Chạm tới giấc mơ an cư với gánh nợ trên vai

Lãi suất cho vay giảm nhưng chưa đủ

Theo Thương trường, xu hướng giảm lãi suất cho vay ở một số sản phẩm đã được triển khai tại nhiều ngân hàng kể từ đầu năm 2023, trong đó có các sản phẩm bất động sản. Theo Ngân hàng Nhà nước, trong tháng 2/2023, mặt bằng lãi suất đã ổn định và nằm trong xu hướng giảm. Lãi suất cho vay bình quân phát sinh mới đã giảm khoảng 0,4%/năm so với cuối năm 2022, hiện có 22 ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay bình quân.

Có thể kể đến như, tại ngân hàng Agribank, những khoản vay với mục đích kinh doanh bất động sản tại thời điểm từ ngày 31/1/2023 bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 sẽ được xem xét giảm lãi suất tối đa 3%/năm so với mức lãi suất cũ. Thời gian thực hiện điều chỉnh tối đa đến cuối năm nay và bắt đầu áp dụng từ ngày 31/1/2023 đến hết ngày 31/12/2024.

Ngân hàng BIDV đưa ra gói tín dụng 100.000 tỷ đồng dành cho các khách hàng vay phục vụ nhu cầu đời sống và sản xuất kinh doanh, bao gồm cả vay mua nhà ở với lãi suất từ 10,3%/năm trong 12 tháng đầu tiên kể từ thời điểm giải ngân lần đầu; hay từ 10,9%/năm trong 18 tháng đầu tiên kể từ thời điểm giải ngân lần đầu.

Một số ngân hàng thương mại cổ phần như Techcombank, Sacombank, SeABank, Bản Việt,... cũng đưa ra các gói tín dụng với mức lãi suất ưu đãi giảm 1 - 2% so với lãi suất thông thường.

Tuy nhiên mức “hạ nhiệt” vẫn là chưa đủ để xoa dịu gánh nặng trên vai người mua nhà, bởi lãi suất cho vay hiện tại vẫn ở mức từ 10%/năm trở lên. Đơn cử như tại ngân hàng Hong Leong Bank. So với tháng trước thì lãi suất cho vay của nhà băng này đã giảm 1 điểm %, từ 11,7%/năm xuống 10,7%/năm. Đây là mức lãi suất ưu đãi nhưng đã cao trên 10%/năm và cũng chỉ cố định trong vòng 1 năm đầu tiên. 

Tại ngân hàng Shinhan Bank lãi suất cho vay cũng giảm tới 2,81 điểm %, từ 10,8%/năm xuống còn 7,99%/năm. Tuy nhiên, mức lãi suất ưu đãi này chỉ áp dụng cố định trong 6 tháng đầu, trong các tháng tiếp theo lãi suất sẽ ở ngưỡng 10,5%/năm.

Đáng chú ý là tại PVcomBank, hồi tháng 2/2023 nhà băng này còn thuộc nhóm 2 ngân hàng có mức lãi suất cho vay tốt nhất thị trường khi lãi suất ưu đãi chỉ ở mức 5%/năm, chỉ cao hơn MSB với 4,99%/năm. Nhưng sang đến tháng 3/2023, nhà băng này đã tăng mạnh lãi suất ưu đãi lên tới 12%/mă, cố định trong 6 tháng đầu. Sau đó mức lãi suất cho các tháng tiếp theo là 15,5%/năm. 

Mặt bằng lãi suất cho vay hiện nay của các ngân hàng có giảm hơn so với thời điểm cuối năm 2022 nhưng vẫn cao hơn 2 - 3,5%/năm so với cùng kỳ năm ngoái. 

