy cho nên nếu quỹ đất hợp tác xã mà không sử dụng cho những mục đích kể trên thì đất công ích của xã sẽ được cho thuê.

Khi cho thuê thì sẽ có một khoản tiền được thu lại, số tiền này được nộp vào ngân sách nhà nước bởi đó là công ích. Số tiền này cũng được quản lý bởi uy ban nhân dân cấp xã, và chúng chủ được sử dụng cho nhu cầu công ích. Toàn bộ những điều này đều đã được quy định dựa theo pháp luật.

Xây dựng nhà tình nghĩa, tình thương

Do là đất công ích chính vì vậy mà pháp luật quy định chỉ được phép sử dụng vào những mục đích chính đáng, công cộng, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Và xây dựng nhà tĩnh nghĩa, tình thương cũng nằm trong số đó. Hình thức này một phần nào đó cũng đã thể hiện được sự quan tâm, lo lắng của nhà nước đối với những người dân có hoàn cảnh khó khăn. 

Hơn nữa việc xây dựng nhà tình nghĩa, tình thương cũng giúp cho cuộc sống của những người dân được cải thiện ít nhiều, cuộc sống được đảm bảo. Từ đó nâng cao đời sống của toàn bộ địa phương và kinh tế cũng nhờ đó mà phát triển. Đặc biệt hơn nữa thì cũng đã góp phần sử dụng đất đúng quy hoạch cũng như kế hoạch mà Nhà nước đã quy định đồng thời tránh gây lãng phí nguồn tài nguyên đất đai quý giá của quốc gia

Mục đích công ích

Một số công trình công ích như là nhà tình nghĩa, nhà tình thương.... cũng có thể được xây dựng trên đất công ích xã. Đây là những công ích đáp ứng, phục vụ cho trường hợp đủ điều kiện nhận hỗ trợ xây dựng nhà tình thương. Hình thức này thể hiện sự quan tâm của nhà nước đối với người dân, và đã có chính sách dành cho các hành động này.

Thông qua việc xây nhà tình thương, nhà tình nghĩa và các công ích khác thì cuộc sống của người dân sẽ được đảm bảo, qua đó nâng cao đời sống của địa phương lên. Toàn bộ các trường hợp sử dụng đất công ích để xây dựng nhà tình thường cấp cho người dân đều có quy định và chính sách cụ thể từ nhà nước.

Cơ sở xác định đất công ích

Với diện tích đất mà chưa được sử dụng vào bất kỳ mục đích mà chúng tôi vừa mới kể ở phần trên thì các cá nhân và hộ gia đình của địa phương cũng có thể được Uỷ ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền cho thuê để sản xuất nông nghiệp hay để nuôi trồng thủy hải sản. Do là đất với mục đích chính là phục vụ công ích nên thời hạn cho thuê cũng tương đối ngắn chỉ dưới 5 năm. 

Chính vì vậy mà tiền mà thu được từ việc đấu giá để cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích bắt buộc sẽ phải nộp vào trong ngân sách nhà nước. Điều này sẽ do ủy ban nhân dân cấp xã quản lý và cũng chỉ được phép sử dụng cho nhu cầu công ích của địa phương theo đúng quy định của pháp luật mà thôi. 

Không chỉ vậy mà với những địa phương mà đã để lại quỹ đất nông nghiệp mà chưa sử dụng với mục đích công ích vượt quá 5%. Thì diện tích mà nằm ngoài 5% đó sẽ được sử dụng để bồi thường hoặc cũng có thể để xây dựng những công trình dành cho cá nhân, hộ gia đình hay địa phương.

Những trường hợp đã được nhận phần đất thừa này có thể sử dụng với mục đích để sản xuất nuôi trồng thủy hải sản, nông nghiệp tại địa phương. Tuy nhiên cũng ưu tiên tại các địa phương mà bị thiếu đấy hoặc chưa được giao đất. 

Nhìn chung thì sẽ tùy thuộc vào đặc điểm của từng địa phương mà cơ quan chính quyền sẽ tạo lập quỹ đất công ích 5% từ đất nông nghiệp hay từ các cá nhân, tổ chức khác. Bởi vì là đất công ích nên sẽ được sử dụng vào mục đích chính đáng, mục đích công cộng,phát triển kinh tế - xã hội của địa phương mà thôi. Thông thường cũng sẽ được sử dụng để các địa phương xây dựng nhà tình thương, trường học, bệnh viện, văn hóa để nâng cao đời sống của người dân.

Có thể bạn quan tâm: Đất Dịch Vụ Là Gì? Khai Thác Cần Tìm Hiểu Những Điều Cơ Bản

Qua bài viết này, mong rằng bài viết thuộc tư vấn luật đã cung cấp được tới bạn đọc những thông tin cần thiết về khái niệm, mục đích sử dụng đất công ích của xã. Nếu như có bất cứ thắc mắc nào cần giải đáp, hãy liên hệ với chúng tôi bất cứ lúc nào. Xin cám ơn.