Người vay mua nhà như “cá nằm trên thớt”

Chị Thu Hà (quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã sở hữu được một căn hộ của riêng mình, tuy nhiên cái giá phải đánh đổi là một khoản nợ trên vai chưa thấy ngày trả hết. “Tôi vay 1 tỷ đồng để mua nhà từ cuối năm 2016 mà đến giờ vẫn chưa trả hết nợ. Lãi suất ngân hàng thì không ngừng tăng, trong khi đồng lương vẫn thế. Thậm chí hiện tại, công ty tôi đang tiến hành cắt giảm nhân sự, nhiều đồng nghiệp đã phải nghỉ việc trước khi hết hạn hợp đồng lao động. Tôi đã rao bán căn hộ từ 4 tháng nay nhưng vẫn chưa thể bán được”, chị Hà cho hay.

Đối với nhiều người khi quyết định vay ngân hàng để mua nhà, họ đã tính toán để ra khoản tiền hàng tháng vừa trả lãi và gốc vay, cùng với đó là chi tiêu cho cuộc sống. Tuy nhiên, khi lãi suất vay tăng cao đột ngột từ quý III/2023 mọi kế hoạch tài chính đều bị đảo lộn.

Rơi vào hoàn cảnh tương tự chị Hà, anh Quang Anh (quê Nam Định) cho biết, để mua được căn hộ 58m2 gồm 2 phòng ngủ như hiện nay, gia đình anh tích cóp 5 năm có 700 triệu đồng và được hai bên gia đình hỗ trợ được 500 triệu đồng để mua nhà. Đầu năm 2022, gia đình anh quyết định vay thêm 1,3 tỷ đồng từ ngân hàng để mua nhà. 

“Năm đầu tiên mua chúng tôi được ân hạn lãi suất. Khi đó, hai vợ chồng cũng tính toán đến khi lãi suất thả nổi sẽ rơi vào quanh mức 9%/năm. Tuy nhiên, từ cuối năm ngoái lãi suất liên tục tăng cao nằm ngoài dự tính của gia đình. Đến nay đã hết ân hạn lãi suất gia đình tôi phải tới 13,4%/năm. Tổng thu nhập của hai vợ chồng là 30 triệu đồng/tháng. Trong khi đó mỗi tháng phải trả hơn 20 triệu đồng cả gốc và lãi nên gia đình gặp khó khăn về tài chính”, anh Quang Anh nói.

Áp lực lãi suất neo cao không chỉ ảnh hưởng tới người mua nhà mà cả doanh nghiệp bất động sản. Bởi người có nhu cầu hiện cũng không dám xuống tiền mua lúc này do lãi suất vẫn quá cao. Để lãi suất giảm về mức tốt hơn cần có lộ trình và thời gian. 

Theo chuyên gia kinh tế TS. Vũ Đình Ánh, lãi suất cho vay bất động sản thường khó thấp hơn so với lãi suất chung của toàn thị trường. Tuy nhiên, trong năm 2023 kịch bản lãi suất bất động sản giảm hoàn toàn có thể xảy ra, nhưng mức giảm bao nhiêu thì chưa thể khẳng định được. 

Còn theo ý kiến của TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ quốc gia: “Muốn kéo giảm lãi suất xuống 8 - 9%/năm cũng phải có lộ trình từ từ. Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước vẫn luôn muốn người dân nhận lãi suất dương, tức mức lãi gửi ngân hàng luôn cao hơn mức kỳ vọng lạm phát tại Việt Nam. Ví dụ lạm phát ở mức 4,5 - 5% thì lãi suất tiền gửi cũng phải ở mức 6 - 7%/năm. Tuy nhiên, chúng ta hiện nay có nhiều khả năng để giảm nhẹ lãi suất”. 

Trong bối cảnh hiện nay, tỷ lệ cho vay mà các nhà băng chấp nhận cho khách hàng có thể lên đến 70 - 90% giá trị bất động sản, đi kèm kỳ hạn tối đa kéo dài từ 20 - 30 năm. Tuy nhiên, giới chuyên gia khuyến cáo người dân không nên “đánh liều” mà sử dụng đòn bẩy tài chính quá lớn so với khả năng chi trả.